افزايش احتمالی قدرت خريد مسکن با فروش متری

گروه راه‌وشهر‌سازی -اخیراً علیرضا زاکانی؛ شهردار تهران، از اجرای طرح فروش مسکن متری در بورس در آینده‌ای نزدیک خبر داد. وی گفت: طرح مسکن متری را با هدف جذب نقدینگی برای رونق صنعت ساخت و حفظ سرمایه شهروندان راه‌اندازی خواهیم کرد. مردم به‌زودی می‌توانند از بستر بورس اقدام به خرید کنند. به گزارش مناقصه‌مزایده، عرضه […]

گروه راه‌وشهر‌سازی -اخیراً علیرضا زاکانی؛ شهردار تهران، از اجرای طرح فروش مسکن متری در بورس در آینده‌ای نزدیک خبر داد. وی گفت: طرح مسکن متری را با هدف جذب نقدینگی برای رونق صنعت ساخت و حفظ سرمایه شهروندان راه‌اندازی خواهیم کرد. مردم به‌زودی می‌توانند از بستر بورس اقدام به خرید کنند. به گزارش مناقصه‌مزایده، عرضه مسکن متري در بورس مزايا و معايب خود را دارد و در شرايط کنوني اقتصاد کمتر کسي توانايي خريد مسکن طي مدت زمان کوتاهي را دارد. بنابراين اجراي طرح فروش متري مسکن در بورس شايد به اين امر کمک کند که افراد زودتر بتوانند به رؤياي خود جامه‌عمل بپوشانند اما از سوي ديگر اجراي اين طرح سبب مي‌شود کساني که با نقدينگي کمتري توانايي خريد مسکن را نداشتند به جاي سرمايه‌گذاري در حوزه‌هاي مولد به بازار خريد مسکن به‌عنوان يک کالاي سرمايه‌اي ورود کنند. البته با رشد قیمت نهادهای ساخت مسکن، ممکن است سرمایه‌گذاران در این بخش در درازمدت صاحب خانه شوند، ولی بعید به نظر می‌رسد. محمود اولاد؛ کارشناس مسکن، در این باره گفت: چند موضوع مطرح است و این‌که واقعاً نمی‌دانیم داستان چیست. یک موضوع این است که پشتوانه این طرح، هیچ مسکنی نباشد و صرفاً قرار باشد منابعی از این طریق از جامعه جمع شود. وی می‌افزاید: چنین چیزی در بورس‌های خارجی مثلاً در مورد نفت وجود دارد که بازارهای آتی به آن می‌گویند. یعنی در واقع برگه‌هایی به مردم داده می‌شود که این برگه، معادل یک متر مسکن است، ولی این یک متر مسکن، وجود خارجی ندارد و صرفاً پول از مردم جمع می‌شود که نقدینگی کنترل شود یا با آن پول کاری صورت گیرد، ولی سود آن به جای این‌که نرخ بهره بانکی باشد، قیمت روز مسکن خواهد بود. این کارشناس مسکن، تصریح می‌کند: به اعتقاد من، این داستان اصلاً ربطی به مسکن ندارد و فقط قرار است پول جمع شود و منابع مالی احصا شود و تأمین مالی برای انجام پروژه صورت گیرد. بعداً هم با تورم قیمت مسکن، پول به مردم برمی‌گردد. اولاد؛ متذکر می‌شود: بخشی از تقاضای مسکن به‌خاطر نیاز به سکونت نیست، فقط به این دلیل است که یک ‌عده پولی دارند و می‌خواهند ارزش‌افزوده کسب کنند، بنابراین ممکن است جذب این طرح شوند و به جای این‌که خانه بخرند، همین سود را بورس به آن‌‌ها می‌دهد. این کارشناس بازار مسکن، ادامه می‌دهد: حالا امکان دارد پشت این قضیه مسکن‌هایی وجود داشته باشد یا در حال ساخت باشد، مثلاً در پرند چهار واحد وجود داشته باشد و همان را بخواهند در بورس بگذارند و بگویند پول یک متر را بدهید و از آن پول برای تأمین مالی همان پروژه استفاده کنند. این به نوعی مشارکت در ساخت می‌شود که به صورت سهامداری، مشارکت در ساخت انجام می‌دهید. بعداً هم اگر خواستید، همان را می‌خرید. اولاد؛ تأکید می‌کند: به نظر من بیشتر بحث تأمین مالی یا شیوه‌های تأمین مالی است تا این‌که اثرگذاری روی بازار مسکن داشته باشد. این کارشناس مسکن، عنوان می‌کند: در حال‌حاضر قیمت یک متر خانه به‌طور میانگین در تهران ۵۰ میلیون تومان است. قیمت یک متر مسکن هم کم نیست و مردم سالانه یک متر هم پس‌انداز ندارند که ۵۰ میلیون تومان جمع کنند و بعد ۵۰ سال، خریدشان به ۵۰ متر برسد که بتوانند خانه بخرند. وی خاطرنشان می‌کند: بر همین اساس است که من فکر می‌کنم این طرح خیلی روی بازار مسکن اثرگذار نیست. همچنین روح‌ا… فرهادی؛ کارگزار بورس کالا و مدرس دانشگاه آزاد تهران مرکز، گفت: با توجه به وضعیت اقتصادی موجود و افزایش قیمت‌ها بسیاری از افراد شاغل جامعه توانایی خرید مسکن را ندارند به همین جهت اندک پس‌انداز خود را در بازارهایی مانند سکه، خودرو و… سرمایه‌گذاری می‌کنند. به همین جهت این سرمایه‌های خرد جذب بازار مسکن نمی‌شود، زیرا مسکن کالای گرانی است و به سرمایه قابل‌توجهی نیاز دارد. این کارشناس بازارسرمایه، در ادامه افزود: برای جذب سرمایه‌های کوچک به بازار مسکن، پیش از این طرح‌های مختلفی آزموده شد که از جمله آن‌ها اوراق بهادار مسکن و یا اوراق تسه بود. سازمان بورس و چند نهاد دیگر تلاش کرده‌اند که با طرح خرید متری مسکن، دریچه‌ای جدید روی قشر عظیم متقاضیان مسکن و همچنین سرمایه‌گذاران بازارسرمایه باز کنند. در این طرح صندوقی ایجاد می‌شود که روی بخش املاک و مستغلات متمرکز است، این صندوق اوراقی را از طریق بورس یا فرابورس به فروش می‌رساند، متقاضی نیز می‌تواند از طریق این اوراق مثلاً به میزان یک مترمربع از یک واحد ساختمانی مسکونی مشخص را خریداری کند. وی گفت: براساس آنچه در امیدنامه گفته شده است، متقاضیان حتی خواهند توانست تا به میزان نیم متربع یا کمتر نیز خرید کنند. از سوی دیگر با اظهارنظر شهردار تهران در این خصوص، طبیعتاً با مشارکت فعال شهرداری، این طرح از عقبه قوی‌تری برخوردار خواهد بود. این مدرس دانشگاه، خاطرنشان کرد: البته کارشناسان این حوزه درخواست کرده‌اند که قابلیت تبدیل اوراق به یک واحد مشخص در طرح به وجود آید، بدین معنی که خریدار به مرور زمان به صورت متر به متر اوراق یک واحد مشخص را خریداری کند تا متراژ به‌عنوان مثال به ۸۰ متر برسد و او بتواند واحد مد نظرش را از آن ساختمان تحویل بگیرد، بنابراین این امکان بسیار خوبی است که فعلاً در امیدنامه پیش‌بینی نشده اما این احتمال وجود دارد که با افزایش درخواست‌ها، این امکان نیز در نظر گرفته شود. فرهادی؛ در توضیح بیشتر مزایای مالی این طرح، اظهار کرد: در این طرح واحد ساختمانی که شما در آن سرمایه‌گذاری خواهید کرد کاملاً مشخص شده است، حتی یک شخص حقیقی نیز می‌تواند ساختمان احداث شده‌‌اش را در بورس کالا عرضه و به صورت متری به فروش برساند. شما نیز که به‌عنوان سهامدار مثلاً یک‌متر از یک واحد مسکونی ۵۰ متری را خریداری کرده‌اید، به صورت ماهانه از سهم اجاره بهای آن واحد بهره‌مند می‌شوید، یک مدیر ساختمان یا شخص مسؤول نیز ماهیانه مبالغ اجاره را جمع می‌کند و هر سهامدار به اندازه سهمش اجاره دریافت خواهد کرد، ضمن آن‌که در صورت افزایش قیمت خانه، شما از سود تورمی یک متر خانه خود نیز بهره‌مند شده‌اید. وی همچنین با اشاره به تجربیات دیگر کشورها، بیان کرد: طرح فروش متری مسکن در قالب صندوق‌های موسوم به REIT انجام می‌گیرد، دیگر کشور‌ها نیز این روش را آزموده‌اند و از منافع آنان بهره‌مند شده‌اند، به نظر این طرح مفیدی است که در صورت اجرای صحیح می‌تواند برای دهک‌های پایین درآمدی در ایران سهمی از سبد محصولات حوزه مسکن را به ارمغان آورد.