بخش خصوصی رمقی برای مدیریت سبز معادن ندارد

زن معدنی ایران بخش خصوصی رمقی برای مدیریت سبز معادن ندارد  رییس کمیسیون سرمایه‌گذاری اتاق ایران وضعیت مدیریت سبز معادن را تحلیل کرد. مستوفی معروف به زن معدنی ایران معتقد است: در حال حاضر استخراج مواد معدنی بهای گزافی را به دنبال دارد و سرمایه‌گذاران بخش معدن با مشکلات اقتصادی مختلفی روبه‌رو هستند. به گزارش […]

زن معدنی ایران

بخش خصوصی رمقی برای مدیریت سبز معادن ندارد

 رییس کمیسیون سرمایه‌گذاری اتاق ایران وضعیت مدیریت سبز معادن را تحلیل کرد. مستوفی معروف به زن معدنی ایران معتقد است: در حال حاضر استخراج مواد معدنی بهای گزافی را به دنبال دارد و سرمایه‌گذاران بخش معدن با مشکلات اقتصادی مختلفی روبه‌رو هستند.

به گزارش سایت خبری اتاق تهران، مدیریت سبز معادن، مفهومی آشنا در جهان و ناآشنا در ایران است. هنوز هم معادن در کشور با روش‌های سنتی بهره‌برداری می‌شوند و این مسأله روی محیط‌زیست تأثیرات زیادی می‌گذارد. فریال‌مستوفی ضمن تشریح وضعیت سبز معادن کشور. خاطرنشان‌کرد: باوجود تمام مشکلات موجود بخش خصوصی تمام تمرکز خود را به بازگشت سرمایه خود گذاشته است و نگرانی سرمایه‌گذار بخش خصوصی و صرفه‌جویی در هزینه‌ها رمقی را برای رعایت استاندارد‌ها و قوانین معدنکاری با مدیریت سبز معادن که بسیار هزینه‌بر بوده باقی نگذاشته است.

براساس صحبت‌های او، دولت باید در این زمینه حمایت کند و با دادن تسهیلات و یارانه و ایجاد انگیزه برای فعالیت‌های معدنی به معدنکاران و تأمین زیرساخت‌های لازم از جمله در حوزه پژوهش و نوسازی ماشین‌آلات و دستگاه‌هایی که در عملیات حفاری استفاده می‌شوند، کمک شایانی در این خصوص داشته باشد.

*وضعیت ایران در مدیریت سبز معادن را چطور ارزیابی می‌کنید؟

پرواضح است که امروزه محیط‌زیست به دغدغه و چالش بشری و جهانی تبدیل شده است به‌طوری که هر کسی که خود را شهروند و عضو جامعه جهانی می‌داند نسبت به محیط‌زیست احساس مسؤولیت می‌کند.

فعالان معدنی در بخش معادن جهانی تلاش می‌کنند تا آنچه را به عنوان تخریب محیط‌زیست نامیده می‌شود، کاهش دهند هرچند که این روند ممکن است فعالیت‌های معدنی را محدود کند، لیکن به نفع طبیعت و محیط‌زیست خواهد بود.

صنعت و معدن نقش کلیدی در جهت دهی پایدار یا ناپایدار به توسعه و حفظ محیط‌زیست دارد و تعامل میان دو مجموعه صنعت و معدن و محیط‌زیست منجر به موفقیت بیش‌تر صنعت و معدن و حفاظت بهتر محیط‌زیست کشور می‌شود. توسعه یافتن معادن علاوه بر آثار اقتصادی مثبت می‌تواند در صورت جدی نگرفتن مدیریت سبز، مشکلات محیط‌زیستی را تشدید کند. معادن ایران از این منظر توسعه‌یافته نیست و از روش‌های جدید و معمول در دنیا استفاده نمی‌کند و توجهی نسبت به جنبه‌های زیست‌محیطی ندارد. مدیریت سبز هنوز در کشورمان جدی گرفته نشده و عدم توسعه‌یافتگی معادن و استفاده از روش‌های سنتی باعث بالا رفتن هزینه تولید و افزایش ضایعات شده و اثرات تخریبی بر محیط‌زیست برجا می‌گذارد.

*ایران در این مسأله چقدر با جهان فاصله دارد؟

متأسفانه هنوز فرایند اکتشاف و استخراج در اکثر معادن ایران به روش‌های سنتی انجام می‌شود و این مسأله باعث می‌شود که بخش عمده‌ای از مواد معدنی استخراج شده به صورت ضایعات و بخش خیلی کمی به محصول تبدیل شود و باعث می‌شود که منابع معادن هدر رود، همچنین به‌دلیل استفاده از ماشین‌آلات قدیمی در فرایند اکتشاف و استخراج ضایعات قابل توجهی در معادن تولید می‌شود. استخراج از معدن یک فعالیت موقت است زیرا تنها چند سال می‌توان از یک معدن بهره‌برداری کرد اما این که بعد از بسته شدن معدن چه اتفاقی می‌افتد و چه تأثیری بر اجتماع محلی و محیط‌زیست برجا می‌گذارد دارای اهمیت ویژه‌ای است. در کشورهای پیشرفته و صنعتی بعد از اتمام فعالیت‌های معدنی، معدن را به حالت اولیه یا بهتر از روز نخست باز می‌گردانند ولی در ایران هیچ اقدامی برای بازسازی معدن انجام نمی‌دهند و این امر آسیب‌های خیلی جدی به محیط‌زیست وارد می‌سازد، لذا هنوز فاصله خیلی زیادی با جهان در این زمینه داریم.

*استانداردهای جهانی برای تناسب استخراج از معادن و مدیریت سبز وجود دارد؟

بخش معدن و صنایع معدنی در ایران استاندارد مشخصی ندارد. تعریف استاندارد‌ها الزاماتی هزینه‌بر برای این بخش محسوب می‌شود، بنابراین حتی اگر الزاماتی به عنوان استاندارد تعریف شود، صنایع معدنی میل چندانی به رعایت این الزامات ندارند. کشور ایران جزو کشورهای غنی از مواد معدنی در جهان به شمار می‌آید به همین دلیل ضرورت رعایت استانداردهای لازم از مرحله اکتشاف، استخراج و بهره‌وری بسیار با اهمیت است.

در جوامع پیشرفته معدنی به ویژه استرالیا، ابالات متحده آمریکا و کانادا، ضوابط، استاندارد‌ها و دستورالعمل‌ها برنامه‌ریزی شده و اجرا می‌شود، اما در کشور ایران استانداردهای بین‌المللی رعایت نمی‌شود چون قیمت تمام شده مواد افزایش یافته و قدرت رقابت در بازار جهانی را کاهش می‌دهد.

*همیشه یک طرف بحث آلودگی‌های زیست‌محیطی مناطق به معادن بر می‌گردد، در واقع چقدر این واقعیت صحت دارد که معادن آلوده کننده محیط‌زیست هستند؟

در سرتاسر دنیا استخراج و فرآوری مواد معدنی نقش مهمی در مشکلات زیست‌محیطی از قبیل کاهش سطح جنگل‌ها، فرسایش خاک و آلودگی هوا و آب دارد. اثرات زیست‌محیطی اکتشاف و استخراج در معدنکاری ناشی از آلودگی صوتی، مربوط به عملیات حفاری و اکتشاف و ماشین‌آلات استخراجی و آلودگی هوا ناشی از عملیات انفجار، بارگیری، حمل و تخلیه و آلودگی خاک بر اثر باطله‌های معدن که ممکن است در صورت سمی بودن خاک منطقه را آلوده کند، که در این زمینه آموزش و افزایش آگاهی زیست‌محیطی و انتقال اطلاعات به افراد، سازمان‌ها و شرکت‌های معدنی به دلیل تماس کارکنان و کارگران معادن با مواد آلوده‌کننده محیط‌زیست و ارتباط تنگاتنگ حفظ محیط‌زیست و کاهش آلودگی‌های زیست‌محیطی با سلامت انسان، حایز اهمیت است. استفاده از مواد منفجره و به‌کارگیری مواد شیمیایی و ایجاد آلودگی‌های صوتی در عملیات اکتشافی، قطع درختان و از بین بردن پوشش گیاهی در مناطق جنگلی طبیعتاً آسیب‌های جدی به محیط‌زیست منطقه محدوده معادن وارد می‌کند.

*برای بهبود مدیریت سبزمعادن، ایران چقدر به زیرساخت‌ها نیاز دارد؟

در حال حاضر معدنکاران ایرانی در وهله اول به بازگشت سرمایه و بازه زمانی آن فکر می‌کنند. فعالیت‌های معدنی در ایران مکانیزه نیست و در اکثر موارد کار به روش سنتی انجام می‌شود، لذا برای ارتقای روش معدنکاری از سنتی به سیستماتیک و به‌کارگیری فن‌آوری‌های روز دنیا قطعاً لازم است تا زیرساخت‌ها و رعایت و اجرای قوانین و استانداردهای جدید مانند کشورهای معدنی پیشرفته جهان برای معدنکاران تعریف شود و سازمان‌های محیط‌زیست و منابع طبیعی بر فعالیت معدنکاران نظارت کامل داشته باشند.

*بخش خصوصی خود به تنهایی می‌تواند از پس هزینه‌های این فاکتور برآید یا در این زمینه نیاز به کمک و حمایت دولت است؟

 

در حال حاضر استخراج مواد معدنی بهای گزافی را به دنبال دارد و سرمایه‌گذاران بخش معدن با مشکلات اقتصادی مختلفی از جمله نیاز به سرمایه‌گذاران کلان، نبود امنیت سرمایه‌گذاری و ثبات مدیریت و قوانین، مشکلات بانکی، سخت‌گیری در دادن وام، بالا بودن بهره‌های بانکی و سختی کار، بالا بودن هزینه‌های تولید، وجود موانع برای صادرات، وجود موانع برای واردات تجهیزات و تکنولوژی نوین، افزایش چندین برابر هزینه‌های استخراج و افزایش هزینه‌های آب، برق، گاز و حمل و نقل و بسیاری از مشکلات دیگر روبه‌رو هستند. با وجود همه این مشکلات طبیعی است بخش خصوصی تمام تمرکز خود را به بازگشت سرمایه خود گذاشته است و نگرانی سرمایه‌گذار بخش خصوصی جهت رفع موارد مذکور و صرفه‌جویی در هزینه‌ها رمقی را برای رعایت استاندارد‌ها و قوانین معدنکاری با مدیریت سبز معادن که بسیار هزینه‌بر بوده باقی نگذاشته و بخش خصوصی قطعاً نمی‌تواند به تنهایی از عهده آن بدون کمک و حمایت دولت برآید. دولت می‌تواند با حمایت بخش خصوصی زمینه را برای اجرای فعالیت‌های معدنی در محدوده‌های محیط‌زیستی فراهم کند و با دادن تسهیلات و یارانه و ایجاد انگیزه برای فعالیت‌های معدنی به معدنکاران و تأمین زیرساخت‌های لازم از جمله در حوزه پژوهش و نوسازی ماشین‌آلات و دستگاه‌هایی که در عملیات حفاری استفاده می‌شوند، کمک شایانی در این خصوص داشته باشد.