نقش صندوق بیمه سرمایه‌گذاری فعالیت‌های معدنی در توسعه بخش معدن

  محمد قره‌داغلی-صندوق بیمه سرمایه‌گذاری فعالیت‌های معدنی از سال ۱۳۸۰ با اهداف بلندپایه‌ای که تنها به یک مورد آن یعنی «کاهش خطرات سرمایه‌گذاری در فعالیت‌های معدنی» اشاره می‌شود، تشکیل شد. ایمیدرو یک سازمان توسعه‌ای در بخش معدن و صنایع معدنی است و «توسعه اکتشاف و فعالیت‌های معدنی» یکی از استراتژی‌های کلیدی فعلی سازمان است. در […]

 

محمد قره‌داغلی-صندوق بیمه سرمایه‌گذاری فعالیت‌های معدنی از سال ۱۳۸۰ با اهداف بلندپایه‌ای که تنها به یک مورد آن یعنی «کاهش خطرات سرمایه‌گذاری در فعالیت‌های معدنی» اشاره می‌شود، تشکیل شد.

ایمیدرو یک سازمان توسعه‌ای در بخش معدن و صنایع معدنی است و «توسعه اکتشاف و فعالیت‌های معدنی» یکی از استراتژی‌های کلیدی فعلی سازمان است.

در این راستا فعالیت‌های اکتشافی سازمان با هدف یافتن معادن جدید افزایش قابل‌توجهی داشته تا نسبت به توسعه و ایجاد اشتغال این حوزه اقدام شود. ایمیدرو در سال گذشته ۱۳۲ میلیارد تومان صرف اکتشاف در نقاط مختلف کشور کرده است.

بر هیچ متخصص و کاردان حوزه معدن پوشیده نیست که ریسک‌پذیر‌‌ترین مرحله در فرایند معدنکاری، بخش اکتشاف است. محدوده‌هایی که باید تنها با توجه به شرایط سطحی، زمین‌شناسی منطقه و پتانسیل‌یابی‌های دوربرد انتخاب شوند و مرحله به مرحله با انجام عملیات اکتشافی به سوی کشف ذخایر معدنی گام‌بردارند. قطعاً احداث کارخانه و بهره‌برداری از معادنی با ذخایر مشخص و اکتشاف شده با یک فرایند بازارسنجی و امکان‌سنجی ساده خطرپذیری بسیار ناچیزی نسبت به بخش اکتشاف را می‌طلبد و در واقع در بخش اکتشاف است که سرمایه‌گذار باید با تکیه بر دانش فنی و شواهد زمین‌شناسی برای محدوده‌ای هزینه کند که هنوز هیچ‌گونه عملیات اکتشافی در آن صورت نگرفته است. اینجاست که نقش حمایتی صندوق در کاهش ریسک سرمایه‌گذاری در مرحله اکتشاف چگونه و با چه کیفیتی نمایان می‌شود.

اگر کسی به نحوی علاقه‌مند به بحث اکتشاف و معدنکاری هستند، صندوق بستر مناسبی برای کاهش یا جبران تمام یا بخشی از ریسک و خسارت است. در ضمن، استراتژی‌های جدید صندوق در دست تهیه بوده و تاکنون چندین جلسه در این خصوص برگزار شده و در برنامه ششم، قرار است ۵۰۰ میلیون دلار به سرمایه صندوق اضافه شده (از محل صندوق توسعه ملی) و نسبت به افزایش تنوع و سقف ارایه خدمات به کلیه حوزه‌های زنجیره اکتشاف، استخراج و فرآوری معدن (از طریق صدور انواع بیمه‌نامه‌ها از قبیل بیمه‌نامه‌های اعتباری، اکتشاف و…) اقدام شود.

بانک‌ها کار صندوق بیمه معدن را خراب کرده‌اند

محمدرضابهرامن، رییس هیأت‌مدیره صندوق بیمه سرمایه‌گذاری فعالیت‌های معدنی با بیان این‌که امروز توسعه فعالیت‌های معدنی به پشتیبانی و حمایت‌های لازم نیاز دارد، گفت: افزایش سرمایه این صندوق به توسعه عملکرد آن منجر می‌شود و اکنون چشم انتظار تحقق سرمایه ۱۰ هزار میلیارد ریالی است.

بهرامن گفت: سیاست‌های حمایتی از فعالیت این صندوق در دولت یازدهم موجب شد تا سرمایه آن از ۱۰۰ میلیارد ریال به یک‌هزار و ۱۰۰ میلیارد ریال افزایش یابد.

وی افزود: سیاست کنونی صندوق بیمه سرمایه‌گذاری فعالیت‌های معدنی پشتیبانی از بخش‌های فرآوری است که برای رشد این بخش تا سقف ۱۰ درصد نرخ بهره تسهیلات اعطایی را کاهش خواهیم داد؛ این رویکرد نشانه اهمیت دادن به مسأله فرآوری است.

بهرامن، سیاست جدید این صندوق را حمایت جدی از ارزش افزوده در بخش معدن اعلام کرد و گفت: هنگامی که ضمانت‌نامه‌های لازم پس از انجام مراحل قانونی تعریف می‌شود، در واقع برپایه مطالعات اقتصادی و مبانی طرح، سیستم بانکی اقدام به صدور ضمانت‌نامه برای اخذ تسهیلات می‌کند.

وی ضمن انتقاد به عملکرد نظام بانکی برای بررسی دوباره طرح‌های معدنی، گفت : این ایراد است که متقاضیان را با بوروکراسی زیاد روبرو کنیم و فعالان معدنی بروز نمی‌توانند از ضمانت‌نامه‌های صندوق برخوردار شوند.

رییس هیأت مدیره صندوق یاد شده گفت: متقاضی هنگامی که به صندوق مراجعه می‌کند برای اخذ تضامین، بدون آگاهی نسبت به مشکلات بانکی، تأخیر عملکرد را از ناحیه صندوق می‌بیند، درحالی که این مجموعه وظیفه خود را به درستی انجام داده است.

صندوق بیمه سرمایه‌گذاری فعالیت‌های معدنی برای تحقق توسعه پایدار در بخش معدن، ایجاد تضمین و امنیت سرمایه‌گذاری در فعالیت‌های معدنی و همچنین هدایت و راهبری این سرمایه‌گذاری در اهداف کلان کشور، به استناد ماده ۳۱ قانون معادن مصوب سال ۱۳۷۷مجلس شورای اسلامی، تأسیس شد و اساس‌نامه صندوق براساس پیشنهاد ۲۷ بهمن ۱۳۷۷ وزارت صنایع و معادن (وقت) در تاریخ ۱۶ خرداد ۱۳۸۰در هیأت وزیران به تصویب رسید.

صندوق بیمه سرمایه‌گذاری فعالیت‌های معدنی، یک شرکت بیمه‌ای محسوب می‌شود و ریسک سرمایه‌گذاری در بخش اکتشاف، استخراج و فرآوری مواد معدنی را پوشش می‌دهد.

این صندوق درباره تسهیلات بانکی با دستگاه‌های تسهیلات دهنده و بانک‌های عامل هماهنگی لازم را انجام می‌دهد و هرگاه دستگاه تسهیلات دهنده بخواهد وام خود را با ریسک پذیری صندوق بیمه به متقاضی پرداخت کند، توسط صندوق همکاری‌های لازم صورت می‌گیرد.

بهرامن، آمادگی صندوق یادشده را برای صدور ضمانت‌نامه ارزی اعلام کرد و گفت: فعالان بخش معدن همواره برای تأمین ماشین‌آلات و تجهیزات مورد نیاز نسبت به خرید ارزی آن‌‌ها اقدام می‌کنند، بنابراین صندوق در این جهت نیز می‌تواند نقش مؤثری ایفا کند.

رییس خانه معدن ایران تأکید کرد: دولت دستیابی به رشد ۸ درصدی را در چارچوب برنامه ششم توسعه هدف گذاری کرده، بنابراین تحقق این مهم توسعه بخش معدن را اجتناب ناپذیر ساخته است و توجه به صندوق یاد شده، پیامد افزایش سرمایه‌گذاری و رشد بازدهی این بخش را به دنبال خواهد داشت.

وی افزایش حمایت‌های وزارت صنعت، معدن و تجارت را از این صندوق خواستار شد و گفت: افزایش سرمایه این صندوق ضرورتی جدی است تا امکان صدور بیمه‌نامه‌های بالاتری فراهم شود.

استفاده صندوق از منابع ارزان‌قیمت موجود خارجی باحمایت‌های دولت

در همین زمینه بهرام‌شکوری رییس کمیسیون معادن و صنایع معدنی اتاق ایران اظهار کرد: صندوق بیمه سرمایه‌گذاری فعالیت‌های معدنی می‌تواند با سپرده‌گذاری سرمایه ۱۱۰ میلیارد تومانی خود در بانک به میزان ۳ برابر آن‌را به صورت اعتبار دریافت کند. البته نباید فراموش کرد این میزان سرمایه برای بخش معدن که به دنبال توسعه است، کافی نخواهد بود.

شکوری با اشاره به رکود اقتصادی موجود در ایران و دیگر کشورهای جهان گفت: به دلیل کاهش قیمت کامودیتی‌‌‌ها در جهان و وضعیت ایجاد شده در اقتصاد، بخش معدن با مشکلات بیش‌تری مواجه شده‌ است. از سوی دیگر بانک‌ها نیز خود وارد بنگاه‌داری شده و پول‌‌‌ها را محبوس کرده‌اند.

به گفته وی، میزان سرمایه‌ صندوق در سال‌های گذشته بسیار اندک بود اما با حمایت‌های صورت گرفته این سرمایه به ۱۱۰ میلیارد تومان رسید. امروز صندوق بیمه سرمایه‌گذاری فعالیت‌های معدنی می‌تواند با سپرده‌گذاری این مبلغ در بانک به میزان ۳ برابر آن اعتبار دریافت کند. البته نباید فراموش کرد این میزان سرمایه برای بخش معدن که به دنبال توسعه است، کافی نخواهد بود. در واقع سرمایه صندوق باید به میزانی باشد که بتواند به نیاز‌های بخش معدن و صنایع معدنی پاسخ دهد.

وی تصریح کرد: در حال حاضر مهندس‌بهرامن به عنوان نماینده بخش خصوصی در هیأت مدیره صندوق حضور دارد، اما توقع آن است میزان نمایندگان بخش خصوصی در هیأت مدیره افزایش یابد.

به اعتقاد رییس کمیسیون معادن و صنایع معدنی اتاق ایران، اولویت اصلی صندوق باید کمک به واحدهای فرآوری باشد.

شکوری همچنین در ادامه این نشست از تحقق نیافتن قول‌های مسؤولان برای افزایش سرمایه صندوق انتقاد کرد.

به گفته رییس کمیسیون معادن و صنایع معدنی اتاق ایران صندوق بیمه سرمایه‌گذاری فعالیت‌های معدنی می‌تواند با استفاده از حمایت‌های دولت از منابع ارزان‌قیمت موجود در خارج کشور استفاده کند زیرا بخش خصوصی توان جذب این منابع را ندارد.

وی با انتقاد از بررسی دوباره طرح‌های ارایه شده به بانک پس از بررسی‌های انجام گرفته توسط صندوق اظهار کرد: بانک باید بررسی‌ها و مطالعات صندوق را بپذیرد. این مشکل باید هرچه سریعتر حل شود، زیرا روند اجرای کار را طولانی می‌کند.

تقسیط بدهی ۵۵ میلیارد تومانی صندوق بیمه معدن

همچنین محمدرضاعربی‌شاهی، مدیرعامل صندوق بیمه سرمایه‌گذاری فعالیت‌های معدنی نیز یاد‌آور شد که: صندوق بیمه سرمایه‌گذاری فعالیت‌های معدنی در سال گذشته اقدامات بسیار خوبی انجام داد. یکی از این اقدامات آن بود که توانست با مذاکرات مختلف میزان بدهی ۵۵ میلیاردی خود را به بانک‌ها تقسیط کند.

عربی شاهی درباره روند افزایش سرمایه صندوق در سال‌ گذشته گفت: دی ماه سال گذشته صندوق ۷۵ میلیارد تومان از طریق منابعی که به حساب ذخیره ارزی بازگشته بود دریافت کرد. در کنار این رقم سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی نیز ۲۵ میلیارد تومان به صندوق داد. در نتیجه این اتفاقات صندوق توانست میزان سرمایه خود را افزایش دهد.

وی افزود: صندوق بیمه در راستای حل مشکلات خود از جمله پرداخت معوقات، توانست براساس مذاکرات مختلف بدهی ۵۵ میلیارد تومانی خود را به بانک‌ها تقسیط کند.

به گفته وی، صندوق بیمه با امضای تفاهم‌نامه‌ای با شرکت ملی مس ایران توانست به حوزه اکتشافات مس نیز ورود پیدا کند. همچنین در تفاهم‌نامه‌ای دیگر با سازمان نظام مهندسی معدن ایران حضور خود را در ۳۱ استان گسترش داد.

وی تصریح کرد: صندوق در راستای کمک به فعالان حوزه اکتشاف نیز با شرکت تهیه و تولید مواد معدنی تفاهم‌نامه‌ای را منعقد کرده است.

از دیگر اقدامات صندوق که عربی مزرعه شاهی به آن اشاره کرد، تحرکات صندوق برای ورود به بازار سرمایه است. با اجرایی شدن این اتفاق می‌توان آینده خوشی را برای بخش معدن متصور شد. همچنین با تصویب ایمیدرو، طرح‌های فرآوری می‌توانند ۱۰درصد از نرخ بهره‌ را از صندوق یارانه دریافت کنند.

مدیرعامل صندوق بیمه سرمایه‌گذاری فعالیت‌های معدنی همچنین معتقد است: استراتژی صندوق با تحولات و تغییرات بسیاری همراه شده‌ تا بتواند بیش‌تر بر حوزه فرآوری متمرکز شود.

 

عربی‌شاهی با اشاره به این‌که صندوق بیمه سرمایه‌گذاری فعالیت‌های معدنی از زمان تأسیس تا امروز ۴۰۰ میلیارد تومان بیمه‌نامه صادر کرده است گفت: میزان بیمه‌نامه‌های صادر شده در سال گذشته ۵۱ میلیارد تومان بود. البته میزان درخواست از صندوق بیمه سرمایه‌گذاری فعالیت‌های معدنی در ۶ ماهه اول سال ۹۵ به دلیل کاهش قیمت مواد معدنی و دیگر مسایل با کاهش همراه بود اما صندوق در یک سال گذشته ۳۰ تا ۴۰ میلیارد تومان تسهیلات به بخش معدن داده است. همچنین استراتژی صندوق برای چشم‌انداز آن است که؛ مدیریت هوشمند منابع مالی و ریسک سرمایه‌گذاری در زنجیره ارزش فعالیت‌های معدنی را انجام دهد.