نگاهی به طرح محرم‌سازی مدارس دخترانه؛ از دیوارکشی تا برداشتن مقنعه!

علی غلام‌فراهانی- از سال ۱۳۷۴ طرح‌هایی در جهت فراهم‌سازی محیط مدارس برای حضور راحت‌تر دختران طراحی شد. طرح اولیه توسط مجلس پنجم با عنوان «محرم‌سازی محیط‌های آموزشی» ارائه و در آن بر استتار مدرسه، افزایش ارتفاع دیوار و محرم‌سازی تأکید شد. طرحی که با شرایط روحیه دختران و نیازهای زیباشناختی و نحوه جامعه‌پذیری آنان هماهنگ […]

علی غلام‌فراهانی- از سال ۱۳۷۴ طرح‌هایی در جهت فراهم‌سازی محیط مدارس برای حضور راحت‌تر دختران طراحی شد. طرح اولیه توسط مجلس پنجم با عنوان «محرم‌سازی محیط‌های آموزشی» ارائه و در آن بر استتار مدرسه، افزایش ارتفاع دیوار و محرم‌سازی تأکید شد. طرحی که با شرایط روحیه دختران و نیازهای زیباشناختی و نحوه جامعه‌پذیری آنان هماهنگ و همسو نبود و به همین دلیل در بدو امر مسکوت ماند. مدارس دخترانه یکی از اصلی‌‌‌ترین کانون‌های حمله دشمنان شده است؛ از اتفاقات نیمه دوم سال گذشته گرفته تا آغاز حملات شیمیایی به مدارس دخترانه از آذرماه، همه و همه دختران ایران‌زمین را رنجیده‌خاطر کرده است. حتی بازداشت چند نفر در آخرین روزهای سال گذشته نیز باعث نشد تا حملات اشرار به مدارس دخترانه تمام شود و در سال‌جاری نیز شاهد ناامنی در مدارس دخترانه بودیم. همه این اتفاقات باعث شد تا دوباره بحث‌هایی درخصوص پوشش دختران در مدرسه به میان آید؛ طرح‌هایی که البته در طی دوران انقلاب اسلامی مطرح شد، اما اجرایی نشد.

طرح‌های پیشنهادی محرم‌سازی

در سال ۹۱ بود که معاون عمرانی وزارت آموزش و پرورش اعلام کرد؛ در راستای اجرای طرح متناسب‌سازی مقرر شده است در طراحی مجتمع‌های آموزشی و پرورشی شهری، ساختمان‌های جدید به‌گونه‌ای احداث شوند که ساختمان‌های اطراف اشرافی به مدرسه نداشته باشند و این الزام برای مجتمع‌‌‌ها به‌گونه‌ای در دستورالعمل عنوان شده که محرم‌سازی مدارس در معماری و فنی مهندسی ساختمان قرار بگیرد؛ همچنین بحث‌هایی درخصوص افزایش ارتفاع دیوار در مدارس دخترانه مطرح شد. در اوایل آغاز به‌کار دولت یازدهم نیز، علی‌اصغر فانی؛ وزیر وقت آموزش و پرورش، درباره زمان عملیاتی شدن طرح محرم‌سازی مدارس دخترانه چنین، گفت: بحث محرم‌سازی مدارس دختران کاری نیست که طی یک یا دو سال انجام شود و این امر نیاز به وقت و همچنین هزینه دارد. در واقع ما می‌خواهیم زمینه‌ای فراهم شود که دختران دانش‌آموز راحت‌تر در مدارس درس بخوانند و همان‌طور که اشاره کردم این موضوع زمان‌بر است و بودجه می‌طلبد. علاوه بر توجه به این موضوع در ساخت مدارس جدید، در مدارس موجود نیز اگر امکان آن وجود داشته باشد با تغییراتی می‌توان این کار را انجام داد تا دانش‌آموزان دختران راحت‌تر در محیط آموزش درس بخوانند و فعالیت کنند ولی همان‌طور که گفتم این نیاز به زمان و هزینه‌ زیادی دارد.

منظور، دیوارکشی مدارس نیست

آخرین طرح پیشنهادی مربوط به دولت رئیسی بود. در همین رابطه، رابعه امامی‌رضوی؛ مشاور امور زنان وزیر آموزش و پرورش ضمن تکذیب در دستور کار بودن پروژه «محرم‌سازی» مدارس دخترانه و با تأکید بر اینکه این امر صرفاً یک پیشنهاد به مدیران مدارس دخترانه بوده است، گفت: منظور ما این نبود که دور تا دور مدرسه دیوار بکشند. وی در گفت‌وگو با ایسنا، ضمن تکذیب اخباری که از قول وی تحت عنوان پروژه محرم‌سازی مدارس دخترانه در رسانه‌ها منتشر شده بود، اظهار کرد: سخنان من را در قالب پروژه محرم‌سازی تعریف کردند که این امر بهره‌برداری از سخنان من بود. در واقع با رویکرد خودشان، سخنان من را تحلیل کردند در حالی که من چنین منظوری نداشتم. وی با بیان اینکه منصب مشاور امور زنان وزارت آموزش و پرورش نه توان و نه امکان انجام محرم‌سازی مدارس را دارد، توضیح داد: ما فقط به مدیران مدارس پیشنهاد دادیم که برای راحتی، شادی و نشاط دانش‌آموزان اگر می‌توانند فضای مدرسه را طوری مهیا کنند تا دانش‌آموزان بتوانند در محیطی که اشراف نامحرم به آن نیست، مقنعه خود را‌ بردارند. این امر می‌تواند به سلامت فیزیکی و جسمانی و حتی روحی و روانی و معنوی دانش‌آموزان کمک کند. درواقع ما فقط تأکید کردیم که خوب است مدیران مدارس ابتکار عمل داشته باشند و در شرایطی که اشراف نامحرم به فضای آموزشی وجود ندارد به دانش‌آموزان اجازه دهند مقنعه خود را ‌بردارند. منظور ما این نبود که دور تا دور مدرسه دیوار بکشند، بلکه خطاب به مدیران تأکید داشتیم تا در همان فضای راهرو مدرسه، کلاس درس و سالن ورزش شرایطی را فراهم کنند تا دانش‌آموزان دختر مجبور نباشند مقنعه سر کنند.