سازگاری با طبیعت بهترین راهکار جلوگیری از تخریب محیط‌زیست

رئیس مرکز پژوهش‌های کاربردی سازمان زمین‌شناسی، گفت: سازگاری با محیط‌زیست بهترین روش برای جلوگیری از تخریب محیط‌زیست است و می‌توان با روش‌های علمی و اصولی از تخریب بیشتر طبیعت و افزایش فرآیند بیابان‌زایی، جلوگیری کرد. به گزارش مناقصه‌مزایده، مرتضی شیخ؛ با بیان اینکه ایران از نظر جغرافیایی در کمربند بیابانی کره‌زمین قرار گرفته، اظهار داشت: با توجه به جایگاه جغرافیایی ایران و گرم‌تر شدن زمین، عوارض ناشی از خشکسالی در ایران شدیدتر است و فرونشست زمین و توفان‌های گردوغبار از عوارض شرایط خشکسالی به‌شمار می‌رود. شیخ؛ با بیان این‌که با توجه به قدرت طبیعت، در مواجه با خشکسالی، «سازگاری» با آن بهترین راهکار است، افزود: پدیده فرونشست تقریباً در بیشتر دشت‌های کشور گسترده شده و این در حالی است که می‌توانیم با اصلاح الگوی مصرف و تغذیه آبخوان‌‌ها آن را کنترل کنیم. وی با اشاره به سابقه خشکسالی در کشور، تصریح کرد: پیشینیان ما با بهره‌برداری متناسب از منابع به‌طور مثال احداث قنات‌‌ها خود را با این شرایط سازگار کردند و براساس ظرفیت‌های سرزمینی اقدام به توسعه محیط خود کردند، ولی اکنون توسعه نامتناسب منجر به بهره‌برداری بی‌رویه از منابع طبیعی شده است. رئیس مرکز پژوهش‌های کاربردی سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور، شرط سازگاری با شرایط خشکسالی را آمایش سرزمین، اصلاح الگوی مصرف و کشت دانست و ادامه داد: در شرایط فعلی بهره‌برداری ما از منابع طبیعی به‌گونه‌ای است که شیب تغییرات به سمت خشک‌تر شدن را افزایش می‌دهیم، ولی در دنیا الگو‌های مناسب مصرف عرضه شده است. شیخ؛ با بیان اینکه در کشور به‌طور عموم رویکرد‌های سنتی برای مقابله با بیابان‌زایی وجود دارد، اضافه کرد: فرونشست یکی از عوارض ناشی از خشکسالی و برداشت بی‌رویه از آب‌های زیرزمینی است که در حال‌حاضر بیشتر دشت‌های کشور به جز مناطق خاصی از شمال کشور، درگیر فرونشست هستند. وی با بیان این‌که مناطق پایین‌دست دشت‌‌ها که حاوی رسوبات دانه‌ریز هستند، محل تحت‌تأثیر فرونشست ناشی از برداشت بی‌رویه آب‌های زیرزمینی هستند، تأکید کرد: شهر‌هایی مانند اصفهان در مناطقی واقع شده‌اند که فرونشست زمین بر روی آن اثرگذاشته و همچنین جنوب تهران نیز متأثر از پدیده فرونشست زمین است. رئیس مرکز پژوهش‌های کاربردی سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور، با تأکید بر اینکه پدیده فرونشست تقریباً در بیشتر دشت‌های کشور گسترده شده، گفت: این در حالی است که می‌توانیم با اصلاح الگوی مصرف و تغذیه ابخوان‌‌ها آن را کنترل کنیم. شیخ؛ با تأکید بر اینکه هر چه خشکسالی تداوم پیدا کند و از منابع آب‌های زیرزمینی استفاده بی‌رویه کنیم، مناطق بیابانی گسترده‌تر خواهد شد، افزود: اگر ما زمین را از پوشش گیاهی تهی کنیم و رطوبت زمین را کاهش دهیم، سطح بیابان‌های کشور را توسعه داده‌ایم. وی خاطرنشان کرد: وسعت کانون‌های گردوغبار در کشور بیش از ۳۵ هزار کیلومترمربع واقع در ۱۷ استان مرکزی، شرقی و همچنین جنوب خوزستان است ضمن آنکه ایران متأثر از کانون‌های خارجی گردوغبار به ویژه در استان‌های غربی و حتی استان گلستان است. به گفته شیخ؛ دشت‌های واقع در جنوب تهران و ورامین، همچنین جنوب آبیک (صالحیه) در استان‌های قزوین و البرز به‌عنوان نزدیک‌‌ترین نقاط به پایتخت، مستعد تولید گردوغبار هستند. رئیس مرکز پژوهش‌های کاربردی سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور، با اشاره به راهکار‌های مقابله با گردوغبار، گفت: در کنار استفاده از روش‌های زیستی، از آنجایی که ایران از نظر دریافت انرژی خورشیدی در شرایط جغرافیایی مساعدی قرار دارد، بررسی پهنه‌های مستعد گردوغبار جهت احداث نیروگاه‌های خورشیدی پیشنهاد می‌شود؛ پنل‌های خورشیدی در کنار تولید انرژی می‌توانند به عنوان باد شکن غیر زنده جهت کاهش سرعت باد در سطح زمین و جلوگیری از انتشار گردوغبار عمل کنند. وی تثبیت خاک توسط مالچ‌های معدنی را از دیگر راهکار‌های مهار گردوغبار ناشی از شرایط خشکسالی دانست.