همه در انتظار پایان محدودیت‌های قیمت گذاری خودرو

بررسی ظهور و سقوط انتشار اوراق خرید خودرو در بورس کالا همه در انتظار پایان محدودیت‌های قیمت گذاری خودرو گروه بورس‌کالا- بعد از آن که سلطانی‌نژاد مدیرعامل بورس کالای ایران در اردیبهشت ماه سال جاری اعلام کرد که به‌زودی صدای خودرو در تالارهای بورس کالا خواهد شنیده خواهد شد، بسیاری بر این باور بودند که […]

بررسی ظهور و سقوط انتشار اوراق خرید خودرو در بورس کالا

همه در انتظار پایان محدودیت‌های قیمت گذاری خودرو

گروه بورس‌کالا- بعد از آن که سلطانی‌نژاد مدیرعامل بورس کالای ایران در اردیبهشت ماه سال جاری اعلام کرد که به‌زودی صدای خودرو در تالارهای بورس کالا خواهد شنیده خواهد شد، بسیاری بر این باور بودند که بعد از مدت‌ها شاهد شفاف شدن و متعادل شدن بازار خودرو خواهیم بود. اما طرحی که به گفته مدیرعامل بورس کالا بیش از یکسال از بررسی‌‌اش می‌گذشت، خیلی زود از دور خارج شد!

در واقع قرار بود بورس خودرو در دو گام فعالیتش را آغاز کند. در گام نخست اوراق سلف خودرو منتشر می‌شد و مردم با خرید اوراق سلف خودرو مبلغ یک خودرو را آرام‌آرام پرداخت می‌کردند و خودروساز‌‌ها نیز با این روش منابع مالی مورد نیازشان را، زود‌تر از موعد و با هزینه کم‌تری دریافت می‌کردند.

در طول چند سال گذشته شرکت‌های خودروساز به‌دلیل کمبود شدید منابع مالی و کسری شدید نقدینگی چک مشتری‌ها را قبل سررسید به قیمت پایین‌تری به طلبکارانشان می‌فروختند، این موضوع بحران‌های مالی خودروساز‌‌ها را با پیچیدگی‌های بیش‌تری مواجه کرده بود. اما با تأسیس بورس خودرو قرار بود با استفاده از روش انتشار اوراق سلف، بخشی از منابع مالی مورد نیاز برای تولید هر خودرو به‌حساب خودروسازان واریز شود.

در عین حال قرار بود در گام دوم با انتشار اوراق گواهی سپرده مشارکت در تولید خودرو، سرمایه‌گذاران بزرگ‌تر که تمایل داشتند در پروسه تولید یک محصول خاص شرکت کنند و از این طریق در فرایند تولید مشارکت کنند منتشر شود. اوراق سلف خودرو مخصوص سرمایه‌گذاران کوچک و گواهی مشارکت خودرو ویژه سرمایه‌گذاران بزرگ‌تر بود. متقاضیان اوراق سلف خودرو می‌توانستند با خرید چندین برگه که معادل قیمت یک خودرو است، خودروی مورد نظر خود را در زمان تحویل از کارخانه دریافت کنند.

ویژگی این کار این بود که اولاً خریداران قیمت خودرو را یک‌باره پرداخت نمی‌کردند دوماً اگر خریداران پیش‌بینی می‌کردند ممکن است قیمت خودرو افزایش یابد بخشی از قیمت اصلی خود را به قیمت امروز و پایین‌تر خریداری می‌کردند. این کار باعث می‌شد متقاضیان خرید خودرو بتوانند آرام‌آرام و همگام با پس‌اندازهای‌شان قدرت خرید یک خودرو را پیدا کنند.

به‌طور مثال اگر یک خریدار قصد داشت پس از پرداخت نصف مبلغ خودرو ماهانه یک میلیون تومان از حقوقش را برای خرید خودرو پس‌انداز کند با خرید ماهانه این اوراق تا زمان سررسید خریدش را کامل می‌کرد. این کار همچنین به تأمین مالی شرکت‌های خودروساز نیز کمک می‌کرد.

در عین حال در فرایند فعلی پیش‌فروش خودرو اگر کسی از خرید خودرو پشیمان شود باید فرایندی طولانی را برای پس دادن قرارداد خرید خودرو طی کند ولی با روش جدید وقتی این اوراق قابلیت معامله دوباره پیدا می‌کرد کافی بود خریدار اوراقی را که خریداری کرده بود در بازار می‌فروخت.

حامدسلطانی‌نژاد، مدیرعامل بورس کالای ایران از منتفی شدن تأسیس بورس خودرو خبر داد و گفت: با توجه به محدودیت‌هایی که درمورد قیمت‌گذاری خودرو وجود دارد امکان تأسیس بورس خودرو وجود ندارد. او افزود: بستر‌های لازم برای این کار انجام شده بود در عین حال جلسه‌های مختلف و مذاکرات هم به ثمر نشسته بود اما وجود برخی از موانع منجر به آن شد که بورس کالا از تأسیس بورس خودرو صرف‌نظر کند.

او توضیح بیش‌تری درباره این موانع حقوقی نداد اما تأکید کرد: برای این‌که اوراق سلف خودرو قابلیت انتشار پیدا کنند باید قیمت‌ها به‌صورت آزادانه تعیین شود و تعیین محدودیت قیمتی امکان رقابت شفاف را برای این محصول از بین می‌برد. او دراین باره توضیح بیش‌تری نداد، اما تأکید کرد: ما درباره موانع حقوقی نشست‌هایی را با شورای رقابت و خودروساز‌‌ها برگزار کردیم و از آن‌ها مشورت گرفتیم و در نهایت تصمیم گرفتیم از تأسیس بورس خودرو بنا به دلایل حقوقی صرف‌نظر کنیم.

مدیرعامل بورس کالا توضیح داد: اوراق سلف تابع دو عامل هستند یکی قیمت دارایی پایه و دیگری نرخ بهره رایج کشور بنابر این اگر قرار باشد که برای این اوراق سقف قیمت تعیین شود امکان انجام معاملات سلف فراهم نمی‌شود و این کار با سازوکار عرضه و تقاضا و مکانیسم‌های بورس منافات دارد.

 

حال با این اوضاع باید منتظر ماند و دید که آیا محدودیت‌های قیمت‌گذاری موجود رفع و زمینه ظهور خودرو در بورس کالا محقق خواهد شد یا همچنان تنها صدای لاستیک خودرو از کنار تالار فیزیکی شنیده می‌شود.