حرکت ناوگان کشتیرانی ایران در مسیر باد موافق

رامین شاهی – صنعت کشتیرانی یکی از بازوهای راهبردی در حمل ونقل هر کشوری است زیرا وجود دریاهای آزاد و تسلط بر آن‌ها عاملی است برای افزایش قدرت در هر کشور محسوب می‌شود. در این میان ناوگان کشتیرانی ایران با احتساب ناوگان‌های شرکت‌های تابعه و زیرمجموعه شرکت کشتیرانی ایران در اختیار داشتن بیش از ۱۷۰ فروند کشتی به‌عنوان بزرگ‌ترین شرکت خدمات کشتیرانی خاورمیانه است که اخیراً رتبه ۱۹ حمل کانتینری خود را در جهان به‌دست آورده است که پس از رفع تحریم‌های دریایی که با توافق برجام به‌دست آمده است.

رتبه ۱۹ کشتیرانی ایران در حمل و نقل کانتینری جهان

کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران در جدید‌ترین رده بندی بین‌المللی یک مؤسسه تحقیقاتی اروپایی در زمینه رتبه‌بندی مالکان کشتی‌های کانتینربر جهان در رتبه ۱۹ دنیا قرار گرفت.

طبق گزارش ماهیانه مؤسسه تحقیقاتی کلارسون لندن، کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران (IRISL) برای دومین ماه متوالی با حمل ۹۲ هزار و ۶۷۴ کانتینر (TEU) در رتبه نوزدهم جدول مالکان کشتی‌های کانتینری قرار گرفته است.

گزارش این مؤسسه بین‌المللی حاکی از جایگاه مناسب و توانمندی کشتیرانی ایران در دوران جدید، پس از لغو تحریم‌ها است که بزرگ‌ترین ناوگان ملی حمل و نقل دریایی کشور در منطقه خاورمیانه را در اختیار دارد.

به گزارش ایرنا، سال گذشته کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران در میان مالکان کشتی‌های کانتینربر در رتبه ۲۳ قرار داشت، اما با افزایش حمل و نقل کانتینری امسال رتبه این شرکت به رده ۱۹ ارتقا پیدا کرده است.

ظرفیت ناوگان ما قبل از تحریم‌ها ۶ الی ۶٫۵ میلیون GT بود که در زمان تحریم‌ها به ۱٫۵ الی دو میلیون GT کاهش یافت. همچنین حمل ونقل دریایی ما با ۳ نوع تحریم روبه‌رو بود. نخست آن‌که تحریم‌های خود سازمان ملل که بندی در آن وجود داشت با این عنوان که هر کشتی که تحت مالکیت، مدیریت و کنترل ایرانی باشد با محدودیت روبه‌رو است و این زمانی اعمال شد که هنوز لیست تحریم‌ها به وجود نیامده بود. مرحله دوم تحریم‌های آمریکا و در آخر نیز تحریم‌های اتحادیه اروپا که تبعیت از سازمان ملل و آمریکا داشت.

آمار‌ها نشان می‌دهد بیش از ۹۰ درصد تجارت جهانی از طریق دریا انجام می‌شود و اکنون کشتیرانی جمهوری اسلامی بدون هیچ محدودیتی در حال تردد به بنادر اروپا است.

همچنین خطوط کره‌جنوبی و ژاپن نیز راه‌اندازی شده و در بخش آمریکای جنوبی به علت مشکلات LC در دوران تحریم تردد صورت نمی‌گرفت، اکنون این خط نیز دایر شده و در دوره تحریم‌ها فقط خط آسیای شرقی (چین) و شرق آفریقا برقرار بود و توسعه خطوط در برنامه گنجانده شده است.

خط ژاپن اکنون راه‌اندازی شده و خطی از هند به بندر‌ام القصر عراق طراحی شده و فعالیت آغاز شده است .

تفاهم‌نامه میلیاردی ایران با کشتی‌سازان کره‌ای

پایگاه خبری بیزینس کوریا در گزارشی نوشت: شرکت‌های هیوندای هوی اینداستریز (HHI) و شرکت مهندسی دریایی و کشتی‌سازی دوو (DSME) با یک شرکت کشتیرانی ایرانی و یک شرکت نفت ایرانی برای ساخت کشتی‌ها، نفت‌کش‌‌ها و تجهیزات فراساحلی به ارزش ۲٫۴ میلیارد دلار به توافق اولیه رسیدند.

شرکت‌های HHI و DSME سرگرم مذاکره با شرکت کشتیرانی جمهوری اسلامی و شرکت نفت فلات قاره ایران برای قرار‌دادهایی به منظور ساخت کشتی‌های کانتینری، کشتی‌های فله‌بر و نفت‌کش‌هایی هستند که ارزش آن‌ها مجموعاً به حدود ۲٫۴ میلیارد دلار می‌رسد.

با این همه این مذاکرات هنوز به مرحله‌‌ عقد قرار‌داد رسمی نرسیده و تنها تفاهم‌نامه امضا شده است. این در حالی است که شرکت‌های کشتی‌سازی کره‌جنوبی در رقابت شدیدی با سایر کشتی‌سازی‌های خارجی از جمله شرکت‌های چینی برای برنده شدن در پروژه‌های کشتی‌سازی ایران هستند.

براساس این گزارش، هیوندای میپو داک یارد که زیرمجموعه HHI است، یک تفاهم‌نامه با شرکت کشتیرانی جمهوری اسلامی برای ۱۰ نفتکش و حداقل شش کشتی فله بر امضا کرده است. هیوندای هوی اینداستریز هم سرگرم مذاکره با شرکت کشتیرانی جمهوری اسلامی برای ساخت حدود ۶ کانتینر به ظرفیت ۱۴۵۰۰ TEU است. در این قرارداد شرکت HHI در رقابت با شرکت صنعت کشتی‌سازی دالیان چین است.

شرکت کشتیرانی جمهوری اسلامی حدود ۱۱۵ کشتی اقیانوس پیما دارد اما بیش‌تر این کشتی‌ها قدیمی بوده و از رده خارج هستند یا سفر با آن‌ها مطمئن به نظر نمی‌رسد. این شرکت همزمان با مدرنیزه کردن کشتی‌هایش از شرکت‌های کشتیرانی خارجی از جمله شرکت‌های یونانی کشتی چارتر می‌کند.

شرکت DSME سرگرم مذاکره با شرکت نفت فلات قاره برای سفارش حداقل ۵ دکل حفاری خودبالابر است اما این قرارداد هم تنها به مرحله تفاهم‌نامه رسیده است. در واقع این روز‌ها سفارش دکل بسیار کم است زیرا قیمت‌های نفت بسیار پایین و حفاری فراساحلی بسیار گران است که رقابت را میان شرکت‌های کشتی‌سازی از جمله شرکت‌های چینی تشدید می‌کند.

 

به نظر می‌آید با توجه به موقعیت ممتاز جغرافیایی ایران و توسعه بنادر جنوبی کشور به‌خصوص بندر چاه بهار روز‌های نوید بخشی در صنعت کشتیرانی قابل مشاهده است تا ایران بتواند نبض تپنده حمل و نقل دریایی در غرب آسیا را برعهده داشته باشد.