طلسم شکست؛ مناقصه واگن متروی پایتخت بعد از سال‌ها روی ریل افتاد!

گروه اجتماعی- برای کلانشهری به عظمت تهران تنها یک وسیله نقلیه عمومی است که می‌تواند شفابخش باشد؛ مترو. پایتخت ایران با جمعیتی میلیونی، سال‌هاست که عمده مسافرهای روزانه‌‌اش را با مترو جا‌به‌جا می‌کند. این غول زیرزمینی اما سال‌هاست که به‌واسطه تحریم‌ها و برخی سوء‌مدیریت‌ها دست‌وپایش به زنجیر قفل شده و توان حرکت بیشتر را نداشته […]

گروه اجتماعی- برای کلانشهری به عظمت تهران تنها یک وسیله نقلیه عمومی است که می‌تواند شفابخش باشد؛ مترو. پایتخت ایران با جمعیتی میلیونی، سال‌هاست که عمده مسافرهای روزانه‌‌اش را با مترو جا‌به‌جا می‌کند. این غول زیرزمینی اما سال‌هاست که به‌واسطه تحریم‌ها و برخی سوء‌مدیریت‌ها دست‌وپایش به زنجیر قفل شده و توان حرکت بیشتر را نداشته است. بر همین اساس توسعه مترو در دستور کار بخش مدیریت شهری در دوره‌های مختلف قرار گرفت تا اینکه مدیریت وقت شهری در سال ۱۳۹۵ تصویب کرد که مناقصه‌ای بین‌المللی برای تأمین واگن‌های مترو به‌عنوان اصلی‌‌ترین عنصر جا‌به‌جایی افراد برگزار شود. در این قرارداد آمده بود که از ۶۳۰ دستگاه واگن متروی مناقصه‌ای، ۵۶ دستگاه آن به صورت CBU (به صورت کامل) وارد ‌شود و ۷۰واگن در ایران مونتاژ شود. همچنین بخش PLB (داخلی‌سازی) نیز به سه بخش تقسیم شده که دربخش اول ۸۴ واگن ساخته می‌شود که در پایان آن ۳۱ درصد داخلی‌سازی خواهیم داشت. در بخش دوم نیز ۲۱۰ واگن ساخته می‌شود که در پایان ساخت این ۲۱۰ واگن به ۳۹ درصد داخلی‌سازی خواهیم رسید و در بخش سوم نیز، مجدداً ۲۱۰ واگن ساخته می‌شود که ۵۶ درصد داخلی‌سازی را در پی خواهد داشت. متوسط هزینه FOB (تحویل در بندر شانگهای) بابت هر واگن ۱٫۰۷۸ هزار یورو است. بعد از برگزاری مناقصه و تعیین شرکت‌های سازنده، مسأله پرداخت پول و پیش‌پرداخت مطرح شد و از آنجایی که براساس بند (ج) تبصره (۴) بودجه سال ۱۳۹۹ کل کشور به دولت اجازه داده شده بود که پس از عقد قرارداد با تأمین‌کننده مالی خارجی، اقدامات قانونی لازم را برای تأمین سهم ۱۵ درصد تسهیلات مالی خارجی (فاینانس) از محل منابع صندوق توسعه ملی به عمل آورد و برای طرح‌های ریلی هزینه کند. اما این ۱۵درصد محل اختلاف چند ساله شد؛ به‌گونه‌ای که نه دولت وقت، زیربار پرداخت آن به دلیل مشکلات اقتصادی و پس از آن نیز شرایط خاص کرونا رفت و نه شهرداری توان پرداخت آن را داشت و حتی علی امام؛ مدیرعامل وقت متروی تهران نیز، با اشاره به اینکه در حال‌حاضر مراحل اداری فاینانس در چین در حال انجام است، اعلام کرده بود که ۱۵ درصد مبلغ قرارداد باید توسط شرکت مبدأ یعنی ایران تأمین شود؛ لذا قرار بود از محل صندوق توسعه ملی، این مبلغ تأمین شود، ولی در لایحه بودجه ۱۴۰۰ این مهم خط خورد و در بودجه، جایگزینی هم برای آن در نظر گرفته نشد!

طلسم شکست!

حالا جلال بهرامی؛ معاون حمل‌ونقل شهرداری تهران، در گفت‌وگو با ایسنا، خبرهای خوشی از باز شدن گره تأمین۶۳۰ واگن مترو که می‌رفت به افسانه تبدیل شود، داده و می‌گوید: کار قطعی ساخت ۶۳۰ واگن با سازنده تمام شد و از هفته دیگر کار طراحی شروع می‌شود. وی با بیان اینکه تأمین منابع ۸۵ درصدی ساخت این ۶۳۰ واگن قطعی شد و محل پرداخت این اعتبار در دولت مشخص شده است، می‌افزاید: برای پرداخت ۱۵ درصد مبلغ باقیمانده نیز تا یک‌سال وقت داریم که به امید خدا در حال رایزنی با سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی و صندوق توسعه ملی هستیم تا نحوه پرداخت ۱۵ درصد را نیز حل کنیم. بهرامی؛ در پاسخ به این سؤال که آیا گره ساخت ۶۳۰ واگن بعد از سال‌ها باز شده است یا خیر؟ می‌گوید: صددرصد؛ چرا که وقتی پروسه طراحی آغاز می‌شود، یعنی کار شروع شده است و طراحی واگن‌ها در هر دوره براساس تکنولوژی و… به‌روز است. وی در مورد زمان ورود واگن‌های جدید به متروی تهران نیز، با بیان اینکه از یک‌سال‌ونیم بعد از طراحی، واگن‌ها وارد می‌شوند، می‌افزاید: به عبارتی دیگر در پایان سال ۱۴۰۲ باید اولین گروه واگن‌‌ها را تحویل دهند و تا واگن آخر دانه به دانه تحویل مترو می‌دهند. بهرامی؛ در مورد نحوه تأمین اعتبار ساخت ۶۳۰ واگن با اشاره به کمک دولت برای حل این مشکل، اظهار می‌کند: ۸۵ درصد اعتبار مورد نیاز به صورت مستقیم توسط دولت تأمین شد و ۱۵ درصد منابع باقیمانده نیز یا به صورت تسهیلات دولتی و یا از محل اعتبارات شهرداری پرداخت می‌شود.