طلسم مدیریت یکپارچه شهری، امسال شکسته می‌شود؟

مرضیه نیکخواه ـ مدیریت یکپارچه شهری؛ کلید مفقوده اداره شهر‌ها، خصوصاً کلانشهر‌هاست. تغییر در نظام مدیریتی شهر‌ها به منظور حل مشکلات شهری و ایجاد هماهنگی بیشتر در راستای دستیابی به اهداف عالیه، طی دهه‌های اخیر در سطح جهانی مطرح شده است و در این میان کشورهای توسعه‌یافته تجربه خوبی در این زمینه داشته‌اند و مضرات […]

مرضیه نیکخواه ـ مدیریت یکپارچه شهری؛ کلید مفقوده اداره شهر‌ها، خصوصاً کلانشهر‌هاست. تغییر در نظام مدیریتی شهر‌ها به منظور حل مشکلات شهری و ایجاد هماهنگی بیشتر در راستای دستیابی به اهداف عالیه، طی دهه‌های اخیر در سطح جهانی مطرح شده است و در این میان کشورهای توسعه‌یافته تجربه خوبی در این زمینه داشته‌اند و مضرات نبود یکپارچگی در سطح شهرهای خود را تجربه کرده‌اند. این کشور‌ها با اصلاح و تغییر نظام‌های قانونی، مدیریتی و برنامه‌ریزی زمینه را برای تحقق مدیریت یکپارچه فراهم کرده و بستری را موجب شده‌اند که یک برنامه‌ریز و مدیر شهر با حداقل چالش روند حل مسائل شهری را به پیش می‌برد. در حالی که کشورهای توسعه‌یافته به نتایج مطلوبی در این خصوص دست یافته‌اند، زیرساخت‌های لازم برای تحقق مدیریت یکپارچه در کشورهای در حال توسعه چندان مورد توجه نیست؛ این کشور‌ها صرفاً مدیریت یکپارچه را در سطح محافل علمی، مدیریتی و قانون‌گذاری مطرح می‌کنند، اما اقدامات عملی برای پیاده‌سازی آن انجام نشده است. موضوع قطع کمک‌های دولت و استقلال مالی شهرداری‌‌ها از سال ١٣۶۱ مطرح شده است، اما هیچ‌گاه درآمدهای پایدار جایگزینی برای شهرداری‌‌ها تعریف نشده است. قرار بود در قالب لایحه مدیریت جامع و یکپارچه شهری، وظایف و مسؤولیت‌های شهرداری مجدد تعریف شود و درخصوص درآمدهای شهرداری بازنگری انجام شود تا به منابع پایدار شهری دست پیدا کرد و از تصمیمات مقطعی و ضابطه‌فروشی جهت جبران کسری درآمد ممانعت به‌عمل‌ آید. متأسفانه لوایح و طرح‌های جامع مدیریت شهری یکپارچه هر چند سال یک‌بار به‌صورت جدی مطرح می‌شود و با مخالفت‌هایی که صورت می‌پذیرد، مجدد مسکوت گذاشته شده و تعیین‌تکلیف نمی‌شود.

نقش مجلس در یکپارچه‌سازی مدیریت شهری

مجلس شورای اسلامی به‌عنوان قوه‌مقننه و وضع‌کننده قوانین باید به نحوی چیدمان سازمان‌ها را انجام دهد تا مدیریت یکپارچه اتفاق بیفتد و دسترسی و نقش هر یک از مدیران نهاد‌ها در سطح شهر مشخص شود. یک مدیر براساس نقش و دسترسی‌هایی که دارد، عمل می‌کند و حتی برای برقراری تعامل نیز نمی‌تواند از وظایف خود دست بکشد؛ با تحقق مفهوم تعامل از یک‌سو و سرعت تبادل اطلاعات از سوی دیگر، تعامل میان‌سازمانی اتفاق خواهد افتاد. اگر نیاز است سرعت تبادل اطلاعاتی یک مگابایت برثانیه باشد، اما عملاً سرعت پذیرش اطلاعات درگاهی تخصیصی به سازمان کمتر باشد، ظرفیت سازمانی نیز کاهش پیدا می‌کند؛ به‌عنوان مثال اگر یک کلانشهر بخواهد خود را با یک واحد روستایی یا شهر کوچکی تطبیق دهد، عملاً امکان‌پذیر نیست، مگر اینکه آن شهر کوچک یا آن واحد روستایی نیز از نظر سازمانی زیرمجموعه آن کلانشهر باشد تا یک ساختار کلی تشکیل شود و یکپارچگی به درستی اتفاق بیفتد.

احتمال کلید خوردن مدیریت یکپارچه شهری در سال‌جاری

در همین رابطه، پرویز سروری؛ رئیس شورای‌عالی استان‌‌ها، در پایان هفدهمین اجلاس عمومی شورای‌عالی استان‌‌ها درجمع خبرنگاران، با اشاره به لایحه یکپارچه مدیریت شهری، گفت: با توجه به فضای تعاملی خوبی که هم‌اکنون در بین ارکان مختلف نظام از جمله دولت، مجلس و… وجود دارد، پیش‌بینی می‌شود مدیریت یکپارچه شهری در این دوره به نتیجه برسد و در سال‌جاری کلید بخورد.