رهایی «ستاره خلیج‌فارس» از بن بست مدیریتی کارفرما و پیمانکاران

گره مالی بزرگ‌ترین ابر پروژه پالایشگاهی باز می‌شود رهایی «ستاره خلیج‌فارس» از بن بست مدیریتی  کارفرما و پیمانکاران گروه انرژی- این روز‌ها زمزمه‌هایی در خصوص عضویت ایران در باشگاه صادرات بنزین و خودکفایی کشور در تولید این سوخت استراتژیک به گوش می‌رسد. اهرم اصلی این جریان دردست پالایشگاه خلیج‌فارس است که از چندی پیش وعده […]

گره مالی بزرگ‌ترین ابر پروژه پالایشگاهی باز می‌شود

رهایی «ستاره خلیج‌فارس» از بن بست مدیریتی  کارفرما و پیمانکاران

گروه انرژی- این روز‌ها زمزمه‌هایی در خصوص عضویت ایران در باشگاه صادرات بنزین و خودکفایی کشور در تولید این سوخت استراتژیک به گوش می‌رسد. اهرم اصلی این جریان دردست پالایشگاه خلیج‌فارس است که از چندی پیش وعده تکمیل و به سرانجام رسیدنش به کرات از زبان مسؤولان شنیده شده اما همچنان رونمایی از آن به یک وقفه چندساله روبه‌رو شده است.

به گزارش مناقصه‌مزایده، پیشرفت ۹۰ درصدی این پروژه برای رسیدن به خط پایان نیازمند تأمین مالی و هزینه‌های کلانی است. تاپیکو از جمله شرکت‌هایی است که سهم ۴۹ درصدی در رفع موانع مالی و اجرایی این پروژه را برعهده دارد.

محمدحسن‌پیوندی که به تازگی مدیریت این مجموعه را برعهده گرفته است با اشاره به ابعاد اقتصادی این پروژه از حیث تولید درآمد گفت: تاپیکو در دور مدیریتی جدید و در قالب همکاری سهامداران این طرح، تمام توان خود را برای تسریع در بهره‌برداری از این پروژه ملی به‌کار خواهد بست.

وی با اشاره به اهمیت راه‌اندازی پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس برای کشور، افزود: پروژه ستاره خلیج‌فارس به جهت تبدیل میعانات گازی تولیدی میدان مشترک پارس‌جنوبی به سوخت بنزین و سایر محصولات و مشتقات تجاری، پایه‌گذار دستیابی به چشم‌اندازی پر اهمیت در جلوگیری از خام‌فروشی و ایجاد ارزش‌افزوده از مواد هیدروکربوری تولیدی کشور خواهد بود.

مدیرعامل شرکت سرمایه‌گذاری نفت، گاز و پتروشیمی تأمین (تاپیکو) پیشرفت‌های صورت گرفته در ساخت و توسعه این پروژه را قابل‌توجه دانست و گفت: شرایط کنونی پیشرفت پروژه حاکی از تمرکز بر اجرای سطح وسیعی از عملیات و تأمین تجهیزات بوده که این روند در سال‌های اخیر به ویژه در دوره پس از برجام آهنگ سریع‌تری به خود گرفته است.

وی ادامه داد: دلیل عمده کند شدن توسعه این پروژه در سالیان گذشته، مواجه شدن با محدودیت‌های ناشی از تحریم‌های بین‌المللی، تأمین نشدن به موقع منابع مالی و تغییرات مدیریتی در سازمان شرکت‌های کارفرما و پیمانکاران طرح بوده که اکنون با ایجاد گشایش‌های بین‌المللی به ویژه در حوزه مبادلات پولی و کالا زمینه سرعت گرفتن توسعه این طرح فراهم شده است.

پیوندی با بیان این که اگرچه دسترسی و تأمین تجهیزات کماکان از سرعت قابل انتظار برخوردار نیست، افزود: فرایند رفع آثار تحریم‌ها طبیعتاً فرایندی گام به گام و زمان بر خواهد بود و شاخص‌های ایجاد شده در اجرای عملیات حاکی از سرعت گرفتن روند توسعه این پروژه مهم پالایشگاهی در دوره اخیر است.

مدیرعامل تاپیکو اعلام کرد: تاپیکو برای تسریع اجرای پروژه جهت تأمین زیربناهای لازم از جمله تأمین نقدینگی و تجهیزات مورد نیاز این طرح، به زودی همکاری‌ها و مذاکرات جدیدی را با شرکای این پروژه از جمله صندوق بازنشستگی صنعت نفت و شرکت پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی آغاز خواهد کرد.

این پروژه برای ورود به فاز عملیاتی به اندازه‌ای حایز اهمیت است که نظر بسیاری از نمایندگان مجلس، کارشناسان و مسؤولان ذی‌ربط را به خود جلب کرده است.

علی‌گلمرادی با بیان این‌که باید برای ایجاد ارزش‌افزوده و زنجیره ارزش از نفت‌خام برنامه‌ریزی هدفمند صورت گیرد، بیان کرد: یکی از مؤلفه‌های اقتصاد مقاومتی کاهش روند خام‌فروشی در بخش انرژی است، که با بهره‌گیری از صنایع تکمیلی و ایجاد زنجیره ارزش‌افزوده باید سرمایه‌ها و منابع نفتی را صحیح مدیریت کنیم.

وی با اشاره به این‌که تولید بنزین با کیفیت در پالایشگاه‌ها واردات آن را کاهش داده و از خروج ارز جلوگیری می‌کند، یادآور شد: ایران باید خودکفایی در کالاهای استراتژیک را مدنظر قرار دهد، متأسفانه برخی کشور‌ها با استفاده از ضعف‌های تکنولوژیک به ایران ضربه زده و آسیب می‌رسانند.

گلمرادی با بیان این‌که مجلس از توسعه پالایشگاه‌ها برای تولید بنزین و جلوگیری از خام‌فروشی حمایت می‌کند، افزود: افزایش ظرفیت تولید و صادرات نفت، جذب سرمایه‌گذار خارجی باید از اولویت‌های اصلی وزارت نفت قرارگیرد و دولت باید مصمم و جدی تر از گذشته برای افتتاح این پالایشگاه تلاش کند.

وی با اشاره به این‌که پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس طی یک دهه از عمر خود فرازونشیب‌های زیادی را طی کرده است، ادامه داد: عامل اصلی این تأخیر‌ها غلبه نگاه‌های متفاوت بر مسایل اجرایی در دوره‌های مختلف توسعه طرح بوده است، که خوشبختانه در حال حاضر، مسیر اولیه اجرای طرح در حال هموار شدن است و باید عملیات با سرعت و کیفیت مطلوب به پیش رود.

عضو کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی، تصریح کرد: با راه‌اندازی پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس نه تنها نیاز داخلی رفع می‌شود، بلکه می‌توان بنزین تولیدی داخل کشور را صادر کرد.

همچنین حسین‌امیری‌خامکانی یک نماینده دیگر مجلس در خصوص تکمیل پروژه‌های نیمه‌کاره در کشور نظری انتقادی را مطرح کرد.

خامکانی با اشاره به وعده دولت برای افتتاح پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس در سال۹۵ به خانه ملت، گفت: امیدواریم دولت براساس برنامه پالایشگاه مذکور را در سال جاری افتتاح کند، متأسفانه یک عرف نامبارک در کشور رایج شده و روند تکمیل پروژه‌ها طولانی و فرسایشی می‌شود.

او، با بیان این‌که راه‌اندازی ستاره خلیج‌فارس کشور را در تولید بنزین خودکفا می‌کند، افزود: پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس به عنوان بزرگ‌‌ترین پالایشگاه در دست ساخت میعانات گازی منطقه خلیج‌فارس و حتی خاورمیانه، از ظرفیت تولید حجم زیادی بنزین و گازوئیل با استاندارد یورو۴ اتحادیه اروپا برخوردار بوده و در کنار این دو فرآورده استراتژیک نفتی محصولات دیگری همچون گاز مایع، سوخت هواپیما و گوگرد تولید و عرضه خواهد کرد.

امیری‌خامکانی با اشاره به این‌که تولید حجم زیادی از فرآورده‌های نفتی با کیفیت خوب و همچنین استفاده از مواد اولیه‌ مناسب از دلایل اهمیت این پالایشگاه است، ادامه داد: با بهره‌برداری از فازهای دوم و سوم این پالایشگاه تا پایان سال ۹۵ و طرح توسعه سایر پالایشگاه‌ها که به موازات این پالایشگاه تکمیل می‌شود، صادرات بنزین حتمی است.

در شرایط فعلی ظرفیت تولید بنزین پایه در پالایشگاه‌های نفت کشور حدود ۶۰ میلیون لیتر در روز می‌باشد که با اصلاح بنزین پایه فوق با تزریق نفتای سبک و مواد اکتان افزا MTBE، میزان نیاز به واردات حدود ۷ میلیون لیتر در روز می‌باشد.

با این وجود با بهره‌برداری از فاز اول پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس عملاً ظرفیت تولید بنزین کشور با استاندارد یورو۴ حدود ۱۲ میلیون لیتر در روز افزایش می‌یابد و با راه‌اندازی فاز اول این طرح عظیم پالایشگاهی ایران از واردات بنزین خودکفا خواهد شد.

در کنار انجام مراحل ساخت و بهره‌برداری از فاز اول پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس هم‌اکنون آخرین مراحل راه‌اندازی طرح جدید توسعه و بهینه‌سازی پالایشگاه نفت بندرعباس و طرح جامع بهبود فرایند و بهینه‌سازی ظرفیت در پالایشگاه نفت لاوان هم در دست اجرا بوده که با بهره‌برداری از این دو طرح روزانه حدود ۴ میلیون لیتر به تولید بنزین کشور اضافه خواهد شد در نتیجه حدود ۱۵ میلیون لیتر بنزین تولیدی پالایشگاه‌های فوق دارای استاندارد یورو۴ خواهد بود.

پرواضح است که راه‌اندازی ستاره خلیج‌فارس ضمن قطع واردات بنزین، ایران را به عنوان یک برند در امور صادرات این کالای استراتژیک و پرمصرف به رقبای خارجی خود معرفی خواهد کرد. براین اساس، استفاده بهینه از منابع و ظرفیت‌های بخش انرژی به منظور حداکثر‌سازی و ایجاد ارزش‌افزوده و نیز افزایش صادرات نفت به خصوص فرآوردهای نفتی و درآمدهای ارزی بیش‌تر از برنامه‌های راهبردی مورد نیاز کشور است.

در مجموع ساخت پالایشگاه ۳۰۰ هزار بشکه‌ای ستاره خلیج‌فارس، پالایشگاه ۱۲۰ هزار بشکه‌ای پارس شیراز، پالایشگاه ۱۵۰ هزار بشکه‌ای آناهیتا کرمانشاه، پالایشگاه ۳۰۰ هزار بشکه‌ای بهمن گنو (جاسک) و پالایشگاه ۴۸۰ هزار بشکه‌ای سیراف عسلویه از مهم‌ترین پالایشگاه‌های در دست ساخت هستند.

 

براساس پیش‌بینی مدیران نفتی تا افق چشم انداز، ظرفیت پالایش نفت ایران به ۳ میلیون و ۲۰۰ هزار بشکه در روز افزایش یابد، از این میزان، ۱٫۵ میلیون بشکه فرآورده نفتی صادر و مابقی آن در داخل کشور مورد استفاده قرار می‌گیرد.