حذف دلالان با عرضه خودرو در بورس ممکن می‌شود؟!

مهدی قره‌داغلی – یکی از مهم‌‌ترین موانع و مشکلات صنعت خودرو، قیمت‌گذاری دستوری می‌باشد. عدم شفافیت در این روش باعث شده که بسیاری از دلالان از این وضعیت سوءاستفاده کنند و باعث آشفتگی بازار خودرو شوند. به گزارش مناقصه‌مزایده، علاوه بر قیمت‌گذاری، عرضه خودرو به بازار نیز با مشکل همراه بود. در این راستا روش‌هایی […]

مهدی قره‌داغلی – یکی از مهم‌‌ترین موانع و مشکلات صنعت خودرو، قیمت‌گذاری دستوری می‌باشد. عدم شفافیت در این روش باعث شده که بسیاری از دلالان از این وضعیت سوءاستفاده کنند و باعث آشفتگی بازار خودرو شوند. به گزارش مناقصه‌مزایده، علاوه بر قیمت‌گذاری، عرضه خودرو به بازار نیز با مشکل همراه بود. در این راستا روش‌هایی همچون قرعه‌کشی در پیش گرفته شد که این راه‌حل هم خالی از مشکل نبود. به‌طوری که دلالان و واسطه‌ها از تفاوت قیمت کارخانه تا بازار، سودهای کلانی به جیب زدند. به همین دلیل شیوه پیشین عرضه خودرو‌ها در بازاری که میزان تقاضای آن بالاست نیازمند اصلاح بود. در این راستا، دولت در تداوم تلاش خود برای اصلاح رویه‌های اشتباه گذشته قیمت‌گذاری، عرضه خودرو در بورس کالا را در نظر گرفت. سازوکار کاملاً شفاف عرضه خودرو در بورس کالا جایگزین مناسبی برای روش معیوب گذشته است و از آنجا که شفافیت آماری از ویژگی‌های مهم بورس کالاست، جزییات معاملات برای همگان قابل استخراج و رؤیت است. بررسی معاملات خودرو در بورس کالای ایران بیانگر آن است که با معامله ۲۵ هزار و ۲۷۴ دستگاه خودرو تا روز ۱۲ دی‌ماه امسال، دوهزار و ۷۴۰ میلیارد تومان ناشی از اختلاف قیمت بازار غیررسمی خودرو و قیمت‌های کشف شده در بورس، منفعت به مصرف‌کننده نهایی رسیده و در این بین سود دلالان حذف شده و در واقع این رقم کمکی است که به جای دلالان به دست مصرف‌کننده نهایی و واقعی با قیمتی پایین‌تری از قیمت بازار آزاد می‌رسد و سازوکار قرعه‌کشی کنار گذاشته شده است. مجید عشقی؛ رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار، گفت: عرضه خودرو در بورس قطعاً به افزایش قیمت منجر نمی‌شود و شاهد آن هستیم که روند قیمتی خودرو‌هایی که در بورس عرضه شده‌اند، منطقی‌تر است. عشقی؛ در رابطه با برنامه‌های در دست اقدام برای افزایش عرضه خودرو در بورس، گفت: امیدواریم با سلسله اقداماتی، از جمله اصلاح ساختار مالی شرکت‌های خودروسازی، اصلاح مدیریت شرکت‌ها، تأمین قطعات، افزایش بهره‌وری و… که وزارت صمت نیز پیگیر آن است، بتوانیم عرضه خودرو را افزایش دهیم. وی افزود: امیدواریم با افزایش عرضه‌ها و تعیین برنامه هفتگی، این افزایش قیمت‌ها کنترل شود و منافع حاصل از این عرضه‌ها به‌نحوی به خودروساز و مردم برسد که خودروساز در سال‌های آینده افزایش تولید و توسعه محصولات جدید را در دستور کار داشته باشد. وی در پایان، خاطرنشان کرد: ما معتقدیم با عرضه خودرو‌‌ها با قیمتی منطقی در بورس، خودروساز‌‌ها بتوانند افزایش تولید و عرضه داشته باشند که خود این موضوع باعث کاهش قیمت‌ها خواهد شد. همچنین جبار کوچکی‌نژاد؛ عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس شورای اسلامی بورس را یک ابزار مؤثر در شفاف‌سازی قیمت خودرو و قطع دست دلالان از بازار خودرو معرفی کرد. کوچکی‌نژاد؛ با بیان اینکه بورس کالا می‌تواند به‌عنوان یک ابزار در احصاء و اعلام قیمت واقعی خودرو موجب شفاف‌سازی قیمت این کالا شود، اظهار داشت: در دوره‌های گذشته قیمت خودرو در بازه‌های زمانی مختلف به شکل درصدی افزایش می‌یافت که فاقد چارچوب مشخصی بود و به همین سبب مصرف‌کنندگان نسبت به قیمت واقعی خودرو بی‌اطلاع بودند. وی تأکید کرد: بورس با حرکت در یک مسیر درست و واقعی می‌تواند ضمن شفاف‌سازی قیمت خودرو دست دلالان را از بازار کوتاه نماید. نماینده مردم رشت در مجلس شورای اسلامی، با توجه به اینکه عرضه خودرو در بورس کالا را در کوتاه‌مدت به سود مصرف‌کننده و تولیدکننده دانست، افزود: فروش بورسی خودرو با حذف دلال‌بازی موجب می‌شود مصرف‌کننده با دسترسی به قیمت‌های واقعی بتواند به‌آسانی خودروی مورد نظر خود را خریداری نماید. کوچکی‌نژاد؛ در پایان خاطرنشان کرد: روند مثبت ناشی از فروش خودرو در بورس در نهایت به حذف بازارسیاه خودرو کمک می‌کند. همچنین سیاوش وکیلی؛ یک کارشناس اقتصادی، درخصوص عرضه خودرو در بورس کالا، اظهار داشت: از بزرگ‌‌ترین محاسن عرضه خودرو در بورس کالا این است که مابه‌التفاوت قیمت کارخانه و بازار آزاد که پیش از این به‌عنوان رانتی بزرگ به جیب دلالان می‌رفت به تولیدکننده و مصرف‌کننده می‌رسد. وی افزود: استمرار عرضه خودرو‌ها در بورس کالا باعث اصلاح ساختار مالی شرکت‌ها، دسترسی مستقیم مصرف‌کننده نهایی به خودروی صفرکیلومتر و حذف واسطه‌ها و دلال‌‌ها می‌شود. این کارشناس بازارسرمایه، اظهار داشت: بعد از مدت‌‌ها شاهد عرضه خودرو در بورس کالا هستیم و بسیاری از کارشناسان بر مثبت بودن این اقدام تأکید موکد دارند که اتفاقاً اثرات رشد عرضه‌ها را در تعادل بازار و حتی کاهش قیمت‌ها نظاره‌گر هستیم. وی افزود: آنچه که شاید از دید برخی فعالان و دلسوزان اقتصادی کشور مطرح می‌شود این است که در حال‌حاضر عرضه خودرو به صورت محدود انجام می‌شود که در این زمینه نیز در سایه پیگیری‌های انجام شده از سازمان بورس و بورس کالا، عرضه روند مناسبی به خود گرفته و در حال افزایش است؛ همین اتفاق باعث شده تا به یکباره بخش بزرگی از سیستم دلالی و رانتی کشور و مافیایی که از این نمد برای خود کلاهی دوختند، منافعشان به خطر افتاد و در حال مخالفت با این اقدام ارزنده هستند. وکیلی؛ عنوان کرد: در این میان آنچه که بسیار مورد نظر است و باعث تقویت این اقدام می‌شود این است که تیراژ عرضه خودرو‌ها در بورس کالا افزایش یابد و محدود به چند خودروساز نباشد و دو خودروساز بزرگ کشور نیز نسبت به عرضه محصولات پرتیراژ خود در بورس کالا اقدام کنند. وکیلی؛ ادامه داد: قطعاً اگر تیراژ عرضه از حالت محدود به عرضه‌های پرحجم افزایش پیدا کند و استمرار داشته باشد، قطعاً فاصله قیمتی بین بازار آزاد و قیمت کارخانه هم کمتر می‌شود. به گفته وی، هرچه فاصله بین بازار آزاد و قیمت کارخانه کمتر شود از نظر قیمتی به نفع مصرف‌کننده است و از طرف دیگر مزایای فروش خودرو‌ها در بستر عرضه و تقاضای بورس کالا، مستقیماً به گروه‌های ذی‌نفع مثل دولت از نظر مالیات و تولیدکننده از نظر قیمت نهایی فروش می‌رسد و باعث بهبود صورت‌های مالی شرکت‌های خودروسازی می‌شود که در نهایت این اقدام، بسیار اقدام ارزنده در اقتصاد کشور است.