اراده وزارت نفت در تسویه بدهی خود به پیمانکاران

 

سخنگوی دولت از تسویه ۱۰ هزار میلیارد تومان از بدهی دولت به پیمانکاران طرح‌های عمرانی تا پایان امسال خبر داده است و این درحالی است که تنها بدهی سازندگان تجهیزات صنعت نفت به حدود ۳ هزار میلیارد تومان می‌رسد؛ البته وزارت نفت از جمله طلبکاران بزرگ نیز هست.

به گزارش ایسنا، ‌وزارت نفت در کنار آن‌چه به عنوان مطالبات خارجی امیدوار است با لغو تحریم‌ها بتواند به دست بیاورد، در داخل نیز از بسیاری از مشتریان نفتی، گازی و فرآورده‌ای طلبکار است اما در کنار آن بدهی‌های زیادی نیز به پیمانکاران نفتی دارد.

به گفته عضو هیأت مدیره انجمن سازندگان صنعت نفت، فعالان این بخش مجموعاً نزدیک به ۳ هزار میلیارد تومان از وزارت نفت مطالبه دارند که البته قرار بود که بخشی از آن تا پایان بهمن ماه تسویه شود و البته این احتمالاً تنها بخشی از بدهی‌های دولت به بخش خصوصی و پیمانکاران است.

در کنار بخش خصوصی البته بخش‌های مختلف دولتی نیز قرار می‌گیرند، همان‌طور که به گفته مدیر امور مالی شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی بخش زیادی از از بدهی‌های این شرکت را مطالبات مالیاتی‌ها تشکیل می‌دهد که به بیش از ۳۸ هزار میلیارد تومان می‌رسد.

با این حال ادعای چنین مبلغ مالیاتی از سوی شرکت پالایش و پخش مورد تأیید نیست و احتمالاً این رقم جزو بدهی‌هایی نخواهد بود که دولت در پرداخت آن تعجیل داشته باشد.

شرکت ملی نفت نیز به عنوان یکی از شرکت‌های تابعه وزارت نفت از دیگر شرکت تابعه این وزارتخانه یعنی پالایش و پخش مطالباتی دارد که بابت فروش نفت به پالایشگاه‌ها است، بدهی‌هایی که به گفته احمدرضا اسدی، به دلیل لزوم پرداخت ماهانه مبلغ مشخصی به سازمان هدفمندی یارانه‌ها و البته دخالت‌های مالیاتی در درآمدهای ناشی از فرآورده‌های نفتی روی هم انباشت شده و باعث ایجاد این بدهی داخلی در وزارت نفت شده است و در واقع باعث شده شرکت ملی نفت بزرگ‌ترین طلبکار شرکت ملی پالایش و پخش باشد.

البته بدهی به برخی پالایشگاه‌ها و کشتیرانی‌ها نیز در دسته سایر بدهی‌های این شرکت قرار می‌گیرد.

اما شرکت‌های تابعه وزارت نفت در کنار بدهی‌هایشان مطالبات سنگینی نیز از بخش‌های مختلف دارند و البته به نظر می‌رسد یکی از بزرگ‌ترین بدهکاران نفتی کشور نیروگاه‌ها باشند.

نیروگاه‌ها که به گفته مدیر امور مالی شرکت ملی گاز بدحساب‌‌ترین مشتریان گازی کشورند، مجموعاً ۱۸۰۰ میلیارد تومان به این شرکت بدهی دارند و البته بابت دریافت سوخت و خوراک مایع خود نیز نیروگاه‌های کشور به شرکت ملی پالایش و پخش ۱۶۴۷ میلیارد تومان بدهکارند. هرچند که چندی پیش شرکت توانیر در توضیحی اعلام کرده بود براساس توافق دولت، وزارت نیرو نباید پرداختی بابت سوخت داشته باشد.

در بخش گازی، پتروشیمی‌ها نیز از جمله مصرف‌کنندگانی هستند که بابت بدهی‌های سنگینشان تهدید به قطع گاز شده‌اند، این بخش به شرکت ملی گازی به عنوان بخشی از بدنه وزارت نفت، ۱۲۰۰ میلیارد تومان بدهکار است.

در کنار این مصرف‌کنندگان بزرگ وزارت نفت بابت گازی که می‌فروشد از سایر مشترکان گاز طبیعی ۲۸۰۰ میلیارد تومان و در بخش داخلی وزارتخانه از شرکت ملی نفت، ۳۰۰۰ میلیارد تومان و از ز شرکت پالایش و پخش ۵۰۰ میلیارد تومان مطالبه دارد.

در بخش نفت و فرآورده‌های نفتی نیز، شرکت ملی پالایش و پخش به عنوان مأمور تحویل نفت خام به پالایشگاه‌ها و فروش فرآورده‌های پالایشگاهی بخشی از مطالبات خود را از پالایشگاه‌ها و بخش دیگری را نیز از خریداران فرآورده‌های نفتی دارد.

به این ترتیب مجموعاً پالایشگاه‌ها بیش از ۱۱ هزار میلیارد تومان به شرکت پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی بدهی دارند، که البته ۱۰ هزارمیلیارد تومان آن به تنهایی مربوط به بدهی‌های پالایشگاه آبادان می‌شود. پالایشگاه لاوان نیز در این بین ۱۶۰۰ میلیارد تومان، پالایشگاه اصفهان ۵۴۹ میلیارد تومان، پالایشگاه شیراز ۵۱ میلیارد تومان و پالایشگاه تبریز در حدود ۱۶ میلیارد تومان به شرکت پالایش و پخش و در واقع وزارت نفت بابت دریافت نفت خام بدهی دارند.

در بخش خریداران فرآورده‌های نفتی، شرکت‌های هواپیمایی شاید مهم‌ترین بدهکاران باشند، تا جایی که بدهی‌های نفتی آن‌ها از سال‌های گذشته تا کنون مجموعاً به ۹۸۰ میلیارد تومان رسیده است و البته این بخش با استفاده از شرایط فشار مسافران خود حاضر به پرداخت بدهی‌های سوختی خود نمی‌شوند.

پالایش و خش فرآورده‌های نفتی در کنار مشتریان داخلی از بخش صادرات محصول نیز نزدیک به ۱۴ هزار میلیارد تومان درآمد داشته که به دلیل مختلف طی سال‌های تحریم به دست این شرکت نرسیده است.

اما به نظر می‌رسد در نهایت اگرچه وزارت نفت قصد تسویه بخشی از بدهی‌های خود با پیمانکاران و سازندگان تجهیزات نفتی را کرده است، سازوکار چندان مشخصی در برخورد با مطالبات خود ندارد.

شرکت ملی گاز که از بدحسابی نیروگاه‌ها ناراضی است، طبق توضیحات مدیر امور مالی شرکت، هیچ سازوکاری برای دریافت مطالباتش از نیروگاه‌ها را ندارد، در این مورد وضعیت در شرکت پالایش و پخش نیز مشابه است به گونه‌ای که مدیر امور مالی این شرکت نیز می‌گوید نیروگاه‌ها نیز مانند پالایشگاه‌ها اگر مشکل نقدینگی نداشتند بدهی‌هایشان را تسویه می‌کردند.

اهرم فشار شرکت ملی گاز به پتروشیمی‌ها نیز قطع گاز است، نکته‌ای که مدیرعامل پتروشیمی آبادان معتقد است در صورت استفاده از این راهکار نتیجه آن تعطیلی پتروشیمی‌ها و بیکاری خواهد بود در نهایت دود چنین سیاستی به چشم دولت خواهد رفت.

اما در بخش پالایشگاه‌ها نیز مشکلات مشابه است، محصولات تولیدی پالایشگاه‌های قدیمی ایران از ارزش چندان بالایی نسبت به نفت خام برخوردار نیستند و بنابراین تولیدات آن‌ها کفاف بدهی‌هایشان را نمی‌دهد و البته و نوسازی این پالایشگاه‌ها نیز هزینه بر است.

 

در این بین مشکلات بین بخشی و سازمانی نیز به مشکلات مالی داخلی هریک از شرکت‌های تابعه وزارت نفت دامن می‌زند و کار را دشوارتر می‌کند، حال باید دید با تمام این شرایط راهی که دولت برای تسویه بدهی‌هایش در پیش گرفته به کجا ختم خواهد شد.