دلایل ‌بالا بودن ‌قیمت‌تمام شده کالاهای صادراتی

قوانین خلق‌الساعه، بوروکراسی اداری و… دلایل ‌بالا بودن ‌قیمت‌تمام شده کالاهای صادراتی حتماً شما هم تاکنون به این موضوع فکر کرده‌اید که چه طور ممکن است کالایی مثلاً چینی از آن طرف دنیا با تمام هزینه‌های موجود نظیر حمل‌ونقل و عوارض گمرکی و… وارد کشور ما یا کشورهای همسایه شود و قیمتش پایین‌تر از کالای […]

قوانین خلق‌الساعه، بوروکراسی اداری و…

دلایل ‌بالا بودن ‌قیمت‌تمام شده کالاهای صادراتی

حتماً شما هم تاکنون به این موضوع فکر کرده‌اید که چه طور ممکن است کالایی مثلاً چینی از آن طرف دنیا با تمام هزینه‌های موجود نظیر حمل‌ونقل و عوارض گمرکی و… وارد کشور ما یا کشورهای همسایه شود و قیمتش پایین‌تر از کالای ایرانی باشد! واقعیت این است که یکی از موانع توسعه فروش کالاهای ایرانی در بازارهای هدف، بالابودن قیمت کالای ایرانی در مقایسه با رقبای خارجی است. موضوعی که به عنوان یک تهدید برای صادرات ایرانی محسوب می‌شود و باید به فکر درمان و ارایه راهکار برای آن بود. این موضوع با توجه به کاهش ۹درصدی آمار صادرات استان خراسان‌رضوی و این‌که خراسان‌رضوی در سال ۹۴ نتوانست به اهداف پیش‌بینی شده برای صادرات دست پیدا کند الزام توجه به موضوع خطر از دست دادن بازار کشورهای همجوار را که از گذشته به عنوان بازارهای  کالاهای صادراتی استان مطرح بودند، بیش از گذشته یادآور می‌شود. موضوعی که نیاز به آسیب‌شناسی کارشناسی و ارایه راهکار در سطوح ملی و استانی دارد و البته در راستای سیاست‌های اقتصاد مقاومتی با نگاه درون‌زایی و برون‌نگری است از سوی دیگر چنان‌چه راهکارهای کاهش قیمت تمام شده محصولات داخلی اجرایی شود کمک قابل‌توجهی به جلوگیری از ورود کالای قاچاق به کشور می‌کند و صرفه اقتصادی و انگیزه قاچاق از بین می‌رود که این موضوع مساوی است با ایجاد میلیون‌ها شغل برای جوانان جویای کار ایرانی و احیای هزاران واحد تولیدی. «سند چشم‌انداز ۲۰ ساله» در جایگاه مهم‌ترین سند بالادستی کشور قرارگرفته و اهداف راهبردی حوزه‌های اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و برنامه‌ریزی را ارایه کرده است. مطابق اهداف این سند در سال ۱۴۰۴ ایران باید کشوری توسعه‌یافته، فعال و تأثیرگذار در عرصه‌های اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و… در سطح منطقه و حتی جهان باشد.

فعال بودن ایران در عرصه‌های اقتصادی در سطح منطقه و جهان به معنای افزایش روابط اقتصادی و تجاری ایران با کشورهای جهان به ویژه کشورهای همسایه است و صادرات غیرنفتی ایران با کشورهای همسایه به عنوان یک گام مهم و تعیین‌کننده به منظور گسترش روابط تجاری ایران با کشورهای پیرامونی مورد توجه است. در این گزارش سعی خواهد شد که صادرات غیرنفتی به کشورهای همسایه به عنوان یک گام مهم و تعیین‌کننده به منظور گسترش روابط تجاری ایران با کشورهای پیرامونی و نقش تعیین‌کننده قیمت تمام شده کالای صادراتی مورد توجه قرارگیرد. درهمین باره با ۳ نفرازصاحب نظران مسایل اقتصادی به گفت‌وگو پرداختیم. سیدحسن‌حسینی، رییس خانه صنعت، معدن و تجارت استان در گفت‌وگو با پایگاه خبری و اطلاع‌رسانی اتاق بازرگانی صنایع، معادن‌ و کشاورزی خراسان رضوی با اشاره به این‌که این روزها یکی از موضوعاتی که خیلی خوب در جامعه به آن پرداخته می‌شود و رهبر معظم انقلاب هم در بیانات خود به عنوان یک آفت از آن یاد کردند بحث «قاچاق کالا» است، می‌گوید: من در تمام جلساتی که درباره قاچاق کالا و ارز برگزار می‌شود، شرکت می‌کنم و این مطلب را بارها گفته‌ام که اگر درتمام کشور پست ایست و بازرسی بگذارید و جریمه و خیلی کارهای دیگر انجام دهید، تا زمانی که قیمت کالاهای ایرانی نتواند با کالای مشابه خارجی رقابت کند، هیچ اتفاقی نمی‌افتد و مبارزه با قاچاق کالا به جایی نمی‌رسد.

قیمت و کیفیت کالا مدنظر خریداران است

نایب رییس خانه صنعت، معدن‌و تجارت ایران با تأکید بر این‌که باید در این باره به صورت زیرساختی کار کنیم تا به موفقیت دست پیدا کنیم، خاطرنشان‌ کرد: خریداران کالا در کشور هنگام خرید دو نکته را مدنظر قرار می‌دهند که عبارت است از قیمت کالا و کیفیت کالا و بعید می‌دانم در چند میلیون جمعیت کشور کسی جور دیگری فکر کند. حالا شاید افراد معدودی باشند که اگر یک کالای ایرانی ۵ درصد از کالای خارجی که کیفیتی مشابه دارد، گران‌تر باشد به خاطر عرق ملی، کالای ایرانی را خریداری کنند ولی قاطبه مردم به دنبال کالایی با کیفیتی بالا و قیمتی ارزان هستند.

عوامل بالا بودن قیمت کالای ایرانی

وی با اشاره به این‌که خیلی عجیب است که یک کالای چینی با این‌که از آن طرف دنیا می‌آید و هزینه حمل‌و نقل هم به آن اضافه می‌شود ولی باز می‌بینیم قیمتش از کالای ایرانی کم‌تر است و در این میان حتماً مانعی وجود دارد، افزود: عواملی باعث شده است که قیمت تمام شده کالای ایرانی افزایش یابد که عبارت است از: کمبود نیروهای فنی‌و آموزش دیده که باعث شده به شدت نرخ بهره‌وری در کشور پایین باشد، فرسودگی ماشین‌آلات که باعث می‌شود کالای ایرانی با کیفیتی پایین‌تر و گران‌تر از سطح جهانی تولید شود و مشکلی که از همه مهم‌تر است وجوهی است که بابت بخش‌های مختلف به دستگاه‌های‌ خدمات‌رسان که عمدتاً دولتی هستند، پرداخت می‌شود که نمونه آن مالیات است و نرخ پایه مالیات در کشور ما از کشورهای توسعه یافته بالاتر است و در بحث تأمین اجتماعی هم همین گرفتاری را داریم و از همه مهم‌تر بهره‌هایی است که نظام بانکی دریافت می‌کند که این نرخ را نه در کشور‌های توسعه یافته بلکه در هیچ جای دنیا نمی‌گیرند.

حسینی با انتقاد از این‌که بانک‌ها اخیراً به شدت وارد عملیات اجرایی شدند، تصریح‌کرد: این کار بانک‌ها که املاک و ماشین‌آلات بدهکاران را در تملک خودشان قرار می‌دهند و ماشین‌آلات را می‌گیرند و به انبارهای خودشان می‌برند فایده‌ای ندارد، این ماشین‌آلات زمانی خوب است که کار کند و زمانی که کار نکند و در انبار بانک باشد بیش‌تر به تولید داخلی ضرر زده‌ایم. درحالی که منابع بانکی متعلق به مردم است و باید برای تسهیل کار تولید ملی به‌کار گرفته شود.

رییس خانه صنعت، معدن ‌و تجارت خراسان رضوی با تأکید بر این‌که همه باید برای کاهش قیمت کالای تولید شده در ایران تلاش کنیم، تصریح‌ کرد: ما زمانی می‌توانیم با قاچاق کالا مبارزه کنیم که در حقیقت عرضه کالای خارجی برای مصرف‌کننده غیراقتصادی باشد.

همه کالاها گران شده‌اند

محمدحسین‌روشنک، رییس اتحادیه صادرکنندگان خراسان‌رضوی نیز در گفت‌وگو با پایگاه خبری ‌و اطلاع‌رسانی‌‌ ‌اتاق بازرگانی صنایع، معادن‌و کشاورزی خراسان‌رضوی تصریح کرد: افزایش قیمت تمام شده خدمات در داخل کشور باعث شده تمامی کالاهای داخلی گران شوند و این مسأله باعث افزایش قیمت کالاهایی هم شده که صادراتی است.

روشنک ادامه داد: افزایش قیمت آب، برق، گاز و حمل‌و نقل باعث شده است که سهم هزینه‌های متفرقه در قیمت تمام شده کالا از ۲۰ به ۵۰ درصد افزایش یابد.

وی دلایل دیگری را که موجب افزایش قیمت تمام شده کالاهای صادراتی شده است حقوق و عوارض گمرکی دانست و افزود: باید نرخ عوارض گمرکی و دیگر تسهیلات را کاهش داد تا بتوان کالایی با قیمت مناسب عرضه کرد و تا زمانی که این کار مهم انجام نشود، با توجه به این که قیمت کالاهای تولید داخل برای تولیدکننده گران تمام می‌شود عرضه آنها نیز در بازارهای خارجی گران است و این موضوع سبب می‌شود تا سایر کشور‌ها همچون چین و ترکیه به رقبای اصلی ما در صادرات تبدیل شوند.

بوروکراسی اداری عامل افزایش قیمت

غلامحسین زاهدپیشه، نایب‌رییس اول اتحادیه صادرکنندگان استان نیز با اشاره به این‌که عوامل متعددی در افزایش قیمت تمام شده کالاهای صادراتی مؤثر است، تصریح‌ کرد: در کشورهای دیگر وقتی مشکلی اداری پیش می‌آید، دولت‌ها خیلی زود وارد ماجرا شده و در اسرع وقت مشکل را حل می‌کنند اما در ایران تا می‌آیند این مشکل را حل کنند زمان می‌گذرد و سرمایه‌گذار منصرف می‌شود و این موضوع بر خواب سرمایه و افزایش قیمت تمام شده تأثیرگذار است.

وی با اشاره به تعطیلی پنجشنبه و جمعه در ایران و شنبه و یکشنبه در اکثر کشورها، خاطرنشان‌ کرد: با توجه به این موضوع فقط ۳روز در هفته می‌توانیم کار کنیم و هر نامه‌ای را بخواهید پیگیری کنید، زمان زیادی طول می‌کشد و این‌هاست که باعث می‌شود قیمت تمام شده کالا های صادراتی افزایش پیدا کند.

زاهدپیشه با تأکید بر این‌که یکی دیگر از مشکلات که باعث افزایش قیمت تمام شده کالای صادراتی می‌شود قوانین خلق‌الساعه است، خاطرنشان‌کرد: مثلاً درباره مجوز صادرات تخم مرغ در سال گذشته یک روز اعلام کردند مجوز نمی‌خواهد و یک هفته بعد همان وزیر اعلام می‌کند که مجوز می‌خواهد یا گاهی اوقات جلوی صادرات را برای این که بتوانند قیمت داخلی را در بازار تنظیم کنند، می‌گیرند و جای ایران در بازار کشور هدف خالی می‌شود و رقیب‌ها جایگزین کشور ما می‌شوند. وی افزود: برای جلوگیری از افزایش قیمت کالاهای صادراتی باید هر قانونی را که مطرح می‌کنیم هدفمان پیشبرد تولید باشد و این‌ها را اگر لحاظ کنیم بقیه معادلات حل می‌شود.

علیزاده موسوی یکی ازصادرکنندگان استان نیز در خصوص تجربه موفق سایر کشورها در صادرات به ترکیه اشاره می‌کند که در آن جا به صادرکنندگان به عنوان مشوق صادراتی تسهیلات بانکی با نرخ سود پایین می‌دهند در صورتی که صادرکننده ایرانی پس از صادرات از مالیات بر ارزش‌افزوده می‌ترسد و به نوعی تنبیه صادراتی می‌شود.

وی تصریح کرد: کشورهایی نظیر چین نیز که درعرصه صادرات موفق هستند تسهیلاتی در خصوص حمل‌ونقل و معافیت مالیاتی دارند.

 

باتوجه به تمامی عواملی که کارشناسان اقتصادی برای بالارفتن قیمت تمام شده کالا های صادراتی ذکر می‌کنند و رکود فراگیری که بسیاری از واحدهای تولیدی را به کما برده است و از سوی دیگر آمار بالای کالاهای قاچاق که عمدتاً از مبادی غیرقانونی وارد کشور می‌شود چنانچه دولت در راستای اجرایی کردن قانون بهبود مستمر فضای کسب‌وکار و رفع موانع تولید اقدامات عاجلی برای اجرای سیاست‌های تشویقی و کاهش قیمت تمام شده محصولات تولیدی انجام دهد می‌توان به نتیجه بخش بودن این سیاست‌ها در کوتاه مدت امیدوار بود.