چرا یک‌ میلیون مهندس ایرانی غیرفعال هستند؟

  براساس آخرین آمار سالانه مرکز‌ آمار ایران، بیش از یک میلیون نفر فارغ‌التحصیلان رشته‌های مهندسی‌ و حرفه‌های مهندسی اصلاً در جمعیت فعال کشور حضور ندارند و از میان حاضران این گروه در جمعیت فعال هم ۲۳۳ هزار بیکار هستند. علت چیست و چرا در اقتصاد ایران مهندسان غیرفعال داریم؟  بهرام غفاری، رییس کمیته بازنگری […]

 

براساس آخرین آمار سالانه مرکز‌ آمار ایران، بیش از یک میلیون نفر فارغ‌التحصیلان رشته‌های مهندسی‌ و حرفه‌های مهندسی اصلاً در جمعیت فعال کشور حضور ندارند و از میان حاضران این گروه در جمعیت فعال هم ۲۳۳ هزار بیکار هستند. علت چیست و چرا در اقتصاد ایران مهندسان غیرفعال داریم؟

 بهرام غفاری، رییس کمیته بازنگری مبحث دوم مقررات ملی ساختمان با بیان این مطلب که در سقم و صحت این آمار شبه وجود دارد به اقتصادنیوز گفت: اما به‌طور کلی وضعیت شغلی جامعه مهندسان بسیار نابسامان است و علاوه بر این، خیلی از فارغ‌التحصیلان مهندسی در رشته‌های دیگر مشغول به‌کار هستند.

مشاور رییس سازمان نظام‌مهندسی در این خصوص خاطرنشان ‌کرد: از سوی دیگر متأسفانه تمام پروژه‌های ملی‌ و طرح‌های عمرانی توسط دولت به اقشار خاص تعلق می‌گیرد و نظام‌مهندسی در این مورد محجور مانده است. کاهش ساخت‌وسازهای داخلی و نبود راهکارهای صدور خدمات برون‌مرزی باعث شده است بخش اعظمی از قشر فعال جامعه یعنی مهندسان که تعداد متعددی از این افراد بسیار توانمند هستند مغفول بمانند.

وی با انتقاد از اجرای پروژه‌های برون‌مرزی توسط ارگان‌های دولتی عنوان ‌کرد: بسیاری از شرکت‌های دولتی برنده اجرای پروژه‌های برون‌مرزی می‌شوند و به علت مسایل غیرفنی و سیاسی باوجود ضرر و زیان‌های متعدد شروع به ساخت‌وساز در کشور مقصد می‌کنند.

رییس پیشین سازمان نظام‌مهندسی استان تهران ادامه ‌داد: در بلندمدت، بهبود شرایط اقتصادی، توسعه سرمایه‌گذاری داخلی‌و خارجی در زیرساخت‌های کشور، افزایش بهره‌وری نظام فنی و اجرایی کشور و اصلاح انگاره‌های فرهنگی می‌تواند راهگشای بسیاری از مشکلات باشد؛ اما در کوتاه‌مدت، راهکاری که می‌تواند همزمان باعث ارتقا کیفیت ساخت‌وساز شهری و اشتغال مهندسان شود، به‌کارگیری ظرفیت معطل‌مانده قانون نظام‌ مهندسی و کنترل ساختمان برای به‌کارگیری مجریان ذی‌صلاح است. در کنار این، توسعه صلاحیت‌های جدیدی در زمینه ایمنی کارهای ساختمانی، گودبرداری، تخریب و بازیافت می‌تواند کارساز باشد.

وی یادآور شد: دولت می‌تواند کمک‌های خود را به مهندسان کارآفرین توسعه دهد. چیزی که بیش از همه می‌تواند آینده مهندسان کشور را نجات دهد، توجه به اصلاح ساختارهای آموزش مهندسی و تلاش برای تربیت مهندسان کارآفرین و بامهارت است. مهندسان آینده، می‌توانند با نوآوری خود، بیش‌ازپیش فرصت‌سازی کرده و خود با ایجاد اشتغال در توسعه کشور مهم‌ترین نقش‌آفرینان باشند. سیاست‌گذاران کشور، باید برای حرکت در این راستا مهندسان ساختمان را حمایت کنند.

همچنین ساناز افتخار‌زاده، عضو سازمان نظام‌مهندسی ساختمان استان تهران نیز در این مورد به اقتصادنیوز، گفت: سازمان نظام‌مهندسی باید دو هدف اصلی را پیگیری کند؛ یکی این‌که به مهندسی کشور فکر کند و دیگر این‌که به مهندسان فکر کند اما قطعاً مهندسی باید در اولویت باشد؛ چرا که نظام‌مهندسی یک سازمان ملی است. البته باید به اشتغال و منافع مهندسان هم فکر شود ولی اولویت باید ارتقای بخش ساخت‌وساز در کشور باشد.

وی ادامه ‌داد: در کشور ما دستگاه‌های عریض ‌و طویلی در زمینه «کار» وجود دارند اما هنوز خروجی آن‌‌ها منجر به تدوین نظام مشخص جهت کاریابی نشده است.

افتخار‌زاده با بیان این مطلب که به نظر بنده تعداد مهندسان بیکار بیش‌تر از آمارهای ارایه‌شده است، گفت: به‌طور حتم این آمار‌ها تنها متعلق به کسانی است که فرم بیکاری پر کردند. در حالی ‌که بخش اعظمی از مهندسان معماری و عمران در خانه نشسته و گوش‌به‌زنگ سازمان نظام‌مهندسی هستند تا سرکار بروند.

این فعال ساختمانی گفت: جدایی ساخت‌وسازهای شهری از پروژه‌های عمرانی باعث بیش‌تر شدن شکاف بیکاری شده است، دلیل دیگر بیکاری و غیرفعال بودن مهندسان را باید در شرکت‌های متعدد مهندسان مشاور دانست که این شرکت‌های با مشاوران سرمایه‌دار و غیرمتخصص و گاهی اوقات بدون پروانه نظام‌مهندسی تمام پروژه‌های بزرگ و پرسود را بر عهده می‌گیرند.

 

افتخار‌زاده متذکر ‌شد: اگر طبق سهمیه برگه نظارت و اجرا، مهندسان مشغول به‌کار شوند به‌هیچ‌ عنوان ما با کمبود شغل روبه‌رو نخواهیم بود. طبق آمار‌ها مجوز ساخت‌وساز یک‌ساله در تهران از کل کشور اروپا بیش‌تر است. حال سؤال اینجاست با وجود این ساخت‌وسازهای کلان چرا عده‌ای از مهندسان درآمدهای میلیاردی در سال دارند و عده‌ای دیگر بعد از شش ماه دوندگی به‌حق و حقوق خود می‌رسند؟