مدیرکل دفتر بررسی مخاطرات زیست‌محیطی سازمان زمین‌شناسی

۳۵ هزار کیلومترمربع کانون‌های جدی گردوغبار در کشور وجود دارد

مدیرکل دفتر بررسی مخاطرات زمین‌شناسی و زیست‌محیطی سازمان زمین‌شناسی، گفت: ایران دارای ۳۵ هزار کیلومترمربع کانون‌های جدی گردوغبار است، ضمن آنکه ۳۲۵ هزار کیلومترمربع اراضی مستعد کانون گردوغبار در کشور شناسایی شده است. به گزارش مناقصه‌مزایده، رضا شهبازی؛ با اشاره به شرایط زیست‌محیطی حاکم در کشور، تصریح‌کرد: مهم‌ترین ویژگی‌های تغییر اقلیمی که در کشور حاکم […]

مدیرکل دفتر بررسی مخاطرات زمین‌شناسی و زیست‌محیطی سازمان زمین‌شناسی، گفت: ایران دارای ۳۵ هزار کیلومترمربع کانون‌های جدی گردوغبار است، ضمن آنکه ۳۲۵ هزار کیلومترمربع اراضی مستعد کانون گردوغبار در کشور شناسایی شده است. به گزارش مناقصه‌مزایده، رضا شهبازی؛ با اشاره به شرایط زیست‌محیطی حاکم در کشور، تصریح‌کرد: مهم‌ترین ویژگی‌های تغییر اقلیمی که در کشور حاکم است، تغییر الگوی بارش و خشکسالی‌های شدید است. و در فصلی که کمتر انتظار داریم، سیل‌های خیلی شدید را تجربه می‌کنیم و در حالی که در فصل پاییز و زمستان که بارش‌های مؤثر را انتظار داریم، کمتر بارش را شاهد هستیم. وی بیابان‌‌ها را اکوسیستمی بر روی زمین دانست که ارتباط مستقیمی با خشکی هوا دارند و افزود: هر چه به سمت خشک‌تر شدن پیش برویم، به توسعه اکوسیستم بیابان کمک شده است و در شرایط فعلی هم شرایط بیابانی در حال گسترش است و هم ما به لحاظ اقلیمی با شرایط خشکی مواجه بوده‌ایم و هستیم. مدیرکل دفتر بررسی مخاطرات سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور، یادآور شد: در ارزیابی اکوسیستم‌های بیابانی یکسری معیار‌ها و شاخص‌هایی استفاده می‌شود که براساس آن اعلام می‌شود کشوری گسترش بیابان داشته است. براساس برآوردهای ما در ایران حدود ۳۵ هزار کیلومترمربع کانون‌های جدی گردوغبار وجود دارد، ضمن آنکه ۳۲۵ هزار کیلومتر مربع اراضی مستعد کانون گردوغبار در کشور شناسایی شده است. شهبازی؛ مساحت ۳۲۵ هزار کیلومتر مربع مستعد گردوغبار را سطح قابل‌توجهی از کل مساحت کشور دانست و یادآور شد: در پنج تا شش سال گذشته که برای اولین‌بار نقشه‌های کانون‌های گردوغبار را تهیه کردیم و در اختیار ستاد ملی مقابله با گردوغبار قرار دادیم، مساحت کانون‌های گردوغبار به همین میزان بوده است. وی افزود: دشت‌های جنوب تهران به‌ویژه «صالحیه» در جنوب‌غربی تهران و کرج و جنوب‌شرقی شهر قزوین غبارخیز بوده و مستعد تولید گردوغبار هستند. وی، شهرهای استان‌های خوزستان، اصفهان و زابل به دلیل خشکی هامون و هیرمند را نمونه‌های دیگری از شهرهای کشور نام برد که متأثر از پدیده گردوغبار هستند. شهبازی؛ پدیده فرونشست زمین را یکی دیگر از معیارهای تخریب سرزمینی عنوان کرد و گفت: متأسفانه مشاهده می‌شود که پهنه‌های فرونشست در حال گسترش است و به این معناست که در محدوده‌هایی مانند جنوب تهران، مساحت فرونشست در بازه‌زمانی یک دهه گذشته (از اوایل دهه ۹۰ تا اواخر آن) دو تا سه برابر شده است. وی با تأکید بر اینکه نرخ فرونشست کاهش داشته، ولی سطح آن گسترش یافته است، خاطرنشان کرد: اینکه نرخ فرونشست کاهش یافته، لزوما علامت خوبی نیست؛ چون ممکن است در برخی نواحی اقدامات خوبی صورت گرفته باشد، ولی در بیشتر نواحی، فشردگی در لایه‌های آبخوان‌‌ها رخ داده است و آب مناسبی در دسترس آبخوان‌‌ها قرار ندارد. این محقق حوزه مخاطرات زیست‌محیطی با بیان اینکه فرونشست در اصفهان، بحرانی شده است، یادآور شد: ولی این چنین نیست که سایر نقاط کشور با این پدیده مواجه نباشند؛ چرا که حتی استان‌های گلستان، مازندران و گیلان نیز با این چالش مواجه هستند. مدیرکل دفتر مخاطرات زیست‌محیطی سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌‎معدنی کشور، پدیده زمین‌لغرش‌‌ها را از دیگر معیارهای تخریب سرزمینی دانست و در این مورد، توضیح داد: تواتر رخدادهای زمین‌لغزش در کشور نسبت به گذشته به شدت در حال افزایش است که دلیل آن دخل و تصرف‌های انسانی و تغییر اراضی (از منابع طبیعی به سمت اراضی کشاورزی و از کشاورزی به ویلاسازی و جاده‌ها) بوده است‌. وی افزود: این تغییرات موجب شده اراضی بیشتر در معرض سیل و هم زمین‌لغزش‌‌ها قرار گیرند. همه این‌ها معیار تخریب سرزمینی یا بیابان‌زایی است؛ چون باروری اکوسیستم به‌ مرور زمان کاهش می‌یابد و منابع آب، خاک و هوا رو به تخریب می‌رود. مدیرکل دفتر مخاطرات زیست‌محیطی سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور، در‌خصوص پروژه‌های عظیم سدسازی در کشورهای پیرامونی، گفت: این روش خوبی برای حل مسائل زیست‌محیطی نیست؛ چرا که پیامدهای زیست‌محیطی آن متوجه همه کشور‌ها خواهد بود. شهبازی؛ تأکید کرد: وقتی یک سرزمین خشک می‌شود، تخریب سرزمینی و گردوغبار حاصل از آن مرز سیاسی و جغرافیایی نمی‌شناسد و پیامدهای آن مشمول کل منطقه می‌شود.