بازاریابی شبکه‌ای یا بازاریابی کالاهای وارداتی؟ هرمی که به نفع سرشاخه‌ها فرو می‌ریزد آیا فعالیت شرکت‌های بازاریابی شبکه‌ای به نفع اقتصاد کشور است و ضرر اولیه که در شرکت‌های هرمی وجود داشت در بازاریابی شبکه‌ای رفع شده است؟ به گزارش فارس، شرکت‌های بازاریابی شبکه‌ای یا چند سطحی پس از آشکار شدن ناکارآمدی شرکت‌های هرمی و […]
بازاریابی شبکه‌ای یا بازاریابی کالاهای وارداتی؟
هرمی که به نفع سرشاخه‌ها فرو می‌ریزد
آیا فعالیت شرکت‌های بازاریابی شبکه‌ای به نفع اقتصاد کشور است و ضرر اولیه که در شرکت‌های هرمی وجود داشت در بازاریابی شبکه‌ای رفع شده است؟
به گزارش فارس، شرکت‌های بازاریابی شبکه‌ای یا چند سطحی پس از آشکار شدن ناکارآمدی شرکت‌های هرمی و نابودی آن‌‌ها با مجوز‌های قانونی و ساختاری جدید شروع به‌کار کردند. تفاوت شرکت‌های بازاریابی شبکه‌ای یا چند سطحی با شرکت‌های هرمی در این است که دیگر به ازای پول به بازاریاب سکه‌های اعتباری و یا اعتبارنامه‌های بی‌اساس داده نمی‌شود بلکه به بازاریاب کالای مصرفی تحویل داده می‌شود.
حال بعد از گذشت قریب به ۵ سال از این‌که شرکت‌های بازاریابی شبکه‌ای یا چند سطحی با مجوز رسمی وزارت صنایع و معادن و تجارت شروع به‌کار کرده‌اند با وجود تمام بدبینی‌هایی که به شرکت‌های هرمی و به تبع آن به مجموعه‌های شبکه‌ای یا چند سطحی وجود داشت توانسته‌اند جوانان بسیاری را به سمت خود جذب کنند.
دور از ذهن نیست که شرکت‌های بازاریابی شبکه‌ای یا چند سطحی در شرایط کنونی که کشور با نرخ بیکاری ۱۱درصد روبه‌رو است، ادعا کنند که روزانه بین ۲۰۰ تا ۲۵۰ نیرو را در تابستان امسال به بدنه بازاریابان خود اضافه کرده‌اند، شغلی که نه احتیاج به دانش فنی و علمی خاصی دارد و نه سرمایه چندانی را درگیر می‌کند.
اما آیا بازاریابی شبکه‌ای یا چندسطحی تمام مشکلات شرکت‌های هرمی را حل کرده است؟ یا این‌گونه فعالیت‌ها باعث پیشرفت اقتصادی در کشور می‌شود؟
آیا مشکل «ضرر اولیه» در بازاریابی شبکه‌ای قانونی حل شده است؟
اصلی‌‌ترین ایراد وارد به شرکت‌های هرمی «ضرر اولیه» بود، ضرر اولیه یعنی خدمات و یا کالایی که بازاریاب در مقابل هزینه خود دریافت می‌کرد بسیار ناچیز بود، اما امروزه شرکت‌های بازاریابی شبکه‌ای یا چند سطحی در مقابل پرداخت هزینه به بازاریاب خود کالا می‌دهند، اما کالایی که بازاریاب ارزش واقعی ریالی و کیفیتی آن را نمی‌داند، زیرا مرجع اصلی تأیید قیمت کالا که بازار باشد چنین محصولی را ارایه نمی‌دهد و به صورت علمی قیمت‌گذاری اجناس با مقایسه با بازار و شرایط حال ممکن است ولی در اغلب موارد کالاهای ارایه شده در بازاریابی شبکه‌ای به کلی در بازار آزاد نمونه قابل‌قیاسی ندارند.
این یعنی همان ضرر اولیه که در شرکت‌های هرمی به نوع دیگر وجود داشت. ناگفته نماند در آمریکا که مهد شکل‌گیری این مدل بازاریابی است، این اقدام به کلی خلاف قانون است، یعنی محصولی که در شرکت بازاریابی شبکه‌ای یا چند سطحی عرضه می‌شود باید در بازار آزاد نیز عرضه شود تا بازاریاب و یا مشتری قدرت مقایسه داشته باشند و در غیراین صورت فروش آن کالا برای بازاریاب ممنوع است.
بزرگ شدن هرم در بازاریابی شبکه‌ای باعث فروپاشی کل هرم می‌شود
با در نظر گرفتن مسأله تصاعد، تعداد زیرشاخه‌های هر نفر در شرکت‌های بازاریابی شبکه‌ای یا هرمی می‌تواند به سرعت افزایش پیدا کند. در واقع به سرعت می‌توان در این شرکت‌ها به تعداد زیادی مشتری که همان فروشندگان جزیی هستند رسید. اگر تعداد زیر شاخه‌های هر نفر را ۴ تن در نظر بگیریم و نفر اول هرم ۱۰ لایه زیر شاخه داشته باشد تعداد زیر مجموعه‌ها به رقم باور نکردنی یک میلیون زیر شاخه میرسد. سؤالی که در این جا خودنمایی می‌کند این است که آیا شرکت‌های بازاریابی شبکه‌ای با حوزه کار محدود و محصولات تخصصی و شرایط رکود اقتصادی ایران می‌توانند یک میلیون بازاریاب آن هم با شرایط رسیدن به سود مکفی داشته باشند؟!
قانون بنیادی علم اقتصاد یعنی عرضه و تقاضا بیان می‌کند که با افزایش عرضه، تقاضا کاهش می‌یابد، اما در این مدل بازاریابی با افزایش تعداد فروشندگان عرضه محصول زیاد می‌شود.
به این اصل نیز باید توجه داشت که هیچ محصولی نمی‌تواند تمام سهم بازار را به دست آورد، چنان‌که یک محصول هر چقدر هم که با کیفیت و حاوی عناصر خلاقانه باشد باز هم سهم محدودی از بازار دارد.
با در نظر گرفتن این مسأله، بازار پس از مدتی به تعداد زیادی فروشندگان پاسخ مثبت نمی‌دهد و سرانجام این هرم تصاعدی شروع به ریزش از لایه‌های زیرین می‌کند. در این حالت تعداد بازاریاب‌‌ها از حد کشش بازار عبور کرده و تعداد زیادی بازاریاب تازه کار که قصد کسب درآمد دارند نمی‌توانند فروش مناسبی داشته باشند و به این ترتیب پس از مدتی سود زیادی از بابت خرید‌های اول و دوم این بازاریاب‌‌ها و انصرافشان از هرم نصیب سر شاخه‌های اصلی می‌شود.
سود بیش‌تر در فروش جنس خارجی
طبق آمارهای ثبت شده از ۵۰ شرکت برتر در عرصه بازاریابی شبکه‌ای یا چند سطحی در جهان تمام این شرکت‌ها با وجود رقابتی که بین آن‌‌ها است از یک خانواده محصول مشترک بهره می‌بردند که آن محصولات آرایشی و بهداشتی است، یعنی محصولات آرایشی و بهداشتی کالای مشترک در تمام این ۵۰ شرکت برتر بازاریابی چند سطحی در تمام دنیا به حساب می‌آید که در اغلب موارد نیز این سبد کالایی بخش عمده فروش این شرکت‌ها را تشکیل می‌دهد.
این اتفاق در شرکت‌های مطرح بازاریابی شبکه‌ای یا چند سطحی که در ایران فعالیت دارند نیز رخ داده است، به صورتی که ۳۰ درصد فروش بازاریابان شبکه‌ای در ایران مختص همین محصولات آرایشی و بهداشتی است. مسأله زمانی اهمیت پیدا می‌کند که متوجه شویم که بیش از ۶۰ درصد این محصولات کاملاً وارداتی هستند و این در حالی است که برای اغلب این کالا‌ها مشابه ساخت داخلی وجود دارد. این اتفاق در گروه‌های کالایی همچون پوشاک، ساعت و لوازم ورزشی بحرانی‌تر می‌شود زیرا این محصولات در بازاریابی شبکه‌ای یا چند سطحی صددرصد وارداتی هستند. آن هم در شرایطی که ما در سال‌های اخیر به دلیل رکود شاهد از بین رفتن صنایعی همچون نساجی هستیم.
این گزارش حاکی است در شرکت‌های بازاریابی شبکه‌ای محصولات داخلی نیز عرضه می‌شود، ولی چرا بازاریابان شبکه‌ای تمایل به فروش محصولات آرایشی دارند که در اکثر موارد خارجی هستند؟ دلیل آن است که شرکت‌های بازاریابی شبکه‌ای خواسته و یا ناخواسته به اجناس خارجی خود امتیاز بیش‌تری می‌دهند. به عبارت دقیق‌تر، سودی که بازاریاب از فروش محصولات آرایشی خارجی به دست می‌آورد به مراتب بیش‌تر از سودی است که فروش دیگر محصولات می‌تواند به دست بیاورد، برای مثال سود حاصل از فروش تن ماهی و یا چای یک سوم سود حاصل از فروش جنس خارجی اسپری بدن و رنگ مو است که خود این امر باعث می‌شود طبیعتاً بازاریاب به سمت چنین کالاهایی برود به جای این‌که وقت خود را صرف سودهای کم‌تر کند.
در این‌باره دبیرخانه صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی گفته است: کم‌تر از ۱۰ درصد از کالاهایی که توسط شرکت‌های بازاریابی شبکه‌ای در این استان عرضه می‌شود به کالاهای ایرانی اختصاص دارد.
از بین بردن نیروی کار جوان
امروزه در سرتاسر دنیا نیروی انسانی جوان و با استعداد را بزرگ‌‌ترین و اصلی‌‌ترین سرمایه یک جامعه می‌دانند. تمام کشورهای پیشرفته در تلاش هستند تا از ظرفیت جمعیت جوان داخل کشور خود در مسیر تولید و صنعت استفاده کنند. در عین حال طراحی بازاریابی شبکه‌ای یا چند سطحی از ابتدا به گونه‌ای بوده است که زنان خانه‌دار و یا افرادی که به نوعی توان فعالیت تولیدی و یا خدماتی ندارند وارد این حرفه بشوند. حتی در اکثر موارد بانوان چندین برابر آقایان به این کار تمایل نشان می‌دهند، اما متأسفانه در داخل ایران این موضوع صدق نمی‌کند و از ابتدای پیدایش شرکت‌های هرمی تا شرکت‌های بازاریابی شبکه‌ای یا چند سطحی شاهد آن بوده‌ایم که جوانان بخش قابل‌توجه‌ای از بدنه بازاریابان را تشکیل می‌دهند.
در واقع نیروی کار داخلی ما که باید در مسیر تولید کشور قرار گیرد در شرکت‌های بازاریابی شبکه‌ای یا چندسطحی دلال محصولات مصرفی کشورهای خارجی می‌شود که با این اتفاق ضمن این‌که ما از نیروی کار جوان محروم می‌شویم حتی صنایع خود را نیز به نابودی می‌کشانیم.
با این توضیحات و گزارش قبلی فارس در این باره که به میانگین درآمد ماهانه ۲۰ هزار تومانی بازاریابان در ایران و شیوه اغواگرانه عضوگیری در این مجموعه‌ها پرداخته بود می‌توان نتیجه گرفت که بازاریابی شبکه‌ای یا چند سطحی در ایران نه تنها برای شخص بازاریاب سودی در بر نخواهد داشت بلکه با شیوه‌ای که در حال حاضر در ایران انجام می‌شود می‌تواند صدمات جدی را به اقتصاد ملی کشورمان وارد کند.
این مطلب بدون برچسب می باشد.
دیدگاه بسته شده است.