آب دریای خزر در حال تبخیر است و سواحل آن روزبه‌روز بزرگ و بزرگ‌تر می‌شوند، به‌طوری که براساس آمار مرکز ملی مطالعات و تحقیقات دریای خزر مؤسسه تحقیقات آب وزارت نیرو سطح آب دریای خزر در سال آبی گذشته (۱۴۰۱-۱۴۰۰) با تشدید روند کاهشی، بیش از ۲۷ سانتی‌متر نسبت به مدت مشابه سال قبل کاهش‌یافته […]
آب دریای خزر در حال تبخیر است و سواحل آن روزبه‌روز بزرگ و بزرگ‌تر می‌شوند، به‌طوری که براساس آمار مرکز ملی مطالعات و تحقیقات دریای خزر مؤسسه تحقیقات آب وزارت نیرو سطح آب دریای خزر در سال آبی گذشته (۱۴۰۱-۱۴۰۰) با تشدید روند کاهشی، بیش از ۲۷ سانتی‌متر نسبت به مدت مشابه سال قبل کاهش‌یافته است. موضوعی که برای بسیاری از دانشمندان به یک نگرانی بزرگ تبدیل شده است. پایین آمدن تراز آبی خزر علاوه بر اینکه باعث از بین رفتن اکو سیستم دریای خزر موجب نابودی تالاب‌های این دریاچه و کاهش گردشگری و از همه مهم‌تر تحت‌تأثیر قرار دادن ترددهای دریایی بین کشورهای این دریاچه می‌شود. به گزارش مناقصه‌مزایده، در این باره داودرضا عرب؛ یک کارشناس حوزه آب، درباره دلیل پایین رفتن سطح تراز دریای خزر و پیامدهای آن، اظهار داشت: پایین رفتن سطح آب دریای خزر سابقه تاریخی دارد، برای نمونه سال ۵۶ از همین میزانی که اکنون است پایین‌تر رفت و اوایل دهه ۷۰ هم آب بالا آمده بود، به‌طوری که ویلاهای اطراف دریاچه دچار آسیب شدند. برخی دلیل آن را به حرکات تکتونیکی کف دریای خزر ربط می‌دهند، در سال‌هایی که خلیج قره‌بوغاز در شرق دریاچه بسته می‌شود که سطح تبخیر بالا برود تا نمک برداشت شود، منجر به بالا و پایین رفتن سطح آب می‌شود. اما علت اصلی به آب و هوا و بارندگی و آوردهای رودخانه‌ها مربوط است حدود ۸۰ درصد آورد از شمال خزر و ولگا است که علت کم شدن سطح ورودی آب از این رود و روند و فرآیند آن مشخص نیست، برخی معتقدند باید باتوجه به گرم شدن دمای هوا سطح آب ولگا بیشتر شده باشد. بنابراین پایین رفتن آب دریاچه محل سؤال است. عرب؛ افزود: نظریه غالب اینکه بالا و پایین رفتن آب سابقه دارد و به صورت سینوسی تغییر می‌کند و ممکن است در سال‌های آینده بالا بیاید، اما در هر صورت زندگی مردم تحت‌تأثیر قرار می‌گیرد و اثرات آن اینکه جنوب شرقی دریاچه خلیج گرگان دچار مشکل می‌شویم به‌طوری که با پایین رفتن سطح آب علاوه بر اینکه صیادی و درآمد مردم کاهش پیدا کرده، باعث شده تنوع زیستی و اکوسیستم دچار اختلال و تالاب میانکاله آسیب شود. به تبع آن وقتی سطح آب کاهش پیدا می‌کند تجاوز به حریم دریا و تالاب افزایش پیدا می‌کند و این نگرانی وجود دارد که ارتباط بین خلیج گرگان و دریای خزر قطع شود و این باعث بوی نامطبوع از دریاچه شده به مردم آسیب می‌رساند. این کارشناس حوزه آب، تصریح کرد: با کاهش سطح آب کارایی بنادر ما کاهش پیدا می‌کند و عمق آبخور کشتی‌‌ها پایین می‌رود و اجباراً باید رسوبات حذف شود که هزینه هنگفتی را تحمیل می‌کند، به‌طوری که اکنون سازمان بنادر و دریانوردی بنادر شمال کشور با این مسأله مواجه است را بخش دیگر از آسیب‌‌ها دانست. عرب؛ در ادامه، یکی از مشکلات را این‌گونه مطرح کرد که وقتی سطح آب دریا کم می‌شود، سطح آب زیرزمینی منطقه هم کاهش پیدا می‌کند و تعادل آب شور و شیرین به‌هم خورده و مشکل ایجاد می‌کند. اگر دوباره آب بالا بیاید هجوم آب شور دریا اتفاق می‌افتد و آب شیرین و آبخوان‌‌ها بالا نمی‌آیند، همچنین ارتباط بین دریا و رودخانه همچنین مصب رود‌ها دچار آسیب می‌شود، به لحاظ محیط‌زیستی نیز برخی سواحل محل تخم‌ریزی ماهیان هستند وقتی دریاچه عقب‌نشینی می‌کند دلتایی که تشکیل می‌شود که اکوسیستم را دچار نقصان کارکرد می‌کند. وی درباره نگرانی‌‌ها بابت دچار شدن خزر به سرنوشت دریاچه ارومیه، گفت: عمق خزر زیاد است و از این بابت نگرانی چندانی وجود ندارد، اما در هر صورت باید مراقبت شود، البته میزان آسیب‌پذیری کشورهای دیگر از این بالا و پایین رفتن بیشتر است زیرا عمق در مناطق شمال دریاچه کمتر است و پایین رفتن سطح آب منجر به کیلومتر‌ها عقب‌نشینی می‌شود و آسیب بیشتری وارد می‌کند، باعث می‌شود بنادر و شهرهای ساحلی این کشور‌ها کارکرد خود را از دست بدهند. عرب؛ تأکید کرد: برای حل موضوع ابتدا اینکه باید کار تحقیقاتی گستره‌ای صورت گرفته و گردهمایی کشورهای همسایه خزر تقویت شود، باید بدانیم علت بالا و پایین رفتن و زمان آن چگونه است، آیا دلیل آن انسانی است و یا طبیعی. دوم اینکه براساس شناخت از فیزیک مسأله رفتار خودمان را هم تنظیم کنیم یعنی کارکرد‌های مورد انتظار بر آن اساس باشد، سازمان بنادر در نظر بگیرد که عمق آب بالا و پایین خواهد رفت و طبق آن موج‌شکن و بنادر را ساماندهی کند، در خلیج گرگان با مدیریت یکپارچه حوضه آبریز درست کنند که محیط‌زیست آسیب نبیند، بارگذاری بیش از حد برداشته و آلودگی کنترل شود همچنین اینکه ارتباط رودخانه و دریا دچار مشکل نشود.
دیدگاه بسته شده است.