آیین‌نامه گودبرداری‌های عمیق تدوین نشده است

عضو نظام مهندسی تهران آیین‌نامه گودبرداری‌های عمیق تدوین نشده است در پی مناقشه وزارت راه‌وشهرسازی و نیز شهرداری تهران برسر گودبرداری ۳۲ متری خیابان میرزاپور‌(سهیل) که معاون وزیر راه‌وشهرسازی ابعاد عمق این گود را به لحاظ مقیاس جهانی بسیار نادر خوانده بود، عضو سازمان نظام مهندسی ساختمان استان تهران ضمن تأیید اظهارات حامد مظاهریان و […]

عضو نظام مهندسی تهران

آیین‌نامه گودبرداری‌های عمیق تدوین نشده است

در پی مناقشه وزارت راه‌وشهرسازی و نیز شهرداری تهران برسر گودبرداری ۳۲ متری خیابان میرزاپور‌(سهیل) که معاون وزیر راه‌وشهرسازی ابعاد عمق این گود را به لحاظ مقیاس جهانی بسیار نادر خوانده بود، عضو سازمان نظام مهندسی ساختمان استان تهران ضمن تأیید اظهارات حامد مظاهریان و با تأکید بر این امرکه فقدان شرکت‌های ژئوتکنیک در فرایند گودبرداری بیانگر آن است که این گودبرداری‌ها فاقد مجری ذی‌صلاح در این زمینه هستند، گفت: ایجاد مصالحه بین ارکان ذی‌ربط ساخت‌وساز نقش بازدارنده‌ای در پیشگیری از حوادث گودبرداری دارد.

مهندس خوشدل در گفت‌وگو با صما با بیان این‌که آن‌چه درباره گودبرداری‌های عمیق در تهران رخ می‌دهد، برخلاف استاندارد‌ها و ضوابط بین‌المللی دنیا است، تأکید‌کرد: براساس آمار‌ها از قرار معلوم در سال ۹۱ رقمی حدود ۳۰۰ مال در تهران ساخته شده است که صدور مجوز برای این نوع پروژه‌ها تاکنون تداوم داشته و این امر باعث شده که شهرداری تهران به منظور تأمین پارکینگ این ابر پروژه‌ها اقدام به گودبرداری‌های عمیق در سطح تهران کند.

وی با اشاره به این‌که گودبرداری خیابان سهیل یک نمونه از ده‌ها گود پرخطر در تهران است، تأکید‌کرد: اگر این الگوی ساخت‌وساز را در مقیاس کشوری نیز مقایسه کنیم، می‌بینیم که تهران در این زمینه پیش‌رو است و عمیق‌‌ترین گودبرداری‌ها به پایتخت اختصاص دارد.

خوشدل با ذکر مثالی ادامه‌داد: پروژه‌هایی در پایتخت وجود دارد که علی‌رغم آن‌که متوسط تعداد طبقات ساختمان ۵ طبقه است، اما عمق گودبرداری صورت گرفته تا ۳۰ متر است، که چنین بی‌ضابطه‌گی در دنیا وجود ندارد.

این کارشناس گودبرداری تأکید‌کرد: این شیوه‌های ساخت‌وساز بدون ضابطه و پیروی از آیین‌نامه‌های فنی صورت می‌گیرد که چنین رویه‌ای در دنیا بی‌سابقه است.

خوشدل افزود: در ایران آیین‌نامه گودبرداری‌های عمیق تدوین نشده است و فقدان آن باعث شده که سازندگان در حال حاضر از آیین‌نامه ترجمه شده کشور آمریکا که مربوط به راهسازی است در ساخت‌وسازهای شهری بهره بگیرند.

وی درباره توجیه شهرداری مبنی بر این‌که نامعادله حجم خودرو‌ها و فضای پارکینگ و عدم امکان تأمین پارکینگ در طبقه همکف یا روی همکف باعث شده که شهرداری اقدام به ارایه تراکم منفی در زیرزمین کند، گفت: شاید شهرداری محق باشد چرا که به هر حال موظف است سرانه خدمات شهری را متناسب با نیاز‌ها افزایش دهد، اما اجرای گودبرداری‌های عمیق می‌بایست براساس استاندارد‌ها و ضوابط به روز و همچنین با در نظر گرفتن طرح‌های تفصیلی و پهنه‌بندی‌‌ها می‌بایست اجرایی شود.

خوشدل بر ضرورت ایجاد تعامل بین دستگاه‌های شهرداری، نظام مهندسی و نیز وزارتخانه راه برای کاهش آسیب‌‌ها و حوادث ناشی از گودبرداری‌ها و نیز ضابطه‌مند کردن ساخت‌وسازهای شهری تأکید و اذعان‌کرد: قطعاً اگر دستگاه‌های مذکور جزیره‌ای عمل نکنند و با تشریک مساعی، همافزایی و تعامل، جریانات ساخت‌وساز شهری را دنبال کنند، از بسیاری از حوادث جانی‌ و مالی حوادث ناشی از گودبرداری پیشگیری خواهد شد.

وی درباره احتمال اعزام بازرسان فنی سازمان نظام مهندسی تهران برای بازدید از پروژه سهیل و تهیه گزارش‌های فنی مجزا و تخصصی گفت: بازرسان سازمان نظام مهندسی تهران در تمامی فرایندهای گودبرداری پایتخت حضوری فعال دارد و با مکاتبه با وزارت راه‌ و شهرداری گزارش‌های فنی خود را اعلام می‌کند و پروژه سهیل نیز از این قاعده مستثنی نیست و قطعا اقدامات لازم کارشناسی را انجام خواهد داد.

خوشدل ادامه‌داد: وجود حدود ۵۰ گود پرخطر در تهران تخمین زده شده که جزو گودهای پرخطر محسوب می‌شود و سازمان نظام مهندسی درباره تمامی این گود‌ها دغدغه دارد.

وی درباره ضوابط مقررات ملی ساختمان درباره گودهای پرخطر تأکید‌کرد: علی‌رغم این‌که مقررات ملی ساختمان، انجام گودبرداری‌های عمیق را منوط به بهره‌گیری از شرکت‌های ذی‌صلاح ژئوتکنیک کرده است، اما در عمل این اتفاق نیفتاده است و وقتی این الزام قانونی رعایت نمی‌شود به صراحت می‌توان گفت این گودبرداری‌ها خلاف آیین‌نامه‌ها و استانداردهای ساخت‌وساز است.

وی درباره حجم ایجاد گودهای عمیق در کشورهای اروپایی گفت: به عنوان مثال در اسپانیا و ایتالیا نهایتاً تا حجم ۳۰ متر گودبرداری می‌شود.

خوشدل درباره استفاده از تجارب شرکت‌های خارجی برای انجام گودبرداری‌های عمیق گفت: علی‌رغم این‌که تجهیزات و ماشین‌آلات گودبرداری‌های عمیق خارجی است، اما شرکت‌های خارجی حاضر نیستند در این زمینه با ایرانی‌‌ها همکاری کنند چرا که جرأت انجام این کار را ندارند!

وی گفت: نظام مهندسی تهران تاکنون مکاتبات متعددی به دستگاه‌های مختلف ارسال کرده و درباره گودهای پرخطر هشدار و مخاطرات گودهای تهران هشدار داده است.

خوشدل تأکید‌کرد: دستگاه‌های ذی‌ربط در حوزه ساخت‌وساز باید با هم تعامل داشته باشند، اما در حال حاضر هر یک از دستگاه‌ها سیاست خاص خود را دارد، مثلاً در سال‌جاری حذف سیستم ارجاع نظارت کار باعث شد تا یک‌سری مجوزهای ساخت‌وساز به افراد بساز و بفروش و فاقد صلاحیت داده شود.

وی افزود: چنین رویه‌ای زمینه‌ساز بروز مشکلات آتی خواهد بود چرا که هیچ پالایش و کنترلی در این زمینه صورت نگرفته است.

خوشدل با اشاره به این‌که ماده ۳۵ قانون نظام مهندسی، وزارت راه را ملزم کرده که در نقش ناظر عالیه بر ساخت‌وساز‌ها نظارت داشته باشد تأکید کرد: علی‌رغم این الزام قانونی، شهرداری اعتقادی به این امر ندارد.

خوشدل با تأکید براین امر که علاوه بر گودهای عمیق، مشکل مربوط به گودهای عمیق ر‌ها شده نیز معضلات موجود در این زمینه را دوچندان کرده است، خاطرنشان ساخت: تا وقتی شرایط مصالحه بین ارکان ساخت‌وساز برقرار نشود نمی‌توان امیدوار بود که معضلات در این زمینه مرتفع شود.

وی بر ضرورت ایجاد شرکت‌های صاحب صلاحیت در امر ژئوتکنیک برای انجام گودبرداری‌های عمیق تأکید‌کرد: وقتی خلأ چنین شرکت‌هایی در فرایند ساخت‌وساز وجود دارد، جای تعجب است که چگونه مجوز احداث گودبرداری‌های عمیق در پایتخت صادر می‌شود.

خوشدل تأکید‌کرد: ما هنوز حادثه ایران‌زمین را فراموش نکرده‌ایم و بحث مخاطرات این پروژه بر قوت خویش باقی است.

وی با بیان این‌که علی‌رغم تجارب متعدد درباره عواقب پروژ‌های گودبرداری اما هنوز هیچ تغییری در فرایند‌‌ها صورت نگرفته است، افزود: بنده اسناد پروژه سهیل را مطالعه کرده، بله شهرداری پروانه ساخت‌و مجوز‌ها را صادر کرده و ما منکر صدور پروانه برای این پروژه نیستم ولی این‌که شهرداری مدعی است که پروژه دارای مجری ذی‌صلاح است باید بررسی شود که تعریف شهرداری از مجری ذی‌صلاح چیست.

 

وی گفت: فقدان شرکت‌های ژئوتکنیک که براساس قانون می‌بایست صلاحیت خود را از وزارت راه دریافت کند می‌تواند مهرتأییدی باشد بر این‌که این گودبرداری فاقد صلاحیت مجری ذی‌صلاح است و بنده در اسنادی که مربوط به این پروژه است علاوه بر سایر عوامل اجرایی فقط نام شرکت آزمایشگاه خاک را مشاهده کردم. این درحالی است که اساساً بین ماهیت کارکردی شرکت‌های ژئوتکنیک و آزمایشگاه خاک تفاوت زیادی دارد.