اصرار بر بورسی ماندن خودرو چیست؟

گروه خودرو- عرضه خودرو در بورس کالا طی چند روز گذشته، دچار چالش‌هایی شده است و از سویی شورای‌رقابت نیز خودرو را محصولی انحصاری و عرضه آن در بورس کالا را به صورتی مقایر با قانون دانسته، اما از روز گذشته عده‌ای از نمایندگان مجلس و رؤسای خودروسازی‌ها واکنش‌هایی به این مصوبه نشان دادند و […]

گروه خودرو- عرضه خودرو در بورس کالا طی چند روز گذشته، دچار چالش‌هایی شده است و از سویی شورای‌رقابت نیز خودرو را محصولی انحصاری و عرضه آن در بورس کالا را به صورتی مقایر با قانون دانسته، اما از روز گذشته عده‌ای از نمایندگان مجلس و رؤسای خودروسازی‌ها واکنش‌هایی به این مصوبه نشان دادند و همچنان خواستار ادامه عرضه خودرو در بورس کالا شدند. همچنین وزیر اقتصاد و رئیس سازمان بورس نیز مصرانه به عرضه خودرو در بورس پافشاری می‌کنند. اما به‌راستی علت این اصرار‌ها چیست؟ آیا اتفاقی در نحوه عرضه خودرو در بورس کالا افتاده است که مردم در جریان نیستند و فقط خواص از آن اطلاع دارند؟ به گزارش مناقصه‌مزایده، در همین راستا، مجید عشقی؛ رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار، درباره اینکه عرضه خودرو در بورس در دنیا سابقه ندارد، گفت: کالایی که در بورس‌های کالایی –بازار متشکل- عرضه می‌شود، متناسب با شرایط خاص هر کشور است. به‌طور مثال در هند ادویه در بورس کالا عرضه می‌شود یا در بورس دالیان چین تخم‌مرغ عرضه می‌شود. در واقع عرضه هر کالایی در بورس در شرایط اقتصادی همان کشور معنا پیدا می‌کند. وی افزود: ما تا سال گذشته موافق عرضه خودرو در بورس کالا نبودیم اما با توجه به شرایط فعلی این موضوع یکی از راهکارهای نجات صنعت، افزایش عرضه و در نهایت نفع مصرف‌کننده خواهد بود، راهی که شورای‌رقابت در پیش گرفته، مسیری است که طی هفت تا هشت سال گذشته رفته شده و به دیوار خوردیم. در واقع تولید کاهش یافته، کیفیت خودرو افت داشته و مصرف‌کننده نیز زیان کرده است؛ ما معتقدیم این مسیری است که شکست می‌خورد و راهی درست است که هم تولیدکننده سود کند و هم کالای باکیفیت به دست مصرف‌کننده برسد. رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار، درباره عرضه کالای انحصاری (خودرو) در بازار رقابتی، بیان کرد: اینکه انحصاری باشد، خیلی اعتقاد نداریم. عشقی؛ در پاسخ به اینکه آیا معتقدید خودرو کالایی انحصاری در کشور ما نیست، توضیح داد: در تمام بخش‌های بازار انحصاری نیست اگر این‌گونه باشد در تمام دنیا خودرو کالایی انحصاری است. مگر در کشورهای بزرگ تولیدکننده خودرو، چند تولیدکننده خودرو داریم؟ محدود هستند، خودرو جزء صنایعی است که تولیدکنندگان آن همیشه محدود هستند؛ ما در یک رِنج قیمتی خودروهای متفاوتی در بازار داریم اکنون به دلیل سرمایه‌گذاری، تقاضا برای خودرو افزایش پیدا کرده است و ما می‌گوییم انحصاری، اما اگر تقاضای سرمایه‌گذاری نبود عرضه‌ خودرویی که هم‌اکنون داریم، متناسب با تقاضای واقعی است. وی درباره برخی اظهارنظر‌ها مبنی بر اینکه مابه‌التفاوت قیمت خودرو در بورس و بهای تمام شده آن به همراه سود معقول نباید نصیب خودروسازان شود تا خودروسازان نتوانند عرضه خودرو در بورس را مهندسی کنند، گفت: معتقدیم با روش‌های دیگر نیز می‌توان شرایطی تنظیم کرد که خودروساز نتواند مهندسی کند، اگر کف عرضه تعیین و ضوابطی برای عرضه در نظر گرفته شود، خودروساز نمی‌تواند مهندسی کند ما معتقدیم اگر قیمت پایه منطقی تعیین شود، این مابه‌التفاوت می‌تواند ظرف چند ماه کاهش پیدا کند و به صفر میل کند و رقابتی آنچنانی نباشد. عشقی؛ درباره اینکه آیا در عرضه‌هایی که انجام می‌گرفت، سازوکار لازم برای جلوگیری از مهندسی و مدیریت خودروسازان در بورس وجود دارد، توضیح داد: تقریباً خیر، با این سازوکار بورس کالا چیزی در نظر گرفته نشده است؛ با موضوع شورای‌رقابت تقریباً عرضه خودرو در بورس متوقف شد و باید در شورای‌عالی بورس مجدد تصمیم بگیریم. وی همچنین در این مورد که خودرو در بورس کالا عرضه شده بود اما هفته گذشته ریزش بورس اتفاق افتاد، علت چیست، توضیح داد: با ورود شورای‌رقابت عرضه خودرو در بورس کالا متوقف شد و این سیگنال خیلی بدی برای بازار بود؛ ریزش بی‌سابقه بورس پس از توقف عرضه بود. عرضه خودرو در بورس علامتی است برای اینکه ما از قیمت‌گذاری دستوری فاصله بگیریم و به حقوق سهامداران احترام بگذاریم. زمانی‌که این موضوع منتفی شد، جو بی‌اعتمادی ایجاد شد و موجب شد که تقاضای سهام کاهش پیدا کند و خریداران سهام عقب‌نشینی کنند و کاهش قیمت‌ها اتفاق بیفتد. همچنین سخنگوی کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی، از مصوبه کمیسیون تلفیق برای عرضه تمامی خودرو‌ها در بورس کالا خبر داد و گفت: تصمیم‌گیری عرضه خودرو در بورس کالا از شورای‌رقابت اخذ می‌شود و به بورس کالا سپرده خواهد شد. مهدی طغیانی؛ سخنگوی کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی، درخصوص جلسه کمیسیون تلفیق، گفت: آنچه در کمیسیون تلفیق مصوب شد، این بود که خودروسازان مکلف هستند تمامی خودرو‌ها را در بورس کالا عرضه کنند و قیمت پایه هم توسط شورای‌رقابت و براساس روش تعیین (کاست پلاس cost plus) انجام خواهد شد. وی افزود: تصمیم‌گیری عرضه خودرو در بورس کالا از شورای‌رقابت اخذ می‌شود و به بورس کالا سپرده خواهد شد. عضو کمیسیون تلفیق مجلس، تصریح کرد: همچنان تعیین قیمت خودرو به‌عهده شورای‌رقابت خواهد بود و تمامی موارد براساس اصل ۴۴ قانون اساسی انجام خواهد شد. وزیر اقتصاد و سخنگوی اقتصادی دولت نیز، با بیان اینکه جزییات دستورالعمل خودرویی شورای‌رقابت کامل نبود، اظهار کرد: این جزییات می‌توانست بهتر و کمک‌کننده‌تر به وضعیت اقتصادی کشور باشد. اکنون در حال رایزنی با مراجع قانونی هستیم. خاندوزی؛ افزود: براساس مصوبه کمیسیون تلفیق‌، سازوکار بورس کالا همچنان مورد استفاده قرار خواهد گرفت اما این مصوبه نیاز به تصویب در صحن مجلس دارد. وی با بیان اینکه در ۴۵ روز گذشته (اول دی‌ماه تا دیروز) حدود ۶٫۲ میلیارد دلار عرضه ارز در سامانه نیما صورت گرفته است، اظهار کرد: از مبلغ مذکور ۱٫۲ میلیارد دلار ارز حوزه نفتی، ۱٫۷ میلیارد دلار ارز پتروشیمی‌‌ها و ۳٫۳ میلیارد دلار ارز صادرکنندگان است. خاندوزی؛ افزود: میانگین قیمت در مدت مذکور حدود ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومان بوده است. در حوزه تأمین اسکناس ارز هم در بازار متشکل ارزی بیش از ۳۲۰ میلیون دلار اسکناس برای مصارف دانشجویی، درمانی و خدماتی و امثال آن عرضه شده است.