وضعیت تولید و تأمین انرژی صنایع‌معدنی در سال ۱۴۰۱

تمام تلاش ما در دفتر صنایع‌معدنی جلوگیری از خام‌فروشی و ایجاد ارزش‌افزوده است و این سیاست وزارتخانه هم بوده و هست. قطعاً صادرات صنایع‌معدنی یکی از اهدافی است که در وزارت صمت دنبال می‌شود و در این خصوص مانعی نداریم اما تمام تلاش ما این است که بعد از تأمین نیاز داخل صادرات رونق داشته […]

تمام تلاش ما در دفتر صنایع‌معدنی جلوگیری از خام‌فروشی و ایجاد ارزش‌افزوده است و این سیاست وزارتخانه هم بوده و هست. قطعاً صادرات صنایع‌معدنی یکی از اهدافی است که در وزارت صمت دنبال می‌شود و در این خصوص مانعی نداریم اما تمام تلاش ما این است که بعد از تأمین نیاز داخل صادرات رونق داشته باشد. آنچه مهم است این است که کارخانجات مواد اولیه را از بورس کالا بخرند و در این زمینه تمام کارخانجات باید تولیدشان را در بورس کالا عرضه کنند. در سال ۹۴ حدود ۲۴ میلیون تن سنگ‌آهن صادر می‌شد که با برنامه‌ریزی‌های انجام شده این رقم به ۱٫۷ میلیون تن رسیده است و برنامه ریزی وزارتخانه به‌گونه‌ای بوده که با ورود ماشین‌آلات و قطعات و تجهیزات به کشور از خام‌فروشی جلوگیری کند. اکنون نیز شرایط پیش‌روی کشور به‌گونه‌ای است که قطعاً به ارزآوری برای کشور و صادرات کالا‌ها نیاز شدید داریم ولی آنچه که مهم‌تر است حفظ واحدهای تولیدی است و زمانی صادرات شیرین‌تر می‌شود که واحد‌ها مشکل تأمین مواد اولیه نداشته باشند. براساس سند راهبردی چشم‌انداز افق ۱۴۰۴ کشور ظرفیت تولید فولاد باید به ۵۵ میلیون تن در سال برسد و بر همین اساس طرح جامع فولاد با همکاری نهادهای دولتی و غیردولتی سالیانه پایش می‌شود. یکی از موارد مورد توجه در این طرح، توازن زنجیره ارزش از منظر مواد اولیه و امکان تأمین نیاز حلقه‌های زنجیره به مواد اولیه از داخل است. همچنین بررسی و پایش زیرساخت‌های لازم برای تحقق اهداف ذکر شده درافق ۱۴۰۴ مانند فولاد، راه‌آهن، جاده، بنادر تجاری، انرژی و… بخشی دیگر از طرح جامع فولاد است. برای تولید ۵۵ میلیون تن فولاد که تا افق ۱۴۰۱ برنامه‌ریزی شده باید زیرساخت‌ها و الزامات تحقق هدف مهیا باشد و مشکلات انرژی و قطع برق و گاز ممکن است خللی در راه رسیدن به هدف باشد. براساس اهداف موجود در این بخش فولاد باید سالیانه تا سه میلیون تن افزایش تولید یابد ولی مشکلات تأمین انرژی در این بخش باعث شده تولید به اهداف از پیش تعیین شده نرسد ولی امیدواریم با برنامه‌ریزی وزارت نفت و وزارت نیرو بحث انرژی به شرایط پایدار برسد و تولید دوباره رونق یابد. برنامه‌ریزی‌های قبلی در این حوزه بر این اساس بوده که که ما کمبود انرژی نداشته باشیم و سوخت مورد نیاز صنایع تأمین شود اما این شرایط پیش آمده و مشکلات تأمین انرژی، تحریم‌های بین‌المللی و همه‌گیری ویروس کووید۱۹ باعث شد که به‌طور کامل به تولید هدف‌گذاری شده در این بخش دست پیدا نکنیم، هر چند که تمام تلاش این دفتر بر این است که واحدهای داخلی به هیچ عنوان کمبود مواد اولیه نداشته باشند و تولید به ایده‌آل برسد و بدین‌منظور تمام کالا‌ها را به سمت بورس سوق دادیم که واحدهای مصرف‌کننده بتوانند مواد اولیه خود را به‌راحتی تهیه کنند. در این زمینه ستاد تنظیم بازار نیز اعلام کرد که تمامی کالاهای مواد اولیه باید در بورس کالا عرضه شود و کسانی می‌توانند صادرات داشته باشند که کف عرضه را رعایت کنند. سامانه جامع تجارت با سامانه‌های گمرک و بورس کالا لینک است و این واحد‌ها با رعایت شرایط لازم به‌راحتی می‌توانند صادرات داشته باشند و در غیر این صورت سامانه، صادرات را متوقف می‌کند. با توجه به لزوم مدیریت مصرف انرژی صنایع، گاز واحدهایی که کف عرضه را رعایت نکنند قطع می‌شود و مصرف آن‌ها بین واحدهایی که کف عرضه را رعایت کنند و به فکر مردم و تنظیم بازار هستند تقسیم می‌شود. در این راستا کف عرضه‌های سیمان را به بورس کالا اعلام کردیم ولی باز مشکل انرژی داشتیم. با برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته قرار بود ۲۷ میلیون مترمکعب گاز در روز به واحدهای سیمانی اختصاص یابد ولی اکنون فقط شش میلیون مترمکعب اختصاص یافته است اما با تدابیر لازم شرکت‌های سیمانی توانستند مازوت را در منابع مازوت خود ذخیره‌سازی کنند و از آن طریق نسبت به جبران کمبود سوخت اقدام می‌کنند. ما انتظار داریم واحدهای تولید سیمان و فولاد و زنجیره‌های آن و هر کالایی که در بورس کالا کف عرضه برای آن تعریف شده، کف عرضه را رعایت کنند تا هم برای تولیدکننده و مصرف‌کننده پایین‌دستی مشکلی در تأمین مواد اولیه پیش نیاید و هم شرکت‌ها به راحتی بتوانند در تنظیم‌گری بازاری که از لحاظ تأمین انرژی در شرایط سختی قرار دارد کمک کنند. سیاست وزارت صنعت،معدن‌وتجارت بالا بردن تولید است و امسال با وجود قطعی برق در تابستان و مشکلاتی که در بحث انرژی وجود دارد شاهد رشد بیش از ۹۰ درصدی کالاهای صنایع‌معدنی شامل فولاد، سیمان، آلومینیوم، مس، سرب و روی و سایر کالا‌ها هستیم. البته ممکن است به دلیل مشکلات موجود در حوزه تأمین انرژی و گاز صنایع، ماه‌های پایانی سال تولید در همین وضعیت باقی بماند چرا که قرار بود ۴۰ میلیون مترمکعب گاز به واحدهای فولادی اختصاص یابد ولی الان روزانه تنها ۱۵ میلیون مترمکعب به این واحد‌ها اختصاص یافت و گاز مورد نیاز سیمانی‌‌ها نیز از ۲۷ میلیون مترمکعب به ۶٫۱۱ میلیون مترمکعب تقلیل یافت. با تدابیر اتخاذ شده و با توجه به اینکه در تولید گندله و کنسانتره و شمش و میلگرد مازاد تولید داریم اکثر سهمیه گاز مصرفی را به واحدهای اسفنجی اختصاص دادیم که دچار مشکل نشویم ولی امیدواریم مشکل سوخت و گاز برطرف شود تا بتوانیم به جایگاه خودمان و هدف‌گذاری‌های انجام شده در تولید برسیم.

سیف‌ا… امیری؛ مدیر کل دفتر صنایع‌معدنی وزارت صمت