بررسی نحوه برگزاری مناقصات مسکن مهر به دلیل شکایات واصله

گزارش کمیسیون اصل ۹۰ درباره مسکن مهر(قسمت دوم)

بررسی نحوه برگزاری مناقصات مسکن مهر به دلیل شکایات واصله

دراین شماره قسمت دوم از گزارش کمیسیون اصل ۹۰ مجلس شورای اسلامی درباره بررسی عملکرد دولت در پروژه مسکن مهر و نقاط ضعف و قوت آن طرح مسکن مهر به عنوان یک پروژه بزرگ نیمه تمام به جا مانده از دولت پیش روی شماست.

گردشکار پرونده: حسب شکایات واصله به کمیسیون و مصوبه مورخ ۱۸/۷/۱۳۸۹ اعضای ثابت کمیسیون مقرر گردید عملکرد طرح مسکن مهر در چارچوب موارد زیر مورد بررسی قرار گیرد: بررسی پیشرفت کار ساخت و ساز مسکن، نحوه برگزاری مناقصات و شیوه اجرا، نحوه انتخاب پیمانکار، آماده‌سازی و ساخت مسکن مهر، بررسی مشخصات فنی ساختمان‌های ساخته شده، نحوه نظارت بر انجام کار و انجام کنترل‌های لازم، چگونگی ارایه تسهیلات و آسان‌سازی دستیابی مردم به مسکن ارزان قیمت، در این زمینه با سازمان بازرسی کل کشور، کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی، وزارت مسکن و شهرسازی وقت، دیوان محاسبات کشور، مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی و تعدادی از نمایندگان مجلس برای وصول نظرات کارشناسی آنان مکاتبه شد که خلاصه نظرات و دیدگاه‌های مطرح شده، متضمن نقاط قوت و ضعف طرح مذکور به شرح ذیل می‌باشد:

نقاط ضعف مسکن مهر

۱- سازمان بازرسی کل کشور (۳) (براساس گزارش اسفندماه ۱۳۹۴)

براساس بازرسی‌های انجام شده از نحوه اجرای طرح مسکن مهر در سراسر کشور، مسایل و ایراداتی در اجرای طرح ملاحظه شد که در اکثر استان‌ها مشترک بوده و بدین شرح می‌باشد:

– واگذاری اراضی نامناسب برای احداث مسکن مهر (خارج از محدوده، در دامنه کوه، شیب نامناسب و…)، به دلیل ضعف مطالعه در مکان‌یابی اراضی که در نهایت باعث بالا رفتن هزینه‌های آماده‌سازی و قیمت تمام شده مسکن مهر شده است.

– ضعف خدمات زیربنایی و روبنایی لازم از جمله آب، برق، فاضلاب، بیمارستان، مدرسه، فضای سبز و…

– برخی نیازسنجی‌های انجام شده برای استان‌ها با واقعیت موجود (از قبیل تعداد متقاضیان یا واجدین شرایط و…) مطابقت ندارد.

– ضعف فنی و اجرایی در عملکرد پیمانکاران و مجریان طرح مسکن مهر و گاهی پایین بودن کیفیت ساخت و ساز‌‌‌ها در پروژه‌های مسکن مهر مشاهده شده است.

– متقاضی نداشتن تعداد ۶۶۸۵۲ واحد از پروژه‌های مسکن مهر که در نتیجه سهم آورده متقاضیان از هزینه‌های اجرای تأسیسات زیربنایی پروژه‌های مزبور را افزایش داده است.

– عدم نصب انشعابات آب، برق، گاز و فاضلاب برخی از پروژه‌هایی که به اتمام رسیده‌اند باعث شده است تا بهره‌برداری از واحدهای ساخته شده را عملاً با مشکل جدی مواجه نماید.

– مصوبه مورخ ۵/۸/۱۳۸۷ هیأت محترم وزیران دایر بر آن‌که یک سوم اعتبار مورد نیاز تأمین شبکه‌های آب، برق و اجرای فاضلاب مسکن مهر استان‌ها از محل اعتبارات استان‌ها و یک سوم توسط وزارت نیرو تأمین و یک سوم باقی مانده به صورت ردیف متمرکز در لایحه بودجه هر سال کل کشور پیش‌بینی شود، به حیطه اجرا درنیامده و اعتبارات برخی از پروژه‌ها توسط دستگاه‌های خدمات رسان تأمین نشده است.

۲- مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی

الف- عدم توجه به ضرورت آمایش سرزمین و جانمایی آمایش جمعیت در مکان‌یابی اراضی برخی از شهرهای جدید

ب- خلأ طراحی‌‌‌ها و ساخت غالب شهرهای جدید از سرانه‌های بهداشتی، فرهنگی، علمی، اقتصادی، اداری، آموزشی، بیمارستانی، تولیدی و بازرگانی، که نبود این‌گونه مؤلفه‌ها به معنی نبود فاکتورهای جذب مهاجر برای این‌گونه مناطق محسوب می‌گردد. به عبارت دیگر پاسخگویی به تقاضای مسکن در کانون‌های جمعیتی به‌خصوص کلان‌شهر‌‌‌ها و تهران را نمی‌توان از طریق احداث این‌گونه شهرهای جدید تأمین نمود، زیرا با توجه به نبود شرایط، زیرساخت‌های لازم و فاکتورهای جذب مهاجر به این مناطق (و یا مهاجرت معکوس) عملاً غالب این‌گونه واحد‌‌‌ها به منظور تبدیل به احسن شدن و یا واگذاری به مهاجرین به شهر‌‌‌ها درنظر گرفته شده‌اند و به عبارتی تقاضاهای موجود به‌ویژه در کلان‌شهر‌‌‌ها و تهران به همان صورت قبلی و بدون پاسخ و به صورت فزاینده انباشته خواهد شد. در این شرایط و با توجه به طرح‌های جامع و تفصیلی شهری، امکان توسعه شهر‌‌‌ها را محدود و یا غیرممکن نموده و ارزش مالکیت ملک به صورت فزاینده گسترش می‌یابد و قدرت مانور ارزش‌گذاری مالکین در قبال مستأصل ماندن رویکردهای حاکمیت ملی و محلی افزایش می‌یابد.

ج- فارغ از بررسی نحوه انتخاب و یا انعقاد قرارداد با پیمانکاران و یا حتی فارغ از بررسی جایگزینی و اجرای عملیات توسط پیمانکاران دست دوم و یا حتی دست سوم، رعایت معیارها، استاندارد‌‌‌ها و کیفیت طراحی و ساخت و ساز در اغلب این‌گونه شهرهای جدید با ابهامات عمده‌ای مواجه بوده است.

 

(منبع مناقصه‌مزایده)