ناکامی نظام مهندسی در رعایت الزامات صرفه‌جویی در مصرف انرژی با گذشت چندین سال از تصویب مبحث ۱۹ مقررات ملی ساختمان و تکلیف سازندگان به اجرای آن، اما هنوز این مبحث در ساخت و ساز‌ها رعایت نمی‌شود و صاحب نظران، مشکل اساسی در مسیر اجرای مبحث ۱۹ و رعایت الزامات صرفه‌جویی در مصرف انرژی را […]
ناکامی نظام مهندسی در رعایت الزامات صرفه‌جویی در مصرف انرژی
با گذشت چندین سال از تصویب مبحث ۱۹ مقررات ملی ساختمان و تکلیف سازندگان به اجرای آن، اما هنوز این مبحث در ساخت و ساز‌ها رعایت نمی‌شود و صاحب نظران، مشکل اساسی در مسیر اجرای مبحث ۱۹ و رعایت الزامات صرفه‌جویی در مصرف انرژی را وجود نهادهای مختلف در این صنعت عنوان می‌کنند.
به گزارش صما، اگرچه شهرداری‌ها به عنوان متولی صدور پایان کار ساختمان، تاکنون اجباری در رعایت مبحث۱۹ مقررات ملی ساختمان در ساخت‌وساز‌ها نداشته و حتی به ساختمان‌های فاقد مبحث۱۹ پایان کار داده است، اما این‌که سازمان‌های نظام مهندسی در زمینه کاهش مصرف انرژی و به حداقل رساندن آن در ساختمان‌ها تا چه حد اثرگذار بوده و ایفای نقش کرده‌اند، پرسشی است که صاحب نظران در پاسخ به آن معتقدند: «به‌طور کلی نه سازمان‌های نظام مهندسی و نه شهرداری‌ها در حوزه مصرف انرژی در صنعت ساختمان، تا به امروز نتوانسته‌اند موفقیت‌های خاصی را کسب کنند.»
بر همین اساس، طبق آمار مبحث ۱۹ مقررات ملی ساختمان مرتبط با بحث کاهش و بهینه‌سازی مصرف انرژی، تاکنون تنها در حد بسیار ناچیزی در کشور اجرا شده و طبق اعلام مسؤولان ذی‌ربط درصدی که از مبحث ۱۹ در ساخت‌وساز‌ها رعایت میشود، تک رقمی است. این معضل نشان می‌دهد که نهادهای مسؤول در این حوزه، بیش‌تر در بخش کاهش و بهینه‌سازی مصرف انرژی حرف زده‌اند و به هیچ‌وجه نتوانسته‌اند اقدام عملی در این بخش انجام دهند.
حال در شرایطی که سالیان سال است در دیگر کشور‌ها به سوی احداث ساختمان‌های سبز و یا ساختمان‌های دارای حداقل مصرف انرژی گام برداشته‌اند و به‌طور جدی و اجباری هم دولت‌‌ها و هم سازندگان مسکن در این مسیر حرکت می‌کنند، جای تأسف است که در کشور ما هنوز مقررات حداقلی برای بهینه‌سازی مصرف انرژی رعایت نمی‌شود.
از طرفی مردم و حتی سازندگان، هیچ‌گونه آشنایی با مقوله ساختمان سبز ندارند و کسانی هم که در این خصوص مطالبی را شنیده‌اند، ساختمان سبز یا ساختمان دارای مصرف انرژی صفر را نه به عنوان یک الزام، بلکه در قالب یک پدیده لوکس به حساب می‌آورند که گویا نیاز چندانی هم برای توجه به آن در ساخت و ساز‌ها احساس نمی‌شود.
احداث خانه‌های سبز، یک تعریف ایده آل گرایانه
برخی از صاحب‌نظران بر این باورند که احداث ساختمان‌های سبز در کشور جهت بهینه‌سازی مصرف انرژی، آن‌چنان هم مسأله پیچیده‌ای نیست و این ساختمان‌ها بر اساس آن دسته از قوانین و استانداردهای بین‌المللی احداث میشود که ایران هم از آن‌ها تبعیت می‌کند؛ لذا در صورتی که قوانین موجود در بخش ساخت‌وساز یکپارچه‌سازی و براساس آن‌ها ساختمان سبز تعریف شود، ساخت آن‌ها در کشور امکان‌پذیر است.
اما در مقابل گروه دیگری از کارشناسان بر این باورند که با توجه به ظرفیت و پتانسیل کشور در بخش اجرا و تخصص، احداث ساختمان‌های سبز آنطور هم که تصور میشود، ساده و آسان نیست. چرا که ساختمان‌های سبز باید در همه ابعاد در اوج قرار داشته باشند و ساخت این ساختمان‌ها باید با آخرین تکنولوژی‌های نوین در حوزه صنعت ساختمان همراه باشد. همچنین ساختمان‌های سبز قطعا باید دارای حداقل پرت انرژی از لحاظ برودتی و حرارتی بوده و در عین حال مصالح به‌کار رفته در آن‌ها باید بسیار خاص و نوین باشد. ضمن این‌که این خانه‌ها باید از لحاظ سازهای و معماری نیز باید با آخرین دیدگاه‌ها و دانش روز در این بخش همراه باشد.
با این اوصاف به عقیده این افراد، در شرایطی که در کشور ما هنوز مقررات ملی ساختمان به عنوان حداقل خط قرمز برای حوزه صنعت ساختمان و ساخت و سازهای شهری در اقصی نقاط کشور و در بسیاری از مناطق شهری اجرایی نمی‌شود و در زمینه اجرای آن با مشکلات و موانع متعددی مواجه هستیم، بحث احداث ساختمان سبز در کشور آرمانی و ایده‌آل‌گرایانه است.
آن‌ها می‌گویند: «در حالی که ما در اجرای مقررات ملی ساختمان به عنوان حداقل‌‌ها به دلایل مختلف، دچار مشکل هستیم، اکنون چگونه می‌توانیم این شیوه ایده‌آل ساخت‌وساز را به عنوان ساختمان‌های سبز در حوزه صنعت ساختمان تعریف کنیم؟»
بر این اساس، می‌توان گفت که اگر همه بخش‌های دست اندرکار و ذی‌ربط بسیج شوند، شاید بتوان نمونه‌هایی از خانه‌های سبز را در کشور احداث کرد، اما به یقین این موضوع به صورت فراگیر نخواهد بود و به یک فرهنگ در بخش ساخت و ساز‌ها تبدیل نمی‌شود. چون با توجه به نوع سیاستی که در حوزه صنعت ساختمان کشور حاکم است، در حال حاضر تحقق این مسأله امکان پذیر نیست.
دو رکن اساسی برای ارتقای مهندسان طراح و محاسب
از سوی دیگر، کارشناسان یکی از ضعف‌های موجود در این زمینه را نبود نوگرایی و خلاقیت در طراحی ساختمان‌هایی می‌دانند که از نظر مصرف انرژی در سطح بسیار پایینی باشد. بر همین اساس در این بخش نقش سازمان نظام مهندسی را به عنوان یک نهاد حرفه‌ای و تخصصی که جمع کثیری از مهندسان رشته‌های ۷گانه را تحت پوشش قرارداده است، نباید نادیده گرفت.
با این حال شواهد حاکی از آن است که مهندسان عضو این سازمان در این مورد خاص هم راه به جایی نبرده‌اند و برای بهبود این وضعیت در سازمان‌های نظام مهندسی، راهکاری که مسؤولان این نهاد به آن اشاره می‌کنند، ارتقای سطح مهندسان است.
به گفته این کارشناسان، در حوزه تحصیلات دانشگاهی مرتبط با طراحی در صنعت ساختمان به‌طور قطع باید دوره‌های آموزشی تکمیلی و متمم برای ارتقای سطح فارغ‌التحصیلان برگزار شود و در عین حال برگزاری این دوره‌ها برای مهندسان عضو سازمان نظام مهندسی نیز الزامی است.
بنابراین در این زمینه دو آیتم مطرح است؛ یعنی تجمیع مباحث تئوری که در بخش‌های تخصصی اعم از سازه، تأسیسات، معماری که به مهندسان جوان ارایه میشود، با آموزش‌های نوینی که باید به مهندسان ارایه شود. برای مثال مهندسان می‌توانند نحوه طراحی ساختمان‌های بلندمرتبه یا برج‌‌ها در ایران چه از لحاظ سازهای و چه از لحاظ تأسیساتی را از طریق دروس دانشگاهی بیاموزند و در حوزه صنعت ساختمان، وقتی در عرصه عمل وارد می‌شوند، با رعایت و اجرای مقررات ملی مربوطه و استفاده از تجارب موجود در این بخش، می‌توان مهندسان را برای طراحی ساختمان‌های با طراحی مدرن و مؤثر در بهینه‌سازی مصرف انرژی آماده کرد.
در مجموع آموزش‌های خاصی برگرفته از دروس و مباحث دانشگاهی به عنوان اطلاعات اولیه و نیز آموزش مباحث تجربی توسط افراد مورد تأیید برای ارتقای سطح طراحی مهندسان لازم است تا با دسترسی به این مجموعه‌ها بتوانند به عنوان یک طراح و محاسب نوگرا در رشته‌های ۷گانه به خصوص معماری، عمران، برق و مکانیک وظیفه اصلی خود را انجام دهند و در کاهش مصرف انرژی در ساختمان‌های ایفای نقش کنند.
این مطلب بدون برچسب می باشد.
دیدگاه بسته شده است.