مرگ تالاب هامون با عدم تأمین حقابه ایران از هیرمند

با اقدامات صورت‌گرفته از سوی افغانستان در زمینه سدسازی‌‌های مختلف در مسیر رودخانه هیرمند و عدم تأمین حقابه ایران از آن، شاهد خشک شدن تدریجی تالاب بین‌‌المللی هامون در گذر زمان هستیم. به گزارش مناقصه‌مزایده، پس از پردازش تصاویر ماهواره‌ای، ادعای اخیر مطرح شده از سوی حکومت افغانستان درخصوص تأمین حقابه کشور ایران از رودخانه […]

با اقدامات صورت‌گرفته از سوی افغانستان در زمینه سدسازی‌‌های مختلف در مسیر رودخانه هیرمند و عدم تأمین حقابه ایران از آن، شاهد خشک شدن تدریجی تالاب بین‌‌المللی هامون در گذر زمان هستیم. به گزارش مناقصه‌مزایده، پس از پردازش تصاویر ماهواره‌ای، ادعای اخیر مطرح شده از سوی حکومت افغانستان درخصوص تأمین حقابه کشور ایران از رودخانه هیرمند رد شد. محدودیت در منابع آبی شرق و جنوب شرق کشور و اهمیت رودخانه هیرمند به‌عنوان رگ حیاتی سیستان‌وبلوچستان موجب گردیده مسأله حقابه ایران از آب این رودخانه به‌عنوان یک مسأله مهم سیاسی، اجتماعی و زیست‌محیطی، توجه ویژه‌ای را به خود معطوف نماید. از این‌رو با توجه به اهمیت و تأثیر چشم‌گیر آب این رودخانه بر زندگی مردم سیستان‌وبلوچستان، رئیس جمهور در سفر اخیر خود به سیستان‌وبلوچستان به لزوم تأمین این حقابه از سوی مقامات افغانستان تأکید داشتند. این در حالی است که حکومت افغانستان در تمامی سال‌های گذشته با بیان ادعاهای مختلف، پیوسته از تأمین حقابه ایران از رودخانه هیرمند امتناع نموده است. با وجود ادعای اخیر مطرح شده از سوی حکومت افغانستان در راستای توجیه عدم تعهد خود به پرداخت حقابه ایران، امروزه با استفاده از تکنیک سنجش از دور و بهره‌گیری از تصاویر ماهواره‌ای می‌توان به بررسی صحت این ادعا پرداخته و بر پایه مطالعات علمی، حقیقت ماجرا را آشکار ساخت. دولت افغانستان پس از احداث سدهای متعدد بر مسیر رودخانه هیرمند همانند سلما، کجکی، بخش‌آباد و کمال‌خان، در ادعایی به کمبود آب در پشت سدهای کجکی و کمال‌خان و عدم وجود آب کافی به منظور جاری‌سازی به سوی ایران اشاره داشته است. حال با استفاده از پردازش تصاویر ماهواره‌ای، آب ذخیره شده در پشت سدهای کجکی و کمال‌خان و همچنین روند تغییرات مساحت آن‌‌ها در طی ماه‌های گذشته مورد بررسی قرار گرفته است. در نقشه‌های تهیه شده از سد کجکی، روند افزایشی آب ذخیره شده در پشت این سد در بازه مهرماه ۱۴۰۱ تا فروردین ۱۴۰۲ به وضوح قابل مشاهده است. هم‌چنین این روند افزایشی در ذخیره آب پشت سد کمال‌خان در بازه‌زمانی آبان‌ماه تا اسفندماه ۱۴۰۱ نیز مشهود است. به‌طور کلی وجود آب کافی در مخزن این دو سد با استفاده از نتایج به دست آمده از پردازش تصاویر ماهواره‌ای تأیید گردیده و تنها علت عدم ورود این حجم از آب به ایران، مسدود نمودن مسیر آب رودخانه هیرمند است. این در حالی است که هیأت حاکمه افغانستان با وجود اذعان کلامی به اجرای تعهدات، در بیانیه‌ها و اظهارات مسؤولان خود چهار بار معاهده ۱۳۵۱ میان ایران و افغانستان در مسأله هیرمند را نقض کرده‌‌ است.