نوسازی ماشین‌آلات ضرورت واجب صنعت قطعه‌سازی خودرو  

مهدی قره‌داغلی -صنعت قطعه‌سازی به‌عنوان یکی از صنایع مادر و تأمین‌کننده نیازهای خودروسازان می‌باشد. اگرچه قطعه‌سازی یکی از صنایع کاملاً وابسته به صنعت خودرو است اما از نظر تخصص، امکانات و زیرساخت کاملاً از آن مجزا می‌باشد. خودروساز و قطعه‌ساز اعضای یک خانواده هستند، اما رابطه قراردادی، حقوقی و مالی صحیحی ندارند. اما در سال‌های […]

مهدی قره‌داغلی -صنعت قطعه‌سازی به‌عنوان یکی از صنایع مادر و تأمین‌کننده نیازهای خودروسازان می‌باشد. اگرچه قطعه‌سازی یکی از صنایع کاملاً وابسته به صنعت خودرو است اما از نظر تخصص، امکانات و زیرساخت کاملاً از آن مجزا می‌باشد. خودروساز و قطعه‌ساز اعضای یک خانواده هستند، اما رابطه قراردادی، حقوقی و مالی صحیحی ندارند. اما در سال‌های اخیر پس از شدت گرفتن تحریم‌ها و افزایش ناگهانی نرخ ارز، این صنعت مولد که اشتغال‌آفرینی گسترده‌ای را به همراه داشت، با مشکلات متعددی از جمله کمبود نقدینگی و افزایش قیمت مواد اولیه، سختی تأمین مواد اولیه وارداتی، عدم وصول مطالبات‌ از خودروسازان و…مواجه کرده است. دلیل کاهش سرمایه در گردش قطعه‌سازان، خرید نقدی مواد اولیه آن هم به نرخ روز و همگام با نرخ تورم، اما دریافت مطالبات از خودروساز به نرخ یکسال یا دوسال گذشته آن هم چند ماه بعد است. قطعه‌ساز هربار که مطالبات خود را از خودروساز دریافت می‌کند، برای تأمین مواد اولیه به حجم قبل باید مبلغ بیشتری را پرداخت کند. به عبارت دیگر قطعه‌سازان در بیشتر مواقع باید یک مبلغ قابل‌توجهی را به مبلغ دریافتی از خودروساز اضافه کنند تا بتوانند به همان میزان مواد اولیه تهیه کنند. به عبارت دیگر به دلیل نرخ بالای تورم، پرداخت اعتباری مطالبات قطعه‌سازان و همچنین خرید نقدی مواد اولیه، قطعه‌سازان هر دوره مجبور به تزریق نقدینگی برای خرید مواد اولیه هستند. این موضوع باعث شده که دارایی قطعه‌ساز عملا کاهش پیدا کند و ضرر و زیان سنگینی برای قطعه‌سازان در پی داشته باشد. این در حالی است که عمده قطعه‌سازان جزء بخش‌خصوصی صنعت هستند و بخش‌خصوصی امکان فعالیت با زیان‌انباشته را ندارد و در شرایط بدی به‌سر می‌برند در شرایطی که قطعه‌سازان به دلیل بالا بودن نرخ تورم با مشکلات شدید کمبود نقدینگی دست‌وپنجه نرم می‌کنند، دیگر بودجه‌ای برای نوسازی دستگاه‌ها، واردات دستگاه‌های جدید و به‌روزرسانی خطوط تولید مطابق با استانداردهای روز برای آن‌ها باقی نمانده است. همین موضوع عامل اصلی افت اصلی کیفیت خودروهای تولید داخل در سال‌های اخیر و عقب‌ماندگی صنعت خودروسازی ایران شده است. به گزارش مناقصه‌مزایده، امیرحسن کاکایی؛ عضو هیأت علمی دانشکده خودرو دانشگاه علم و صنعت و کارشناس صنعت خودرو، اظهار کرد که بزرگ‌ترین چالش پیش‌روی قطعه‌سازان ایران، کمبود سرمایه است. دلیل نبود سرمایه هم عدم ارتباط با دنیا و همچنین سرکوب دستوری قیمت‌هاست. کاکایی؛ با اشاره به اینکه صنعت خودروسازی ۱۴۰ هزار میلیارد تومان زیان انباشته و ۲۴۰ هزار میلیارد تومان بدهی دارد، اظهار داشت: یقیناً این صنعت دیگر توان جذب سرمایه جدید را ندارد.  وی عدم شکل‌گیری زیست‌بوم نوآوری و فناوری را یکی از معضلات همه صنایع در ایران دانست و اظهار کرد: با وجود داشتن نوآوری در ایران، اما به دلیل ایراد در قوانین حقوقی و نبود حقوق مالکیت معنوی محصول، هیچ شرکت و قطعه‌سازی ریسک سرمایه‌گذاری در این زمینه را نمی‌کند. کاکایی؛ در پایان بیان کرد که برای پیشرفت و عقب نماندن صنعت خودرو از دنیا، باید سیاست‌گذاری ملی داشت. برنامه‌ریزی بر مبنای واقعیت داشت نه شایعات. وی اظهار کرد که همواره در صنعت خودرو و دیگر صنایع ما به دنبال برنامه‌ریزی برای مقابله با فساد بوده‌ایم، نه برنامه‌ریزی برای پیشرفت. وی در پایان گفت: برنامه‌ریزی برای پیشرفت به خودی خود فساد را از بین می‌برد و در چنین فضایی نوآوری خلق می‌شودکه این لازمه صنعت خودروسازی و قطعه‌سازی است. همچنین یونس اکبرپورپایدار؛ نائب رئیس انجمن قطعه‌سازان خودروی تبریز، با بیان اینکه صنعت قطعه‌سازی در ایران وابسته به دانش ۴۰ سال پیش است، گفت: سهم گرفتن از بازار خودرو سایر کشور‌ها نیازمند به‌روز کردن تکنولوژی در تولید قطعه‌سازی است؛ دنیا با دانش قدیمی قطعه‌سازی ایران بیگانه است این در حالیست که در هر دقیقه صنعت خودروسازی در جهان در حال تغییر و نو شدن است و تلاش می‌شود در تولیدات میزان آلایندگی‌‌ها را کاهش و ضریب ایمنی را افزایش بدهند. به گفته این فعال اقتصادی؛ اگر در صنعت قطعه‌سازی سرمایه‌گذاری‌ نکنیم منابع ملی را هدر و فقط خودمان را رنج می‌دهیم؛ منابعی که ارزان در اختیار صنعت گذاشته می‌شود؛ اگر با تکنولوژی روز تولید را پیش ببریم با یک سوم مصرف فعلی برق می‌توان دو برابر تولید داشته باشیم. وی در پاسخ به این پرسش که چه موانعی باعث شده است که در قطعه‌سازی سرمایه‌گذاری انجام نشود؟ گفت: شرایط سیاسی کشور مانع سرمایه‌گذاری در بخش قطعه‌سازی شده است کمتر سرمایه‌گذاری تمایل دارد با ما همکاری کند و به نوعی همه از ما فرار می‌کنند؛ تا زمانی‌که ثبات اقتصادی نداشته باشیم سرمایه به سمت ما نمی‌آید؛ سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی حاضر به سرمایه‌گذاری در ایران نیست چراکه تصوری از آینده سرمایه‌گذاری در ایران ندارند. اکبری‌پایدار؛ با تأکید بر اینکه تا زمانی‌که خودروسازان فروش دارند انگیزه‌ای برای به‌روز کردن دانش تولید قطعه‌سازی احساس نمی‌کنند، تصریح کرد: چرا که خودرو به کالای سرمایه‌ای تبدیل شده است.