گواهی سپرده نفت‌خام فرصتی جدید برای سرمایه‌گذاری بخش‌خصوصی

گروه انرژی -گواهی سپرده‌ کالایی، یک ورقه‌ بهادار است که در بورس قابلیت پذیرش و معاملات دارد، این اوراق گواهی از یک کالای معینی که در بورس پذیرش شده است، نشأت می‌گیرد. گواهی سپرده نفت‌خام، یک دارایی جدید در نظام اقتصادی ایران برای فعالان بخش‌خصوصی است که در بورس انرژی عرضه و معامله می‌شود. هر […]

گروه انرژی -گواهی سپرده‌ کالایی، یک ورقه‌ بهادار است که در بورس قابلیت پذیرش و معاملات دارد، این اوراق گواهی از یک کالای معینی که در بورس پذیرش شده است، نشأت می‌گیرد. گواهی سپرده نفت‌خام، یک دارایی جدید در نظام اقتصادی ایران برای فعالان بخش‌خصوصی است که در بورس انرژی عرضه و معامله می‌شود. هر گواهی معادل یک بشکه نفت‌خام است و دارنده‌ آن می‌تواند این گواهی را به شرکت ملی نفت ایران تحویل دهد و در ازای آن، نفت‌خام دریافت کند و یا آنکه این گواهی را به دیگران بفروشد. به گفته کارشناسان گواهی سپرده نفت و میعانات گازی مزیت‌های بی‌شماری مانند تضمین سرمایه‌گذار خارجی و تسهیل سرمایه‌گذاری خارجی، ابزار تهاتر، کشف منصفانه قیمت، امکان تضمین و توثیق، اولویت در تحویل نسبت به خریداران خارج از بورس، شفافیت، معافیت مالیاتی و خرید و فروش برخط دارد که بستری مناسب برای مشارکت بخش‌خصوصی در معاملات نفتی کشور فراهم می‌کند. به گزارش مناقصه‌مزایده، علی رحمانی؛ با بیان اینکه طرح گواهی سپرده‌ کالایی نفتی می‌تواند مزیت‌های زیادی برای کشور داشته باشد و فرصت جدیدی برای سرمایه‌گذاری بخش‌خصوصی ایجاد می‌کند، گفت: فرصت خوبی برای حضور بخش‌خصوصی در تجارت نفت‌خام کشور پدید آمده است. وی افزود: این طرح می‌تواند بستری برای توسعه‌ تأمین مالی دولت باشد و منابع مورد نیاز برای پروژه‌های عمرانی و توسعه‌ای کشور را به وجود بیاورد. رحمانی؛ اضافه کرد: حضور بخش‌خصوصی در تجارت نفت‌خام ایران و تسهیل تجارت خرد، موجب افزایش تقاضا برای نفت‌خام ایران خواهد شد و همچنین تحریم‌های این حوزه را نیز بی‌اثر خواهد کرد و به دولت نیز در تأمین مالی طرح‌های توسعه‌ای نفت و گاز کمک خواهد کرد. همچنین سرمایه‌گذاران از مزیت وثیقه‌سازی این اوراق نیز می‌توانند استفاده کنند. وی بیان کرد: اینکه امکان وثیقه‌سازی برای فاینانس، اخذ وام از بانک‌ها، تهاتر گواهی‌‌ها با خدمات و انجام معاملات بر روی آن‌ها به وجود آمده است، ویژگی‌های مثبت این طرح به‌شمار می‌رود. اما نباید تصور کنیم همه کسانی که این گواهی‌ها را تهیه می‌کنند، لزوماً می‌خواهند از مزیت وام یا وثیقه‌سازی آن استفاده کنند. اما به هر حال، ایجاد این امکان‌ها مثبت ارزیابی می‌شود و بر قوت طرح می‌افزاید، اینکه دولت بدهی‌هایش را از طریق این سازوکار پرداخت کند و صاحبان گواهی‌ها برای وثیقه از آن بهره ببرند، روش درستی است، هر ابزاری که زمینه‌ساز تحرک مالی به ویژه در ارتباط با بدهی‌ها باشد، قابل قبول است.  این کارشناس اقتصادی؛ تأکید کرد: دریافت هزینه انبارداری یک مانع در طرح‌هایی مانند گواهی سپرده است و باید تا جایی که امکان دارد این هزینه‌ها از بین برود. اینکه در ۱۸ماهه‌ اول، این هزینه از صاحبان گواهی‌ها دریافت نمی‌شود، کار درستی است و مشوقی برای سرمایه‌گذاران به شمار می‌رود، نفت دایماً در حال خرید و فروش است و خریداران انتظار ندارند که دقیقاً بشکه‌های نفت خاصی برای آن‌ها در انبار نگهداری شود بلکه دولت موظف است ما به‌ازای فیزیکی گواهی‌ها را هر زمان که خریداران درخواست کردند، تحویل دهد. سیدمحمدرضا میرتاج الدینی؛ عضو کمیسیون برنامه و بودجه، گفت: گواهی سپرده کالایی نفتی بستری برای مشارکت بخش‌خصوصی در معاملات نفتی کشور به وجود می‌آید که علاوه بر حذف انحصار فروش نفت‌خام، امکان درآمدزایی بیشتر ارزی را نیز برای کشور محیا خواهد کرد و کشورهای مختلف دنیا به این سمت حرکت کرده‌اند و با آوردن نفت به معاملات بورسی از مزیت‌های آن بهره‌مند شده‌اند. ورود کالای راهبردی‌ای مانند نفت به بورس و تعیین قیمت آن در تابلوهای بورسی به شفافیت بیشتر خرید و فروش این کالا منجر می‌شود. این عضو کمیسیون برنامه و بودجه‌ی مجلس، خاطرنشان کرد: در این طرح امکان وثیقه‌سازی برای فاینانس، اخذ وام از بانک‌ها و تهاتر گواهی‌‌ها با خدمات و انجام معامله بر روی آن‌‌ها فراهم شده است که به مثابه‌ اعتبارسازی برای این گواهی‌هاست و مشوق دیگری برای خریداران محسوب می‌شود. هر چقدر بسترهای بیشتری در راستای اعتبارسازی برای گواهی‌‌ها به وجود بیاید، خریداران اشتیاق بیشتری برای خرید آن‌‌ها خواهند داشت. از طرف دیگر، قبلاً ما طرح اوراق سلف نفتی را داشتیم که با گواهی سپرده‌ی کالایی نفتی فعلی تفاوت اساسی دارد. این دو را نباید با یکدیگر اشتباه بگیریم. زیرا در اوراق سلف در واقع ما چیزی را می‌فروختیم که وجود خارجی نداشت و هنوز استحصال نشده بود. اما در گواهی سپرده‌ی کالایی به فروش کالایی مبادرت می‌کنیم که ما به‌ازای فیزیکی آن در انبار موجود است. بنابراین، گواهی سپرده‌ کالایی آینده فروشی نیست و تعهدی برای دولت بعدی ایجاد نمی‌کند. هومن عمیدی؛ کارشناس بازارسرمایه، گفت: گواهی سپرده کالایی نفتی شرایطی را فراهم می‌کند که به جای اینکه نفت از مسیرهای خاص، تو در تو و باریک به فروش برسد، در یک بستر شفاف مانند بورس خرید و فروش شود. البته فعلاً فقط پنج درصد از نفت و میعانات گازی تولیدی کشور در این فضا امکان معامله دارند و کماکان ۹۵ درصد باقیمانده در انحصار وزارت نفت و دیگر نهاد‌ها است. اما گواهی سپرده کالایی نفتی یک روزنه است که بتوانیم اندک‌اندک به سمت شفافیت بیشتر خرید و فروش نفت کشور گام ‌برداریم.