استفاده از توان داخلی؛ رکن اصلی بهره‎وری

استفاده از توان داخلی؛ رکن اصلی بهره‎وری در راستای اقتصاد مقاومتی علاوه بر تکیه بر توان داخلی، از فناوری‌های نوین و به‎روز کشورهای پیشرو و سرمایه‌گذاری خارجی جهت رقابت با کشورهای همسایه در تولید نفت و گاز و حفظ منافع ملی استفاده حداکثری نماید. تعامل سازنده با شرکت‌ها و مراکز دانشگاهی خارجی پیشرو در زمینه […]

استفاده از توان داخلی؛ رکن اصلی بهرهوری

در راستای اقتصاد مقاومتی علاوه بر تکیه بر توان داخلی، از فناوری‌های نوین و بهروز کشورهای پیشرو و سرمایه‌گذاری خارجی جهت رقابت با کشورهای همسایه در تولید نفت و گاز و حفظ منافع ملی استفاده حداکثری نماید.

تعامل سازنده با شرکت‌ها و مراکز دانشگاهی خارجی پیشرو در زمینه علوم و فناوری‌های نوین صنایع نفت و گاز امری ضروری و اجتناب‌ناپذیر است. به همین منظور تعلیم و پرورش نیروهای متخصص و همچنین انتقال فناوری‌های نو و تکنولوژی‌های جدید زمینه‌ساز مدیریت یکپارچه، پیاده‌سازی استانداردهای بین‌المللی و افزایش ضریب بازیافت از میادین نفتی و گاز با اولویت در میادین مشترک نفتی با کشور همسایه در غرب کشور خواهد شد.

امروزه نقش فناوری‌های نوین مانند روش‌های فرازآوری مصنوعی (Artificial lift)، ازدیاد برداشت (IOR/IGR/EOR/EGR) و تکنولوژی‌های مدرن در سطح‌الارض، تجهیزات رشته تکمیلی (Dual Completion, smart Well, …)، ارتباط چاه با مخزن(Water Shut off, Perforation ,stimulations,…) در صنایع نفت و گاز به منظور افزایش بهره دهی چاه‌ها، افزایش ضریب بازیافت نهایی از مخازن، افزایش بازدهی تجهیزات، بهبود عملکرد سیستم با اعمال ملاحظات زیست‌محیطی غیرقابل انکار است.

 

شرکت نفت مناطق مرکزی ایران، به عنوان متولی بسیاری از میادین نفتی و گازی کشور با گسترده‌‌ترین پراکندگی جغرافیایی در ۱۷ استان کشور می‌تواند با به‌کارگیری بسیاری از فناوری‌های نوین جهانی در میادین تحت مسؤولیت خود در سال‌های آتی نقش به‌سزایی در افزایش تولید نفت و گاز و ایجاد ارزش افزوده داشته باشد.

شایان ذکر است طراحی و پیاده‌سازی موفقیت‌آمیز هر یک از این فناوری‌های فوق در گرو برخورداری از دانش تخصصی و تجربهی بالای کارکنان در محیط‌های عملیاتی، شناخت کافی از ماهیت هر میدان و در اختیار داشتن تجهیزات مناسب می‌باشد. صرفه اقتصادی به‌کارگیری این قبیل فناوری‌ها امروزه به حد‌‌ّی به اثبات رسیده است که شرکت‌های نفتی بین‌المللی دیگر نسبت به پیاده‌سازی آن‌ها کوچک‌ترین تردیدی نداشته و برنامه‌ریزی‌ها و فعالیت‌های پ‍ژوهشی خود را صرفاً بر بهینه‌سازی و ارتقای آن‌ها متمرکز نموده‌اند. به عنوان مثال و به منظور بررسی و رفع مشکلات چاه‌های تولیدی نفت و گاز استفاده از تکنولوژی‌های جدید در ۳ زمینه فناوری‌ها، خدمات نوین و لزوم سرمایه‌گذاری خارجی به شرح ذیل قابل بررسی و استفاده است:

دانش و تجربه فنی  

فعالیت‌های چاه محور براساس اصول علمی که با ابزار تجربه به مرحله پختگی و بالندگی رسیده باشد، برنامه‌ریزی، طراحی و مهندسی می‌گردد. خوشبختانه در حال حاضر پتانسیل بالقوه و بعضاً بالفعل علمی در کشور موجود می‌باشد. وجود شرکت‌های دانش‌بنیان، دانشگاه‌های معتبر داخلی، دانشجویان مستعد و کارشناسان توانمند و متعهد شرکت نفت، بستر مناسب این مقوله را تشکیل می‌دهند. هنگامی صحبت از انتقال دانش و تجربه فنی در زمینه مهندسی نفت می‌شود که مجموعه‌ای از اتفاقات با ورود شرکت‌های بین‌المللی و تعامل با آن‌ها انتقال تجربه به صورت مستمر و پویا صورت گیرد. همچنین در اختیار داشتن کلیه نرم‌افزاری تحلیلی و شبیه‌سازی به‌منظور انجام فرایندهای بهینه‌سازی تولید، آنالیز داده‌های آزمایش وخصوصیات سنگ و سیال ضروری است. بهره‌مندی از نرم‌افزارهای به روز و قدرتمند شرکت‌های بین‌المللی نفت و گاز به عنوان چکیده‌ای از دانش به روز و فناوری نوین در این زمینه می‌باشد.

تجهیزات

فناوری ساخت و طراحی بسیاری از تجهیزات و ابزار مورد نیاز عملیاتی چاه‌های نفت و گاز منحصراً در اختیار برخی شرکت‌ها و یا کشورهای صاحب تکنولوژی که تاکنون در کشور ما مورد استفاده قرار نگرفته است لیکن عملکرد و کارایی آن در کشورهای خارجی به اثبات رسیده است که می‌توان به تجهیزات چاه‌های هوشمند، پمپ‌های درون‌چاهی PCP، Jet Pump، Multi phase Flow Meters و … اشاره نمود.

استفاده و بهکارگیری مواد شیمیایی با راندمان و کارایی بالا

در تمامی عملیات‌های معمول به منظور انگیزش ناحیه تولیدی و یا رفع مانع درون‌چاهی از مجموعه‌ای سیالات و افزایه‌های شیمیایی تجاری استفاده می‌شود که میزان راندمان عملیات وابستگی شدید به عملکرد و کیفیت مواد مذکور دارد. به‌طور مثال افزایه‌های اسید، سیمان و گل، حلال رسوبات آلی و معدنی، ژل‌های پلیمری مسدود کننده آب و ژل‌های شکافت هیدرولیک سازند و … را می‌توان برشمرد. برخی از افزایه‌های مذکور پس از سال‌ها واردات، توسط شرکت‌های داخلی تولید و عرضه می‌شود.

 

اکبر قائد امینی – رییس مهندسی نفت شرکت نفت مناطق مرکزی ایران