کشاورز و مصرف‌کننده ناراضی در برابر دلالان خوشحال و مسؤولان غافل

کشاورز و مصرف‌کننده ناراضی در برابر دلالان خوشحال و مسؤولان غافل شهره حقی- این روز‌‌‌ها برنج از شالیزار‌‌‌ها تا سفره مردم تفاوت عمده قیمتی دارد. در حالی‌که مصرف‌کنندگان از قیمت بالای برنج ناراضی هستند، کشاورزان نیز ادعا دارند با توجه به قیمت تمام شده برنج سودی برای آن‌‌‌‌ها نمی‌ماند و در این میان دلالان هستند […]

کشاورز و مصرف‌کننده ناراضی در برابر دلالان خوشحال و مسؤولان غافل

شهره حقی- این روز‌‌‌ها برنج از شالیزار‌‌‌ها تا سفره مردم تفاوت عمده قیمتی دارد. در حالی‌که مصرف‌کنندگان از قیمت بالای برنج ناراضی هستند، کشاورزان نیز ادعا دارند با توجه به قیمت تمام شده برنج سودی برای آن‌‌‌‌ها نمی‌ماند و در این میان دلالان هستند که سودهای سرشار می‌برند. سودهای که در پی پیش‌خرید محصول از کشاورز تا واردات برنج نصیب آن‌‌‌‌ها می‌شود.

آمار‌‌‌ها حکایت از آن دارد که نیاز مصرفی کشور در سال ۳ میلیون تن برنج است و تولید داخل چیزی بیش از دو میلیون تن می‌باشد.

هر چند که آمار میزان نیاز مصرفی کشور بین مسؤولان و کارشناسان تفاوت دارد، اما در خصوص میزان تولید هر دوگروه اتفاق نظر دارند و دو میلیون ۲۰۰ هزار تن را تولید سالانه می‌دانند.

به راستی این روز‌‌‌ها بازار برنج از کنترل خارج شده و قیمت برنج در حال قد کشیدن است و کسی هم جلودار آن نیست. علیرضااسماعیل‌پورشیروانی، یک عرضه‌کننده برنج ایرانی، ادعا دارد چنان‌چه افزایش قیمت ادامه داشته باشد در آستانه نوروز همین برنج کم‌تر از ۱۴ هزار تومان عرضه نخواهد شد و شب عید به ۱۷ هزار تومان نیز خواهد رسید.

وی ادامه‌داد: از آن جهت که برنج ایرانی اعلا و با کیفیت بالا تولیدش محدود بوده و از آن طرف تقاضای زیادی برای آن وجود دارد، همین موضوع موجب شده است تا دلال‌‌‌‌ها دست به انبار کردن آن‌‌‌‌ها بزنند.

این عرضه کننده برنج با بیان این‌که سال گذشته نیز قیمت این نوع برنج صعودی افزایش یافت، گفت: اما امسال در کمال تعجب و برای اولین بار شاهد این هستیم که در اوج تولید برنج درجه یک ایرانی در شمال کشور که محل تولید این محصول است، نایاب شده و قیمتش بسیار بالاتر از آن چیزی است که انتظار می‌رفت و به صورت صعودی نیز بالا می‌رود و در حال حاضر هیچ‌گونه باری در دست کشاورز باقی نمانده و هرچه هست در دست تجار، دلال‌‌‌‌ها و واسطه‌ها و در انبار است، جالب این است که دلال برنج را با قیمت ۷ هزار تومان از کشاورز خریده اما همین الان همان نوع برنج را در شمال کشور با قیمت ۹ هزار تومان به فروش می‌رساند.

وی تصریح‌کرد: چنان‌چه این افزایش قیمت ادامه داشته باشد، در آستانه نوروز همین برنج با قیمت ۱۴ هزار تومان کم‌تر عرضه نخواهد شد یعنی چیزی حدود دو برابر قیمت واقعی آن و برنجی که الان در تهران با قیمت ۱۲ هزار تومان عرضه می‌شود، شب عید به ۱۷ هزار تومان نیز خواهد رسید.

اسماعیل‌پور اظهار‌کرد: همین الان بنده که خودم عرضه‌کننده برنج هستم اگر به ۱۰۰ کارخانه شالیکوبی سر بزنم، حتی نمی‌توانم ۱۰۰ کیلو برنج تهیه کنم، در واقع کسی الان حاضر نیست برنج انبار خود را عرضه کند زیرا دلال‌‌‌‌ها برنج را خریداری کرده آن را در انبار نگه می‌دارند و انتظار دارند تا با قیمت ۴ هزار تومان بالاتر آن را وارد بازار کنند.

عرضه کننده برنج تأکید‌کرد: دولت هم قادر نیست برنجی تهیه کند و در تعاونی‌‌‌‌ها ارایه دهد تا کمی قیمت را بشکند. البته برنج درجه دو و ۳ ایرانی طرفدار زیادی ندارد بنابراین این اتفاقات برای برنج درجه یک صورت گرفته است.

وی در پایان خاطرنشان‌کرد: به هیچ عنوان در هیچ یک از سال‌های گذشته سابقه نداشته برنج در این موقع سال این چنین گران شود در واقع ۲۵ درصد بر روی قیمت این محصول کشیده شده است.

برنج کم‌تر از ۱۲ هزار تومان برای کشاورز صرفه اقتصادی ندارد

اما محمدصادق‌حسنی‌جوریابی، نماینده رشت در مجلس نظر دیگری دارد و می‌گوید: در حال حاضر برنج با کاهش قیمت مواجه است و براساس اطلاعات واصله از بازار کیلویی ۹ هزار تومان به فروش می‌رسد در حالی که برنج کم‌تر از ۱۲ هزار تومان برای کشاورز صرفه اقتصادی ندارد.

وی با اشاره به شرایط کنونی بازار برنج افزود: برنج در سال‌جاری حدود کیلویی ۸ هزار تومان برای کشاورز هزینه دربرداشت که در بازار با مبلغی حدود ۹ تا ۱۰ هزار تومان به فروش می‌رسد و با این وضع کشاورز دچار مشکل خواهد شد.

حسنی جوریابی ادامه‌داد: واردات بی‌رویه برنج به دلیل سود بالای موجود در آن همچنان در جریان است و طبق اطلاعات موثق در حال حاضر در یکی از گمرکات کشور ۱۵۰ هزار تن برنج وارداتی موجود است و این به معنی بی‌توجهی کامل به مشکل کشاورز شالیکار است و برخلاف صحبت‌های مسؤولین واردات همچنان ادامه دارد.

این عضو کمیسیون کشاورزی مجلس تصریح‌کرد: به جرات می‌توان گفت که واردات برنج به نحوی است که اگر از امسال تا ۱۰ سال آینده هیچ برنجی وارد نشود نیاز بازار تأمین می‌شود و این برنج‌کار داخلی است که لطمه می‌بیند.

وی با بیان این‌که در حال حاضر حدود دو میلیون و ۲۰۰ هزار تن در کشور تولید می‌شود، گفت: نیاز کشور حدود ۲٫۵میلیون تن برآورد شده که می‌توان کمبود حدود ۳۰۰ هزار تن برنج را نیز با اصلاح اقلام برنج و جایگزینی اقلام پر محصول جبران نمود اما به دلیل سود کلانی که در واردات برنج وجود دارد کسی به فکر حل مشکل برنج داخلی نیست.

حسنی جوریابی در پایان خاطرنشان‌ کرد: یکی دیگر از مشکلات صنعت برنج داخلی ضعف صنایع تبدیلی و شالیکوبی است که متأسفانه در این بخش نیز به دلیل بی‌توجهی مسؤولان مشکلات فراوانی وجود دارد و ما برنج خرد یا آسیب دیده‌مان در شالیکوبی‌‌‌‌ها از استاندارد جهانی بالاتر است.

فاصله قیمتی برنج در شمال و سایر نقاط کشور غیرطبیعی است

شایق دبیر انجمن برنج کشور نیز فاصله قیمتی برنج در شمال و سایر نقاط کشور را غیرطبیعی می‌داند و می‌گوید: یکی باید پاسخگوی این مسأله باشد که چرا قیمت برنج در تهران این همه افزایش یافته است؟ بالاخره باید یک دلیل منطقی برای این مسأله بیاورند که چرا قیمت را این همه بالا برده‌اند که البته هیچ دلیلی ندارند و این امر به هزینه حمل‌و نقل نیز مربوط نیست چون هزینه‌های حمل آنقدر نیست که این همه بر نرخ برنج در تهران تأثیر داشته باشد.

وی سود عادلانه برای فروشندگان را بین ۱۰ تا ۱۵ درصد اعلام و اضافه‌کرد: ‌دلیل گرانفروشی برنج در تهران عدم نظارت است، مسؤولان باید پاسخگوی این مسأله باشند که چرا اجازه می‌دهند این همه در حق مصرف‌کنندگان اجحاف شود؟

دبیر انجمن برنج کشور به این پرسش که درحال حاضر قیمت این محصول در شمال کشور چقدر است، پاسخ‌ داد: ‌قیمت بهترین نوع برنج با حداقل خرده (۲ تا ۳ درصد) و بدون حتی یک دانه ناخالصی در شمال ۹۴۰۰ تومان است.

به گفته وی برخی افراد زمانی که برنج را از شمال به تهران می‌آورند آن را با برنج‌های دیگر مخلوط و سپس به مشتریان عرضه می‌کنند.

محمودحجتی، وزیر جهاد کشاورزی نیز در حاشیه دیدار با وزیر کشاورزی نروژ در جمع خبرنگاران به سؤالاتی در مورد علت گرانی برنج پاسخ داد.

وزیر کشاورزی در مورد واردات برنج گفت: در ۴ ماه ابتدایی امسال هر واردکننده‌ای به هر میزانی که خواست برنج وارد کرد که ۵۰۰ هزار تن برنج خارجی در این مدت به کشور وارد شد، در حالی که کل نیاز ما به برنج وارداتی ۷۰۰ تا ۸۰۰ هزار تن است، اما از مرداد ماه با توجه به شروع فصل برداشت برنج داخلی واردات برنج متوقف شد.

وی در پاسخ به این‌که با وجود وفور برنج در بازار چرا قیمت آن افزایش یافته گفت: قیمت برنج خارجی در مقایسه با سال قبل افزایشی نداشته و ملاک ما هم همان برنج خارجی است. چرا که دولت تنظیم ذخایر خود را براساس برنج خارجی انجام می‌دهد.

کاوه خاکسار، مدیرکل دفتر امور غلات و محصولات اساسی وزارت جهاد کشاورزی هم با بیان این‌که پیش‌بینی می‌شود میزان تولید برنج در کشور حدود دو میلیون و ۲۰۰ هزارتن باشد، اضافه‌ کرد: میزان نیاز ما نیز حدود ۳ میلیون تن است.

با توجه به صحبت‌های خاکسار، میزان حجم برنج مصرفی داخلی، ۳ برابر برنج خارجی است و عقل حکم می‌کند، اگر دولت خواهان کنترل بازار باشد، ذخایر تنظیمی، برنج داخلی باشد؛ چرا که این قیمت برنج داخلی است که تعیین‌کننده گرانی یا ارزانی برنج در کشور محسوب می‌شود و برنج خارجی صرفاً یک‌چهارم برنج مصرف‌کننده ایرانی را در بر می‌گیرد.

به نظر می‌رسد، اگر قیمت برنج خارجی رشد می‌کرد، وزیر کشاورزی در رسانه‌ها حاضر می‌شد و علت رشد را عدم تنظیم بازار قیمت برنج خارجی به واسطه ذخیره برنج داخلی اعلام می‌کرد.

 

عدم برنامه‌ریزی دقیق برای تنظیم بازار یکی از مهم‌ترین کالاهای اساسی مردم در حالی صورت گرفته است که وزارت جهاد کشاورزی بیش از ۳۰ سال با این مسأله درگیر بوده است و پس از ۳۰ سال تجربه همچنان در گام‌های اولیه به سر می‌بریم و مدیران کشور بسیار بی‌تجربه عمل می‌کنند.