نشست‌های زمین در تهران سریالی نیست

ورود شورا به بحران جدید پایتخت نشست‌های زمین در تهران سریالی نیست عضو هیأت رییسه شورای شهر تهران معتقد است فرونشست ماه‌های اخیر تهران سریالی نیست زیرا منشأ هر کدام با دیگری متفاوت است و کمیسیون عمران شورا نیز در حال بررسی این حوادث است. به گزارش مهر، زمین نیز این روز‌ها با مدیریت شهری […]

ورود شورا به بحران جدید پایتخت

نشست‌های زمین در تهران سریالی نیست

عضو هیأت رییسه شورای شهر تهران معتقد است فرونشست ماه‌های اخیر تهران سریالی نیست زیرا منشأ هر کدام با دیگری متفاوت است و کمیسیون عمران شورا نیز در حال بررسی این حوادث است.

به گزارش مهر، زمین نیز این روز‌ها با مدیریت شهری همراه نیست و طی ۴ ماه گذشته ۷ بار در تهران دهان باز کرده است اما منشأ این نشست‌های سریالی چیست؟

ابوالفضل قناعتی عضو هیأت رییسه شورای شهر تهران اما با به‌کار بردن تعبیر نشست‌های سریالی موافق نیست. او با بیان این که منشأ هر کدام از نشست‌های زمین در پایتخت متفاوت است، به مهر گفت: یک بار نشست زمین به دلیل حفاری‌های مترو بوده، بار دیگر ترکیدگی لوله آب. اما منشأ اصلی این فرونشست‌ها بهره‌برداری بیش از حد از آب‌های زیرزمینی است.

وی ادامه داد: در حوادثی که به دلیل سهل‌انگاری مدیریت شهری این حوادث روی داده است، شورا ورود پیدا کرده و تذکرهای لازم را خواهد داد اما در برخی حوادث شهرداری نه مسؤولیتی دارد و نه تقصیری.

قناعتی با اشاره به ورود کمیسیون عمران شورای شهر تهران به موضوع نشست‌های زمین گفت: عوامل مختلفی که زمینه‌ساز نشست زمین در تهران هستند و راهکارهای پیشگیری از این حوادث بررسی می‌شود.

نشست زمین تهدید آینده پایتخت

سیدمحسن طباطبایی‌مزدآبادی، دبیر انجمن علمی اقتصاد شهری ایران هم با بیان این‌که اگرچه حجم و اندازه آثار تخریبی فرونشست‌های تهران قابل مقایسه با بحران‌هایی مثل سیل، زلزله و .. نیست، گفت: با توجه به تراکم جمعیت شهری در تهران و به ویژه مناطق مرکزی و جنوبی این امکان وجود دارد که در آینده فرونشست‌ها تبدیل به اصلی‌‌ترین مخاطره محیطی پایتخت شود. امروز در سطح جهان چالش تغییر اقلیم و ردپای اکولوژیکی شهر‌ها بر محیط‌زیست یک موضوع کاملاً جدی است و می‌توان گفت که فرونشست‌ها در تهران نیز به دلیل بی‌توجهی به شرایط زیست‌محیطی پایتخت است.

دلایل متعددی در چرایی بروز این مخاطرات طبیعی در تهران مورد اشاره قرار گرفته است اما اغلب کارشناسان معتقدند که مسأله اصلی را باید در دو مقوله سستی خاک تهران و همچنین دستکاری در شبکه هیدرولوژی آب جستجو کرد.

به گفته طباطبایی در مناطق شمالی تهران عدم تناسب جنس خاک با ساخت و ساز‌ها اصلی‌‌ترین دلیل فرونشست است که حتی برخی از معماران را نیز به جد دچار مشکل کرده و در جنوب شهر عمده فرونشست‌ها به دلیل انحلال تشکیلات زیرسطحی سیالات است. زمین‌شناسان معتقدند تشکیلات زیرسطحی پایتخت به واسطه انحلال توده آهکی به تدریج از بین رفته و کارست ایجاد می‌شود که در نهایت منتج به فرونشست‌های سریالی می‌شود.

وی یادآور شد: باید در نظر داشته باشیم شبکه هیدرولوژی آب تهران به دلیل ساخت و سازهای گسترده دچار تغییرات شده است. سطح تهرانی که سال‌ها با قنوات زندگی کرده امروز در برابر نفوذ آب مقاوم شده است و همین عامل نیز باعث شده تا سفره‌های زیرزمینی تبدیل به حفره‌های مکنده تهدیدزا شوند. به تبع زنده‌کردن این سازه‌های آبی می‌تواند تا حدودی خطر‌ها را کاهش دهد. ضمن آن‌که شبکه آب‌رسانی در تهران نیز دچار فرسودگی شده و باید چاره‌ای اندیشید چراکه این فرسودگی و نشت آب می‌تواند در کنار سستی خاک و حفره‌های خالی قنوات شدت وقوع بحران‌ها را تشدید کند.

تأثیر فرونشست‌ها بر خسارت زلزله احتمالی پایتخت

مشاور معاون عمرانی شهردار تهران با بیان این که تهران از جمله کاندیداهای اصلی زلزله‌های آتی در منطقه هستند و این یک واقعیت غیرقابل انکار است، گفت: در صورت بروز بحران زلزله فرونشست‌ها می‌توانند شدت و حدت خسارت‌های وارد شده را دو چندان کنند. اما آنچه که در این میان جای تأسف دارد فقدان یک مدیریت یکپارچه است. از هم گسیختگی در مدیریت شهر ثمره‌ای جز کند شدن سرعت ایمن‌سازی تهران در برابر مخاطرات طبیعی و غیرطبیعی را نخواهد داشت.

او ادامه داد: مرور تجارب جهانی نیز این نکته را برای ما یادآوری می‌کند که تغییر اقلیم، چالش‌های فعلی شهر‌ها را تشدید خواهد کرد. این چالش‌‌ها عمدتاً فقیران شهری را که مجبورند در مسیر سیلاب‌‌ها و مکان‌های مستعد لغزش و فرونشست زمین زندگی کنند، بیش‌تر تحت تأثیر قرار می‌دهد. آن‌ها بیش‌ترین خسارت ناشی از تغییر اقلیم را متحمل خواهند شد و چنان‌چه روند تغییر اقلیم بدین صورت افزایشی باشد این تأثیرات به مراتب شدیدتر خواهد شد. شهر‌ها به خودی خود با مشکلات فراوانی روبه رو هستند که اضافه شدن مشکل تغییر اقلیم معضلات آن‌ها را دوچندان می‌کند و چالش زمانی حادتر می‌شود که شهر‌ها مجبورند هر هفته بیش از ۳ میلیون سکنه جدید را پذیرا باشند. شهر‌ها اغلب به عنوان مخرب محیط‌زیست و اضافه بار اکولوژیکی طبیعت قلمداد می‌شوند اما آن‌ها همزمان می‌توانند به عنوان یک مدل و نمونه از کارایی زیست‌محیطی نیز در نظر گرفته شوند چرا که با افزایش تراکم و مدیریت بهتر، هزینه ارایه خدمات کاهش می‌یابد، نوآوری ترویج و رفاه از طریق توسعه اقتصادی میسر می‌شود.

 

با این تعابیر می‌توان گفت تهران و دیگر شهرهای ایران در مسیر توسعه خود می‌بایست ابعاد زیست‌محیطی را بیش از گذشته مورد توجه قرار دهند چرا که بی‌توجهی به این ابعاد عملاً روند توسعه شهری را مختل می‌کند.