نفس‌های بریده شیر پیر صنعت ایران

نفس‌های بریده شیر پیر صنعت ایران ایران دارای مزیت مواد اولیه در صنعت نساجی و پوشاک است، اما نگاه نادرست و برنامه‌ریزی و مدیریت نامناسب سبب شده تا این صنعت در ایران بسیار عقب تر از جایگاه حقیقی خود باشد؛ به‌طوری که در یک نیمه سال رقم صادرات پارچه ایرانی کم‌تر از ۲۲ میلیون دلار […]

نفس‌های بریده شیر پیر صنعت ایران

ایران دارای مزیت مواد اولیه در صنعت نساجی و پوشاک است، اما نگاه نادرست و برنامه‌ریزی و مدیریت نامناسب سبب شده تا این صنعت در ایران بسیار عقب تر از جایگاه حقیقی خود باشد؛ به‌طوری که در یک نیمه سال رقم صادرات پارچه ایرانی کم‌تر از ۲۲ میلیون دلار باشد.

به گزارش ایسنا، بزرگ‌‌‌ترین مزیت صنعت نساجی ایران امکان تأمین مناسب مواد اولیه آن در داخل است و می‌توان مواد اولیه مورد نیاز این صنعت را با کیفیت و کمیت مناسب تأمین کرد و این در حالی است که به گفته کارشناسان، بخش عمده قیمت تمام‌شده صنعت نساجی یعنی بین ۶۵ تا ۸۵ درصد از کل قیمت را مواد اولیه آن تشکیل می‌دهد.

سابقه ایران در تولید مواد اولیه صنعت نساجی نشان می‌دهد که علاوه بر تأمین نیاز داخلی تولیدکنندگان نساجی و پوشاک به ویژه در پنبه که جزو مواد اولیه طبیعی محسوب می‌شود، امکان صادرات مازاد این مواد اولیه به سایر کشور‌‌ها نیز وجود دارد؛ به‌طوری‌که ایران در گذشته موفق به تولید ۲۵۰ هزارتن پنبه در سال هم شده است که ۱۰۰ هزار تن آن صادراتی بوده و این در حالی است که با از دست دادن این مزیت اکنون در موقعیتی هستیم که به زحمت بخش کشاورزی قادر به تولید یک سوم از نیاز صنعت نساجی ایران است که همین امر عدم برنامه‌ریزی مناسب در این حوزه را نشان می‌دهد.

از سوی دیگر برخی مواد اولیه مورد نیاز در صنعت نساجی، مواد مصنوعی یا تولید شده توسط پتروشیمی‌‌ها هستند و جالب تر آن‌که، پتروشیمی‌های داخل نیز علاقه‌مندند که به جای فروش محصولات خود به تولیدکنندگان داخلی، ان را به کشورهای دیگر صادر کنند.

صادرات این مواد در حالی صورت می‌گیرد که به نظر می‌رسد، فروش محصولات با ارز برای تولیدکنندگان محصولات پتروشیمی سود بیش‌تری دارد، اما قضیه آن جایی جالب می‌شود که زمانی که تولیدکنندگان برای خرید این محصولات به صورت ارزی و با قیمت صادراتی هم ابراز تمایل می‌کنند بازهم تولیدکنندگان محصولات پتروشیمی به جای تأمین نیاز داخل، سعی در حفظ بازارهای صادراتی خود دارند.

به این ترتیب، عدم تأمین مواد اولیه مورد نیاز، هدف گذاری نامناسب بخش صنعت و تجارت، مدیریت ناکارآمد در سطوح مرتبط با این حوزه، تحریم‌های وضع شده علیه ایران، عدم توجه به نقدینگی و سرمایه در گردش بخش نساجی و به روزآوری آن و… همه‌وهمه سبب شده است تا جایگاه این صنعت در ایران به جای پیشرفت روزافزون، به افول برود و ایران نه تنها به جایگاه حقیقی خود نرسد بلکه جولانگاه پارچه و پوشاک قاچاق و فاقد هرگونه شاخص‌های کیفی شود.

بدل شدن بازار نساجی و پوشاک ایران به محل عرضه اجناس قاچاق و ارزان سبب شده تا تولیدکنندگان نیز بیش از پیش از پا درآیند و این صنعت نیمه جان به صنعتی فلج تبدیل شود.

بر همین اساس، گزارشی از جدید‌‌ترین آمار صادرات انواع پارچه‌های نسجی ایرانی به کشورهای دیگر نشان می‌دهد که در ۶ ماهه نخست سال جاری به رغم افزایش وزنی صادرات، ارزش دلاری آن نسبت به مدت مشابه سال گذشته با کاهش همراه بوده است.

بر پایه گزارش‌های مقدماتی گمرک جمهوری اسلامی ایران در نیمه‌نخست امسال، ۳۲۷۵ تن انواع پارچه نسجی به کشورهای مقصد صادر شده است که ارزش این محموله‌های صادراتی به ۲۱ میلیون و ۵۷۶ هزار دلار می‌رسد، این در حالی است که در مدت مشابه سال گذشته ۳۱۰۶ تن انواع پارچه از ایران صادر شده بود و ارزش آن رقمی بیش از ۲۲ میلیون و ۲۱۱ هزار دلار بوده است.

فارغ از این‌که قیمت هر کیلوگرم پارچه نسبت به سال گذشته با کاهش همراه بوده است، صادرات ۲۱٫۵ میلیون دلاری پارچه در سال جاری برای صنعتی که یکی از صنایع اولویت‌دار ایران به شمار می‌رود، عددی حقیر به نظر می‌رسد.

در میان کشورهایی که ایران به آن‌‌ها پارچه صادر می‌کند، کشور عراق که اکنون بازار خوبی برای انواع کالاهای صادراتی ایران است و مشخص نیست که این روند تا چه زمانی ادامه داشته باشد، در رتبه نخست قرار دارد به‌طوری‌که بیش از نیمی از کل صادرات پارچه ایران یعنی ۱۳ میلیون و ۳۱۳ هزار دلار از آن به این کشور صادر می‌شود.

اما نکته جالب صادرات دو میلیون و ۵۶۶ هزار دلاری پارچه به ترکیه‌ای است که خود یکی از قطب‌های صنعت نساجی دنیا به شمار می‌رود، هرچند که در این باره پیش از این تولیدکنندگان ایرانی هم گفته بودند که ترکیه پارچه ایران را به دلیل کیفیت بالا می‌خرد و با تولید پوشاک مرغوب آن را با برند خود روانه بازارهای بزرگ دنیا می‌کند؛ به عبارت دیگر چندان عجیب نیست اگر پارچه‌ای در ایران تولید شده به ترکیه برود و پس از دوخت در این کشور به عنوان پوشاک ترک بار دیگر به ایران برگردد.

صادرات پارچه به ترکیه نشان از کیفیت بالای پارچه ایرانی و توان تولیدکنندگان داخلی کشورمان دارد، اما این توان در سال‌های اخیر تحت‌الشعاع تصمیمات و سیاست‌گذاری‌های نادرست تصمیم‌سازان بخش صنعت و تجارت ایران بوده است.

 

با توجه به این‌که این روز‌‌ها بیش از پیش بر اهمیت بخش صنعت در ایران تأکید می‌شود و صنعت نساجی و پوشاک نیز در بین صنایع اولویت دار وزارت صنعت، معدن و تجارت آمده است و از سوی دیگر برخی برنامه‌ها برای مبارزه با قاچاق در این حوزه، شاید بتوان به مرور این صنعت از پا درآمده را به روزهای اوج خود بازگرداند؛ صنعتی که می‌تواند ایران را به تولیدکننده نخست در منطقه و حتی در دنیا بدل کند.