مقدمهای بر هوشمصنوعی و چتباتها بخش دوم: معرفی چتباتهای مبتنی بر هوشمصنوعی ChatGPT و Google Bard گردآوری، تنظیم و تألیف، علیرضا رضایی مشاور و مدرس حل مسأله و توسعه بازار مقدمه: در بخش اول این مقاله در رابطه با انواع هوشمصنوعی از نظر قابلیتها و همچنین کارکردهای آنها صحبت کردیم و بعد از […]
مقدمهای بر هوشمصنوعی و چتباتها
بخش دوم: معرفی چتباتهای مبتنی بر هوشمصنوعی ChatGPT و Google Bard
گردآوری، تنظیم و تألیف، علیرضا رضایی
مشاور و مدرس حل مسأله و توسعه بازار
مقدمه:
در بخش اول این مقاله در رابطه با انواع هوشمصنوعی از نظر قابلیتها و همچنین کارکردهای آنها صحبت کردیم و بعد از آن به اختصار در مورد چتباتهای مبتنی بر هوشمصنوعی مطالبی درج گردید و در این بخش در نظر داریم دو چتبات هوشمصنوعی شاخص، که این روزها سر و صدای زیادی بهپا کردهاند را معرفی نسبتاً کاملی نماییم و در ادامه بحث مقایسهای فیمابین ویژگیها، قابلیتها و ضعفهای این دو بات مسلح به هوشمصنوعی، داشته باشیم.
در ابتدا به سراغ تعاریف رفته و تعریف هوشمصنوعی و همچنین چتبات را یکبار دیگر مرور میکنیم و سپس سراغ بحث اصلی خود میرویم.
تعریف هوشمصنوعی:
تعریف چتبات:
chatbot یک نرمافزار هوشمصنوعی (AI) است که میتواند از طریق برنامههای پیامرسان، وبسایتها، اپلیکیشنهای موبایلی و یا تلفن، مکالمه (چت) با یک کاربر را به زبان طبیعی شبیهسازی کند. چتباتها اغلب به عنوان یکی از پیشرفتهترین و کارآمدترین ابزار، جهت تعامل بین انسان و ماشین محسوب میشوند. درواقع چتباتها که از پردازش زبان طبیعی (NLP) استفاده میکنند، نمایانگر تکامل سیستم پاسخگویی به سؤالات هستند. بنابراین chatbot را میتوان به عنوان یک برنامه رایانهای مبتنی بر هوشمصنوعی تعریف کرد که مکالمات انسانی را شبیهسازی میکند. این نرمافزار هوشمصنوعی، درخواستهای کاربر را تفسیر و پردازش کرده و سریعاً به آنها پاسخ میدهد. به مشتریان خدماتدهی میکنند و به پرسشهای آنها پاسخ داده و به مشتریان اطلاعاترسانی میکنند. چتباتها قابلیت بارگذاری روی هر بستر مبتنی بر چت و پیامرسان را دارند.
ChatGPT یا چت جیپیتی:
در سال ۲۰۲۱، سام آلتمن؛ مدیرعامل OpenAI (اوپنایآی) گفت: کار در OpenAI هر روز بزرگی تغییرات اقتصادی- اجتماعی را به من یادآوری میکند که سریعتر از آنچه اکثر مردم فکر میکنند رخ خواهند داد. نرم افزارهایی که میتوانند فکر کنند و یاد بگیرند، بهطور فزایندهای کارهایی را انجام خواهند داد که امروزه مردم انجام میدهند.
ChatGPT یک ربات گفتوگو(chatbot) با هوشمصنوعی (AI) است که توسط شرکت اوپنایآی توسعه یافته و در نوامبر ۲۰۲۲ راهاندازی شد. این ربات بر روی خانواده مدلهای زبان بزرگ(LLM) و مدل زبانی جیپی۳ یا ترانسفورماتور از پیش آموزش دیده مولد، ساخته شده است و با تکنیکهای یادگیری عمیق (NLP) و تکنیکهای یادگیری ماشینی برای ارائه پاسخهایی شبیه به پاسخهای انسان بهخوبی تنظیم شده است.
این چتبات به عنوان یک نمونه اولیه در ۳۰ نوامبر ۲۰۲۲ (۳۰ آذر۱۴۰۱) راهاندازی شد. و به دلیل ارائه پاسخهای دقیق و پاسخهای واضح در بسیاری از حوزههای دانش، توجه را به خود جلب کرد. با این حال، بهخاطر برخی پاسخهای به ظاهر درست و قانعکننده ولی غیرواقعی، در قابلیت آن یک اشکال مهم شناخته شده است. جالب است که پس از انتشار ChatGPT ارزش OpenAI در سال ۲۰۲۳ افزایش یافت و بالغ بر ۲۹ میلیارد دلار برآورد شد.
مهارت ChatGPT در تعاملات مبتنی بر گفتوگو نهفته است. فقط کافی است هر پیام متنی را به این چتبات بدهید و فوراً پاسخی شبیه به پاسخ انسان برای شما ارسال میکند. این چتبات جدید هوشمصنوعی که از زمان انتشار بهطور رایگان در دسترس عموم قرار گرفته است، میتواند تقریباً به هر سؤالی که کاربران بپرسند پاسخ دهد. علاوه بر این، میتواند قطعه کد (فرمانهای نوشته شده بهوسیله زبان برنامهنویسی) تولید کند، شعر، فیلمنامه، داستان و حتی مقالات علمی بنویسد.
مشاغل و افراد از چت جیپیتی میتوانند به طرق مختلف استفاده کنند، مانند:
خدمات مشتری: از این چتبات میتوان برای ارائه پشتیبانی خودکار خدمات مشتری، پاسخ به سؤالات رایج و حل مسائل بدون نیاز به دخالت انسانی استفاده کرد. مدیریت، تنظیم و استخراج و شاید تحلیل آمارهای ارتباط با مشتری، میتواند از دیگر توانمندیهای آن باشد.
فروش و بازاریابی: ChatGPT میتواند برای تعامل با مشتریان و مشتریان احتمالی، ارائه توصیههای شخصی و هدایت آنها در فرآیند فروش استفاده شود. پیگیریهای لازم جهت ارسال و تحویل بار و رضایت مشتری از خدمات دریافت شده، شناسایی مشتریان بالقوه در فضای مجازی، تولید محتوا و پیامهای متنوع برای تبلیغات و تعامل با لیدها و تبدیل آنها به مشتری و… از دیگر اقداماتی است که میتوان از جیپیتی انتظار داشت.
آموزش و یادگیری: از ChatGPT میتوان برای ارائه آموزشهای عمومی و همچنین تجربیات یادگیری شخصی، پاسخ به سؤالات و ارائه بازخورد به فراگیران استفاده کرد. برنامه ریزی آموزشی، تحلیلهای آماری مربوطه و حتی برگزاری وبینار و جلسات گفتوگوهای تصمیمگیری و یا بررسی چند نفره (که یکطرف آن چتبات باشد) از دیگر کارکردهای این بات میباشد.
بهرهوری شخصی: از جیپیتی میتوان برای کمک به افراد در مدیریت وظایف و فعالیتهای خود، ارائه یادآوریها و پیشنهادات برای بهبود بهره وری استفاده شود. همچنین، تولید نمودارهای آماری از خطاها و اقدامات درست، درصد دستیابی به اهداف، رژیم غذائی و کنترل کالری وارد شده به بدن و… از دیگر خدماتی است که میتوان به آن دسترسی پیدا کرد.
ChatGPT چگونه کار میکند؟
Chat GPT از ماژولهای ۳٫۵جیپیتی استفاده میکند. این ماژولها بر روی حجم وسیعی از دادهها از اینترنت آموزش داده میشوند. برای آموزش از اَبَررایانههای هوشمصنوعی Azure استفاده شده است. علاوه بر این، OpenAI از یک تکنیک منحصر به فرد یادگیری تقویتی با استفاده از بازخورد انسانی استفاده میکند. این بدان معنی است که مربیان انسانی جدا از مجموعه دادههای بزرگ، به آموزش ChatGPT نیز کمک کردند.
سیستم این چتبات برای تولید پاسخهای مناسب زمینهای طراحی شده است. علاوه بر این، ربات هوشمصنوعی به صراحت بر سهولت استفاده تمرکز دارد. بنابراین، فوراً پاسخ میدهد، اشتباهات را میپذیرد، و درخواستهای نامناسب را رد میکند.
در آموزش چت جیپیتی، بازبینان انسانی بدون در نظر گرفتن درک واقعی یا محتوای واقعی، پاسخهای طولانیتر را ترجیح میدهند. البته بنظر میرسد دادههای آموزشی (خواسته یا ناخواسته) از نوعی تعصب و نژادپرستی الگوریتمی رنج میبرد. این نوع موارد وقتی آشکار میشود که از ChatGPT خواسته میشود یک موضوع یا یک عقیده را توصیف نماید و یا در مورد آن نظر خود را اعلام کند. بهطور مثال. در یک نمونه، ChatGPT یک رپ تولید کرد که در آن گفته میشد زنان و دانشمندان رنگین پوست نسبت به دانشمندان مرد و سفیدپوست پستتر هستند!
نمونهای از گفتوگوها با چت جیپیتی:
در این بخش برای آنکه بهتر با نحوه عملکرد و پاسخهای این چتبات آشنا بشویم، مروری میکنیم بر برخی از پرسش و پاسخهایی که با آن شده است که بهنظر میرسد برای خوانندگان جالب توجه باشد.
نمونه اول :
بخشی از کدنویسی یک برنامه که دارای اشکال است و درست عمل نمیکند را به آن داده و از او خواسته میشود اشکال را بر طرف کند.
چت جیپیتی اطلاعات کاملتری میخواهد و میپرسد این کد قرار است چه فرمانی بدهد و آیا بهطور کامل است یا بخشی از آن است؟
و وقتی پاسخ میگیرد که این بخشی از کد است و برای چه فرمانی است، در عین حال اینکه اعلام میکند بهدلیل ناقص بودن نمیتواند اشکال کلی آن را متوجه شود ولی بهطور همزمان اشکالات موجود در کد نوشته شده را اعلام میکند.
نمونه دوم:
سؤال: تبلیغات گسترده پیرامون چتربات هوشمصنوعی باعث شده است تا از TikTok پیشی بگیرد و به سریعترین روند رشد اینترنت تبدیل شود. توضیح دهید که ChatGPT چیست و چگونه کار میکند، در مورد روشهای مختلف استفاده از آن توسط مشاغل و افراد صحبت کنید و در مورد مزایای بالقوه برای تجارت و خطراتی که باید مراقب آنها باشید صحبت کنید.
پاسخ: به عنوان یک ربات چت هوشمصنوعی، میتوانم به سؤالات شما پاسخ دهم و با شما گفتوگو کنم. ChatGPT برای درک ورودیهای زبان طبیعی از کاربران و ایجاد پاسخهای مرتبط طراحی شده است. فناوری ChatGPT مبتنی بر شبکههای عصبی یادگیری عمیق است که بر روی مجموعه دادههای بزرگی از متن، آموزش داده شدهاند تا الگوها و روابط بین کلمات و عبارات را بیاموزند.
از نظر نحوه کار، ChatGPT از تکنیکهای پردازش زبان طبیعی (NLP) برای تجزیه و تحلیل ورودیهای کاربر و تولید پاسخ استفاده میکند. میتواند طیف وسیعی از موضوعات و پرس و جوها را درک کند و به آن پاسخ دهد، از سؤالات دانش عمومی تا سؤالات خاص .
نمونه سوم:
سؤال: خطرات استفاده از ChatGPT چیست – آیا همه پاسخهایی که میدهد درست هستند؟
پاسخ: چندین خطر مرتبط با استفاده از این بات هوشمند وجود دارد که مشاغل و افراد باید از آن آگاه باشند، از جمله:
خطاها و نادرستیها: جیپیتی براساس الگوهایی که از دادههایی که بر روی آنها آموزش دیده است، پاسخ میدهد. با این حال، این بدان معناست که پاسخهایی که تولید میکند ممکن است همیشه دقیق یا مرتبط نباشند، بهویژه زمانی که به سؤالات پیچیده یا ظریف پاسخ میدهند.
تعصب و تبعیض: چت جیپیتی همچنین ممکن است تعصبات و کلیشههایی را که در دادههایی که بر روی آن آموزش داده شده است، تداوم داده و یا تقویت کند. به عنوان مثال، اگر دادههای آموزشی نسبت به جمعیتشناختی خاصی تعصب داشته باشند، این برنامه ممکن است پاسخهایی ایجاد کند که تبعیضآمیز یا ناعادلانه باشند.
نگرانیهای امنیتی و حریمخصوصی: ChatGPT با کاربران تعامل دارد و ممکن است اطلاعات حساس را جمعآوری و ذخیره کند. این نگرانیها را در مورد حفظ حریمخصوصی و امنیت دادهها و همچنین خطر استفاده عوامل مخرب از ChatGPT برای درگیر شدن در حملات فیشینگ یا سایر اشکال جرایم سایبری ایجاد میکند.
عدم شفافیت: ChatGPT به عنوان یک سیستم «جعبه سیاه» عمل میکند، به این معنی که کاربران از نحوه تولید پاسخهای خود آگاهی ندارند. این میتواند ارزیابی دقت، سوگیری یا مناسب بودن پاسخهای آن را دشوار کند.
همانگونه که مشاهده فرمودید، پاسخهای این چتبات مبتنی بر هوشمصنوعی تا حد زیادی روان، صادقانه و صحیح بنظر میرسد (هرچند خودش به عدم شفافیت اذعان دارد!) و این باعث اقناء قابل قبولی در پرسشکننده میگردد و بر همین اساس ممکن است جوابهای ناصحیح براحتی توسط کاربر پذیرفته شوند، بنابراین بهنظر میرسد در رابطه با موضوعات حساس و خاص باید به این بات هوشمند به عنوان یکی از منابع و نه تنها منبع، اتکاء نماییم.
در ادامه این مقاله به معرفی یکی دیگر از غولهای هوشمصنوعی گفتوگو محور، یعنی گوگل بارد میپردازیم و سپس، در بخش سوم این مقاله، سعی میکنیم ضمن بر شمردن ویژگی و محدودیتهای ChatGPT و Google Bard مقایسهای فیمابین آنها داشته باشیم .
گوگل بارد Google Bard
گوگل در ۷ فوریه ۲۰۲۳، سرویس هوشمصنوعی Google Bard خود را معرفی و راهاندازی کرد، بارد بهطور خاص برای رقابت با مدل هوشمصنوعی محبوب Open AI، یعنی ChatGPT-3 که بر روی پردازش زبان کار میکند، راهاندازی شد. ساندار پیچای؛ مدیر عامل گوگل این خبر را در یک پست رسمی بلاگ اعلام کرد. او Bard را به عنوان یک سرویس هوشمصنوعی مکالمه محور توصیف کرد، که میتواند علاوه بر ارائه پاسخهایی با کیفیت بالا، کارهایی ماننند سادهسازی کارهای دشوار را انجام دهد.
جالب است بدانید که در فرهنگهای سلتی، بارد یک داستان سرای حرفهای، شعرساز، آهنگساز موسیقی، مورخ شفاهی و نسبشناس است که توسط حامی (مانند یک پادشاه یا رئیس) برای بزرگداشت یک یا چند اجداد حامی و ستایش حامی به کار گرفته میشود.
گوگل بارد چتبات هوشمصنوعی گوگل است. دقیقاً مانند ChatGPT کار میکند، یعنی کاربران میتوانند از طریق آن مکالمه کنند. چتبات جدید بر اساس مدل زبان گوگل برای اپلیکیشن Dialogue کار میکند. به گفته این شرکت، این یک نسخه سبک از LaMDA است.
گوگل بارد از اطلاعات وب استفاده میکند تا پاسخهای تازه و با کیفیت بالا ارائه دهد. بهطور خلاصه، پاسخهای عمیق، محاورهای و مقالهای درست مانند چت جیپیتی ارائه میدهد. یک کاربر میتواند از بارد بخواهد اکتشافات جدید تلسکوپ فضایی جیمز وب ناسا را برای یک کودک ۹ ساله توضیح دهد یا در مورد بهترین مهاجمان فوتبال در حال حاضر بیشتر بیاموزد.
با این حال، گوگل همچنین گفته است که این مدل در حال حاضر یک نسخه سبک وزن از LaMDA است و مدلی است که قدرت محاسباتی کمتری دارد تا ما را قادر سازد آن را به کاربران بیشتری ارائه کنیم و بازخورد بیشتری دریافت کنیم. به یاد داشته باشید که اجرای این مدلها به قدرت محاسباتی قابلتوجهی نیاز دارند. به عنوان مثال، ChatGPT توسط خدمات ابری Azure مایکروسافت پشتیبانی میشود. گوگل همچنین توضیح میدهد که چرا چت جیپیتی اغلب اوقات با خطا مواجه میشود، زیرا افراد زیادی به آن دسترسی دارند.
گوگل چگونه کار میکند؟
گوگل یک موتور جستجو است و تفاوت اساسی با ChatGPT دارد. اینترنت را به دنبال URLها اسکن میکند، فرآیندی که به آن خزیدن گفته میشود. در مرحله بعد، دادهها را در پایگاه داده خود فهرست میکند تا در صورت درخواست مجدد استخراج شوند. و در آخر، مرتبطترین اطلاعات را بر اساس پرسوجوی جستجو ارائه میدهد. گوگل وبسایتها را براساس ارتباط محتوا بر اساس یک کلمه کلیدی خاص رتبهبندی میکند. هنگامی که کاربر درخواستی را وارد میکند، Google آن را با میلیاردها صفحه وب مطابقت میدهد و نتایج را به ترتیب متوالی براساس ارتباط محتوای آنها ارائه میدهد.
گوگل بارد چگونه مکالمات انسانها را شبیهسازی میکند؟
همانطور که گفتیم بارد مانند ChatGPT یک چتبات است که بر اساس الگوریتمهای یادگیری عمیق به نام «مدلهای زبان بزرگ» به نام LaMDA ساخته شده است. بارد هنوز در مرحله آزمایشی قرار دارد که در آن گوگل بازخوردها را با آزمایش داخلی خود ترکیب میکند. علت آن نیز این است که چتباتها با وجود تمام مزایایی که دارند، تمایل به رفتارهای منفی مانند کمک به حملات سایبری را نیز نشان دادهاند.
چتباتها مزایای بسیاری را به همراه دارند که گوگل از آن هیجان زده است. اما در عین حال خطراتی را نیز به دنبال دارند که نشان میدهد چرا این غول جستجو برای معرفی بارد محتاطانه عمل کرده است. اما ظهور ناگهانی ChatGPT، گوگل را به تعجیل وادار کرد و به معرفی بارد سرعت بخشید. تاکنون توضیحات گوگل در مورد قابلیتهای Bard کمی مبهم بوده است، اما نمونه کارهایی که میتواند انجام دهد را منتشر کرده است. بهطور خلاصه، Bard توسعه دهنده نسل بعدی جستجوی گوگل است که میتواند نحوه استفاده ما از موتورهای جستجو و دریافت اطلاعات از اینترنت را تغییر دهد.
گوگل همچنین مثالهایی برای نمایش نحوه کار هوشمصنوعی خود منتشر کرده است. از این هوشمصنوعی پرسیده شده که آیا یادگیری پیانو سختتر است یا گیتار و این که هرکدام به چه میزان تمرین نیاز دارند؟ سؤالی که جواب خیلی سادهای ندارد اما هوشمصنوعی Bard توانسته با دسترسی به هزاران مقاله مختلف در مورد این موضوع، پاسخی کامل به این سؤال بدهد.
گوگل در این دوره هیجانانگیز تکنولوژی تحقیقات و پیشرفتهای عمیق را به محصولاتی تبدیل میکند که واقعاً به مردم کمک کند. این سفری است که با مدلهای زبانی مختلف طی کرده است. گوگل بارد، هوش و خلاقیت مدلهای مختلف زبانی را با یکدیگر ترکیب کرده و از اطلاعات موجود در اینترنت استفاده میکند تا پاسخهای صحیح و باکیفیت را به کاربر ارائه دهد. فعلاً دادههای خیلی زیادی در ارتباط با امکانات هوشمصنوعی Bard در دسترس نیست. ظاهراً گوگل برنامههای بسیار گستردهتری برای استفاده از این هوشمصنوعی در سرویسهای خود دارد و فقط به ساخت یک ربات چت مبتنی بر هوشمصنوعی کفایت نخواهد کرد. باید در روزهای آینده منتظر بمانیم و ببینیم گوگل با هوشمصنوعی خود، چه قابلیتهای جدیدی در اختیار کاربران قرار خواهد داد.
تواناییهای منحصربهفرد ChatGPT و همچنین سرمایهگذاری چندین میلیارد دلاری مایکروسافت بیش از پیش گوگل را برای معرفی یک هوشمصنوعی جدید تحت فشار گذاشت. حالا با معرفی بارد ظاهراً فشارها کمی از روی گوگل برداشته شد و شاهد معرفی یک رقابت جذاب در این حوزه هستیم. اما به نظر میرسد این چتبات در اولین دموی خود نتوانست خوب ظاهر شود و مرتکب اشتباه شد. هنوز جزییات آن بهطور کامل منتشر نشده است اما اسکرین شاتهای مربوط به سؤالات علمی پرسیده شده از آن در دسترس است. در این تصاویر از بارد پرسیده شد کدام یک از اکتشافات جیمز وب را میتوان به کودک ۹ ساله توضیح داد. بارد در پاسخ گفت که جیمز وب اولین تصاویر سیارهای خارج از منظومهی شمسی را ثبت کرده است. این پاسخ با انتقاد ستاره شناسان در توئیتر همراه شد و آنها از بارد انتقاد کردند. ستاره شناسان میگویند اولین سیاره فراخورشیدی در سال ۲۰۰۴ کشف شد و اطلاعات آن نیز در وبسایت ناسا قابل مشاهده است.
آینده گوگل بارد در حالحاضر به عنوان قابلیتی مفید برای جستوجو متصور میشود. این در حالی است که رونمایی گوگل در ماه فوریه، در مورد نحوه اجرایی کردن این ابزار، به اندازه کافی شفاف و مشخص نبود و دقیقا بیان نمیکرد که گوگل بارد چیست و چگونه کار میکند.
اما جزییات کلیدی در تک پاراگرافی که نزدیک به انتهای بلاگ رونمایی بارد بیان شد و این ابزار را به عنوان یک قابلیت هوشمصنوعی برای جستوجو توصیف کرد، پنهان شده است. این عدم وجود شفافیت موجب به وجود آمدن این گمان شد که بارد قرار است ترکیبی از ویژگیهای مربوط به جستوجو باشد، که قبلاً هیچگاه اینگونه نبوده است.
با این حال، رونمایی بارد در سال ۲۰۲۳، به نحوی عنوان کرد که گوگل قرار است در زمانی، جستوجوی خود را با قابلیتهای هوشمصنوعی ترکیب کند. اینطور به نظر میرسد که بهزودی شاهد نمایش قابلیتهای هوشمصنوعی در ابزار جستوجو خواهیم بود که اطلاعات پیچیده و زوایای دید مختلف را در قالبی آسان برای استفاده خلاصه میکنند تا بتوانیم مفاهیم بزرگ موجود در وب را به شکلی بسیار سادهتر درک کنیم.
این مقاله ادامه دارد…
دیدگاه بسته شده است.