جایگزینی معدن به جای نفت نیازمند اراده حاکمیتی است

کارشناس اقتصادی حوزه معدن، درخصوص وضعیت معادن کشور به بازار، گفت: در ایران بیش از ۶۹ ماده معدنی تولید می‌شود و چنین پتانسیل فوق‌العاده‌ای به صورت خدادادی در کشور وجود دارد. برای این بهتر است که سرمایه‌گذاری‌های مختلفی در حوزه معدن و صنایع‌معدنی شکل بگیرد. به گزارش مناقصه‌مزایده، امیرحسین خوانساری؛ افزود: طی سال‌های اخیر هم […]

کارشناس اقتصادی حوزه معدن، درخصوص وضعیت معادن کشور به بازار، گفت: در ایران بیش از ۶۹ ماده معدنی تولید می‌شود و چنین پتانسیل فوق‌العاده‌ای به صورت خدادادی در کشور وجود دارد. برای این بهتر است که سرمایه‌گذاری‌های مختلفی در حوزه معدن و صنایع‌معدنی شکل بگیرد. به گزارش مناقصه‌مزایده، امیرحسین خوانساری؛ افزود: طی سال‌های اخیر هم اگر بیشتر به شعار‌هایی که توسط مسؤولین داده می‌شد، توجه شود؛ گفته شده که می‌خواهند حوزه معدن و صنایع‌معدنی را به‌عنوان لکوموتیو پیشران اقتصاد کشور جایگزین صنعت نفت کنند. اما این اتفاق در واقعیت نیفتاده است. یعنی صرفاً چیزی که دیده می‌شود این است که طی سال‌های اخیر یعنی از سال ۹۷ که دوباره تحریم‌ها شروع شد، بخش صنایع‌معدنی توانسته در بحث ارزآوری و صادرات خودش را نشان بدهد. کارشناس اقتصادی حوزه معدن، خاطرنشان کرد: با این وجود آنچه که باید اتفاق می‌افتاد به وقوع نپیوسته است. چرا که دخالت‌های بسیار زیاد دولت و عدم توجه دقیق نسبت به مسأله برنامه‌ریزی باعث شد که ایران به جایگاه اصلی خودش نرسد. یعنی جایگاهی که کشورمان در این حوزه می‌توانسته به دست بیاورد هنوز به دست نیاورده است. خوانساری؛ تأکید کرد: مثالی که در این مورد می‌توان زد، مسأله آمایش سرزمینی است، آمایش سرزمینی برای برنامه‌ریزی‌های صنعتی، ساخت کارخانه‌ها و موضوعاتی مانند این بسیار مهم است. در کشور ما اصلاً آمایش سرزمینی انجام نشده است. وی گفت: یعنی بخش اعظمی از تولید فولاد کشور در مرکز کشور انجام می‌شود. درحالی که باید در سواحل جنوبی کشور کارخانه‌های فولاد وجود داشت. زیرا دسترسی به آب دریا بر‌ای تولید فولاد راحت‌تر و همچنین برای بحث‌های صادراتی هم خیلی خوب می‌شده است. ولی متأسفانه این اتفاق نیفتاده و کارخانه‌های تولید فولاد در مرکز ایران شکل گرفته است. خوانساری؛ اظهار کرد: نکته دیگری که در این زمینه وجود دارد این است که اراده جدی حاکمیتی و دستگاه دولتی برای این که بخش معدن را با نفت جایگزین کنند وجود نداشته است. در واقع بخش‌خصوصی سرمایه‌گذار اصلی این حوزه بوده و دولت نقشی در این زمینه نداشته است. وی ادامه داد: اکثراً معادن کوچک‌مقیاس در این حوزه هستند و نمی‌توان این‌ها را در برابر معادن بزرگ کشور بیزینس‌های خیلی بزرگی قلمداد کرد. معادن بزرگ و شرکت‌های بزرگ خصولتی و یا دولتی هستند و یا این که مالکیت و پروانه‌های بهره‌برداری‌شان متعلق به سازمان نوسازی معادن کشور ایمیدرو است. به گفته وی؛ وقتی نرخ خروج سرمایه را در کشور در نظر بگیریم روند نزولی داشته است. یعنی فقط ۱۵ میلیارد دلار خر وج سرمایه سمت ترکیه داشته‌ایم. حالا دلیل این چیز‌ها چیست؟ از جمله دلایلی که برای این موارد وجود داشته از یک‌سو تحریم‌های بین‌المللی، وضعیت نامناسب اقتصاد کلان کشور مثل تورم و رشد اقتصادی کشور، عدم ثبات اقتصادی، مداخله دولت و بخشنامه‌های خلق‌الساعه را را می‌توان در این رابطه ذکر کرد. همه این‌ها را وقتی کنار یکدیگر در نظر می‌گیریم قطعا فرار سرمایه در بخش معدن صورت می‌گیرد. خوانساری؛ افزود: در سال ۱۴۰۱ تورم ۹۳ درصدی در بخش معدن به وجود آمد. این عدد خیلی عدد بالایی است. و رکورددار بیش‌ترین میزان تورم در بخش تولید، برای حوزه معدن بوده است. تمامی این‌ها باعث می‌شود وقتی هزینه‌های معدن کاری بالا می‌رود ازآن سو هم شرایط اقتصادی باثباتی نخواهیم داشت. در نتیجه در این بخش قطعاً صرفه اقتصادی وجود نخواهد داشت. به گفته وی؛ با این که سرمایه‌گذاری در بسیاری از معادن ما انجام می‌شود ولی به دلیل مشکلات عدیده‌ای که در این حوزه وجود دارد فرار سرمایه در بخش معدن هم رخ می‌دهد. کارشناس بخش معدن، ادامه داد: باتوجه به شرایطی که کشور در اوضاع تحریمی دارد و چشم‌انداز روشنی هم نمی‌توان برای آن متصور شد. معلوم نیست قرار است وضعیت تغییر کند یا نه؟ این است که دولت یا حاکمیت باید همراهی خودش را با بخش‌خصوصی معدن بیشتر کند و این همراهی می‌طلبد که دولت چطور باید تصمیماتش را براساس موضوعاتی که تشکل‌ها و بخش‌خصوصی معدن مطرح می‌کنند برنامه‌ریزی کنند. وی افزود: فعالان خصوصی این حوزه تجربه بالایی دارند و سال‌های سال در این حوزه کار کرده‌اند و می‌توانند راهنما و مشاوران خوبی در این حوزه باشند تا بتوانند این مسائل را پیگیری کنند. این کارشناس معدنی، تأکید کرد: یکی از چالش‌های عمده‌ای که در حال‌حاضر وجود دارد بحث ماشین‌آلات معدنی است که محدودیت‌های خیلی زیادی درخصوص واردات ماشین‌آلات وجود دارد. ۸۰ درصد عملیات فیزیکی معدن توسط ماشین‌آلات معدنی انجام می‌شود. و ۷۰ درصد هزینه‌ها هم توسط ماشین‌آلات تأمین می‌شود. وی افزود: ما حدود ۳۷ هزار دستگاه ماشین‌آلات معدنی داریم که ۱۸ هزارتای آن‌ها عمری بالای ۲۰ سال دارند و تقریباً مستهلک شده‌اند. بر طبق برآوردی که صورت گرفته ۲۵ هزار دستگاه ماشین معدنی جدید نیاز داریم. خوانساری؛ تأکید کرد: از زمان حضور معاونت معادن و فرآوری معادن و مواد جدید در وزارتخانه یکسری از ماشین‌آلات که مشابه داخلی ندارند در تعداد محدود با کارکردی کمتر از پنج سال اجازه ورود داده‌اند که البته یکسری از ماشین‌آلات هم وارد شده‌اند. کارشناس حوزه معدن، تصریح کرد: در واقع پارسال میزان ماشین‌آلاتی که وارد کشور شد خیلی بیشتر از سال‌های قبل بود. با توجه به شرایط پیش آمده اقتصادی، و نیاز معادن به این میزان از ماشین‌آلات و این که تولید داخل هم کفاف این موضوع را نمی‌دهد باید واردات ماشین‌آلات سرعت بگیرد و اجازه بدهند یکسری از ماشین‌آلات حتی بالای ۱۰ سال عمر هم وارد کشور شوند. از این بابت که هزینه کمتری برای معدنکار دارد و می‌تواند روند تولید را بالا ببرد.