آیا معنای «آینده‌پژوهی» توسط پژوهشگران ایرانی درک شده است؟!

عضو هیأت علمی مؤسسه پژوهش و برنامه‌ریزی آموزش‌عالی؛ با بیان اینکه پاسخگویی دانشگاهی و استقلال دانشگاهی موضوع جدیدی است، گفت: ما باید شرایط و امکان آینده‌پژوهی را فراهم کنیم. باید بدانیم چه کنیم که آینده‌پژوهی کلمه معناداری برای پژوهشگران باشد. به گزارش ایسنا، مقصود فراستخواه؛ در دومین هم‌اندیشی آینده‌پژوهان آموزش‌عالی با موضوع «آینده مسؤولیت‌پذیری اجتماعی […]

عضو هیأت علمی مؤسسه پژوهش و برنامه‌ریزی آموزش‌عالی؛ با بیان اینکه پاسخگویی دانشگاهی و استقلال دانشگاهی موضوع جدیدی است، گفت: ما باید شرایط و امکان آینده‌پژوهی را فراهم کنیم. باید بدانیم چه کنیم که آینده‌پژوهی کلمه معناداری برای پژوهشگران باشد. به گزارش ایسنا، مقصود فراستخواه؛ در دومین هم‌اندیشی آینده‌پژوهان آموزش‌عالی با موضوع «آینده مسؤولیت‌پذیری اجتماعی دانشگاه ایرانی» که در مؤسسه پژوهش و برنامه‌ریزی آموزش‌عالی برگزار شد، با بیان اینکه در آموزش‌عالی مسؤولیت و اختیار دو مفهوم تزایدی دارند، گفت: اگر یکی از این دو کلمه باشد، دیگری حتماً باید باشد. یعنی اگر مسؤولیت اجتماعی دانشگاه را می‌خواهیم، باید دانشگاه یک موجود خودمختار، مستقل و خودتنظیم باشد. وقتی دانشگاه افق انتخاب ندارد و در یک کریدور قرار گرفته و در آن کریدور باید حرکت کند، باید اختیار انتخاب داشته باشد. عضو هیأت علمی مؤسسه پژوهش و برنامه‌ریزی آموزش‌عالی رقابت‌پذیری دانشگاه‌ها را موضوع مهمی دانست و گفت: آیا دانشگاه‌ها در یک محیط رقابتی فعالیت می‌کنند یا براساس رانت‌‌ها و انحصار‌ها و …؟ و دانشگاه نمی‌تواند فعالیت خلاق داشته باشد؟ وی به جایگاه ایران در شاخص رقابت‌پذیری اشاره کرد و گفت: ما در این شاخص در بین ۱۴۰ کشور رتبه ۱۰۰ را داریم و این رتبه براساس داده‌هایی است که نهادهای دولتی خودمان ارائه کرده‌اند. وی ادامه داد: قطر در این شاخص رتبه ۱۸ را دارد عربستان رتبه ۲۴، اسرائیل ۲۵، بحرین ۳۰، مالزی ۳۷ و ترکیه ۵۲ و مغولستان ۶۱ است و رتبه ما ۱۰۰ است. دانشگاه ما در جامعه‌ای که روز به روز قدرت رقابت‌پذیری ما در دنیا پایین می‌آید، امکان انتخاب‌ها، استقلال نهادی و…‌ کم‌تر می‌شود، چه شرایطی دارد؟ عضو هیأت علمی مؤسسه پژوهش و برنامه‌ریزی آموزش‌عالی با بیان اینکه در چنین محیطی، مهم‌‌ترین مشکل این است که شرایط امکان آینده‌پژوهی را نداریم، گفت: اولین چیزی که آینده‌پژوهان با آن درگیر هستند، عدم قطعیت است. آینده پژوهی زمانی شروع می‌شود که عدم قطعیت وجود داشته باشد، ولی ما کم‌کم به سمتی می‌رویم که دیگر عدم قطعیتی نداریم. حقیقت روشن است که نهاد دانشگاه ما آزادی و استقلال نخواهد داشت. وی خاطرنشان کرد: من جزء افراد امیدوار هستم و به امکان‌سازی فکر می‌کنم، ولی روزبه‌روز امکان‌سازی و شرایط ساخت امکان سخت می‌شود. فراستخواه؛ تأکید کرد: اگر سیاست سیاست‌‌ها را در آموزش‌عالی می‌خواهیم باید دانشگاهیان را در یک مکان جمع کرده تا با مسؤولان صحبت کنند و بگویند اگر برای ما استقلال را فراهم کنید، می‌توانیم کشور را آباد کنیم. وی با ذکر مثالی، گفت: مثلاً هوش‌مصنوعی از دانشگاه آمده، ملاحظات را هم خودشان دارند و خودشان قادرند آینده هوش‌مصنوعی را مدیریت کنند، فقط به شرطی که اختیارات لازم و استقلال نهادی داشته باشند. بنابراین دانشگاهیان را با سیاستمداران ارتباط دهید؛ ولی نه به شکل نمایشی.