معاون وزیر نیرو با بیان این‌که ۱۱۹ سد در دست ساخت کشور مورد بازنگری قرار گرفته است، گفت: هزینه شیرین‌سازی هر مترمکعب آب دریا ۵۴۰۰ تومان است. رحیم میدانی در گفت‌و‌گو با مهر، درباره برنامه وزارت نیرو برای توقف ساخت سدهای جدید و همچنین بازنگری اساسی در طرح‌های سدسازی کشور، گفت: یک و نیم ماه […]
معاون وزیر نیرو با بیان این‌که ۱۱۹ سد در دست ساخت کشور مورد بازنگری قرار گرفته است، گفت: هزینه شیرین‌سازی هر مترمکعب آب دریا ۵۴۰۰ تومان است.
رحیم میدانی در گفت‌و‌گو با مهر، درباره برنامه وزارت نیرو برای توقف ساخت سدهای جدید و همچنین بازنگری اساسی در طرح‌های سدسازی کشور، گفت: یک و نیم ماه قبل در استان هرمزگان سد سرنی شروع به ساخت کرد.
معاون وزیر نیرو در امور آب و آبفا اظهار داشت: این سؤال مطرح شده که آیا وزارت نیرو در ساخت سدهای جدید تغییر رویکرد داده که پاسخ منفی است. واقعاً ما از روز اول دولت بدون این‌که فشاری به ما وارد شود، خودمان به عنوان کسانی که اعتقاد داشتیم باید با دید منطقی و توأم با علم و آگاهی به گذشته نگاه کنیم، حرکت کردیم.
میدانی ادامه داد: وقتی پروژه‌های سدسازی را بررسی کردیم، به چندین دلیل احساس کردیم که باید در پروژه‌های سدسازی بازنگری کنیم. یک دلیل مهم تغییرات اقلیم است که نشان می‌دهد از حدود ۱۵ سال پیش تاکنون وقتی آمارهای بارش را تحلیل می‌کنیم نشان می‌دهد که با یک شکست هیدرولوژیکی مواجه شده‌ایم.
این مقام مسؤول در وزارت نیرو ادامه داد: درست است که در بارش‌های سالیانه دچار نوسان می‌شویم ولی گاهی این نوسانات یک روند کاهشی شدیدی به خود می‌گیرد که اصطلاحاً می‌گوییم نوعی شکست در آن ایجاد شده است. میدانی بیان داشت: بنابراین دیگر با آن اعداد و ارقام بارش‌های گذشته مواجه نیستیم و ما باید در مطالعات منابع آب به صورت جدی بازنگری کنیم.
۴ دلیل بازنگری در سد سازی‌ها
معاون وزیر نیرو افزود: اگر این بازنگری انجام نشود، نوعی مشکلات زیست‌محیطی در کشور ایجاد خواهد شد. علاوه بر این، مسأله دوم این است که تعدادی از سد‌ها به صورت نقطه‌ای مورد مطالعه قرار گرفته بودند؛ به این معنی که تصمیم‌گیری‌ها برای سدسازی بر مبنای تأثیرگذاری حوضه آبریز نبوده و تنها طبق یک محدوده کوچک تصمیم‌گیری و سدسازی شده است.
وی با اشاره به این‌که به عنوان نمونه در حوضه سد سفیدرود، ۸ استان ذی‌نفع هستند، گفت: شما وقتی در این منطقه می‌خواهید سدسازی کنید، باید اول تا آخر حوضه را با هم ببینید و ما به این نگاه حوضه‌ای در سدسازی می‌گوییم.
میدانی خاطرنشان کرد: واقعیت این است که در گذشته مخصوصاً از زمانی که آب منطقه‌ای‌ها استانی شدند، مدیران محلی می‌دیدند که آبی در رودخانه جاری است و دیگر به این فکر نمی‌کردند که این آب به استان‌های پایین دست هم باید برود. به عنوان نمونه آیا می‌توانیم در منطقه‌ای سد بسازیم بدون این‌که به نیاز آبی استان پایین دست توجهی بشود؟
این مقام مسؤول در وزارت نیرو افزود: اگر حقوق همه ذی‌نفعان واقعی در حوضه‌های آبریز را نبینید و به صورت نقطه‌ای سد بسازید، در واقع حقوق همه را ندیده‌اید و این موضوع ناپایداری در تقسیم منابع آب ایجاد می‌کند.
معاون وزیر نیرو اظهار داشت: یک دلیل دیگر این بود که مهندسین مشاور در مطالعات سدسازی حقابه محیط‌زیست را به صورت کامل ندیده بودند، یعنی این‌که مشاورین باید بپذیرند که چگونه وقتی یک سدی در حال مطالعه است، باید حقابه‌بران حقیقی آن مانند کشاورزان نیز در نظر گرفته شوند.
میدانی تأکید کرد: در بسیاری از حوضه‌ها وقتی سدی ساخته شود، مردم آب مصرف می‌کنند و باید این گونه حقابه‌ها در نظر گرفته شود و زمانی که مشاوران مطالعات سدسازی انجام می‌دهند باید این موارد را در نظر بگیرند. وی خاطرنشان کرد: رعایت حقوق حقابه بران در بازنگری طرح‌های سدسازی کشور بسیار برجسته است. ما نمی‌توانیم جلوی آب را بگیریم و حقوق حقابه بران نادیده گرفته شود.
نمی‌توانیم جلوی آب را بگیریم
این مقام مسؤول در وزارت نیرو افزود: ما باید بپذیریم که محیط زیست یکی از بزرگ‌ترین حقابه بران سدسازی‌ها است ولی محیط زیست که زبان ندارد از حق خود دفاع کند؛ بنابراین در مطالعات سدسازی‌ها باید این موارد حتماً در نظر باشد.
به گفته وی، طبق قوانین مدعی امور زیست‌محیطی از سوی سازمان محیط‌زیست دنبال می‌شود و وزارت نیرو از زمان شروع به‌کار دولت، خود به عنوان مدعی محیط زیست وارد عمل شده و وزیر نیرو نیز به بنده دستور دادند باید حقابه محیط زیست در بازنگری طرح‌های سدسازی لحاظ شود.
معاون وزیر نیرو ادامه داد: یک دلیل دیگر بازنگری طرح‌های سدسازی این بود که باید بپذیریم توصیه کشور در آینده نیازمند توسعه صنعت است. ما باید از محل سدهای در حال ساخت، آبی هم کنار بگذاریم که بتوان آن را به صنعت اختصاص داد.
میدانی تأکید کرد: این موضوع نیز در طراحی‌های گذشته سدسازی‌ها و پروژه‌های مطالعاتی مد نظر قرار نگرفته بود و ما در بازنگری طرح‌ها از سهم بخش کشاورزی کم کردیم و به اندازه ۱٫۵ میلیارد متر مکعب به سهم بخش صنعت افزودیم به نحوی که ما در نامه‌ای به وزیر صنعت که با امضای وزیر نیرو صورت گرفت، نوشته‌ایم که در مناطق غرب کشور مانند کردستان، ایلام و کرمانشاه، آذربایجان شرقی و غربی و هر جا که صنعت به دنبال طرح توسعه‌ای است، می‌توانیم آب مورد نیاز صنعت در غرب کشور را تأمین کنیم.
این مقام مسؤول در وزارت نیرو گفت: ما در حال حاضر در مرکز کشور آبی برای اختصاص نداریم و اگر به عنوان نمونه بخواهند یک کارخانه پتروشیمی در استان مرکزی ایجاد کنند، آبی برای اختصاص به این صنعت وجود ندارد. همچنین اگر بخواهند صنایع فولاد را در خراسان رضوی توسعه بدهند، ما آبی برای تحویل به این طرح‌ها نداریم.
به گفته میدانی، با این وجود در بسیاری از مناطق کشور که نیازمند توسعه صنعتی است و در بسیاری از استان‌ها که تحصیلکردگان دانشگاهی به دنبال کار هستند مانند کرمانشاه و ایلام می‌توان منابع آبی برای توسعه صنعت اختصاص داد. این موضوع هم ضرورت مهمی بود که در بازنگری طرح‌های سدسازی باید در نظر می‌گرفتیم.
معاون وزیر نیرو افزود: در حال حاضر بیش از ۱۱۹ سد در حال اجرا مورد مطالعه و بازنگری قرار گرفتند و ما سدی داشتیم که قرار بود ۵۰۰ میلیون متر مکعب آب تنظیم کند که ما بعد از بازنگری، آن را به ۶۰ میلیون متر مکعب کاهش دادیم.
وی خاطرنشان کرد: این مسایل منجر به این شد که ما ساخت برخی سد‌ها را متوقف کرده و برخی را نیز تعدیل کردیم که سرجمع نزدیک به یک میلیون هکتار از وسعت شبکه‌های زیر سد‌ها کاسته شده که اگر این سرمایه‌گذاری‌ها برای سدسازی صورت می‌گرفت، یعنی بیت‌المال را به هدر داده بودیم و امیدی واهی برای کشاورزان در انتظار آب ایجاد می‌کردیم.
این مقام مسؤول در وزارت نیرو افزود: بنابراین اگر چنین می‌شد ما پولی را خرج می‌کردیم و انتظارات و تعارضات اجتماعی به وجود می‌آمد و هیچ آبی نیز در کانال جریان پیدا نمی‌کرد، بنابراین آن‌هایی که گاهی به اشتباه کلماتی مانند مافیای سدسازی به‌کار می‌برند را می‌توانم شهادت بدهم که هیچ فشاری از جایی به ما وارد نشده است و اگر مافیایی در این بخش داشتیم که باید جلوی بازنگری طرح‌های سدسازی گرفته می‌شد.
میدانی بیان داشت: ما سدهایی را داشتیم که حتی در مراحل ساخت و پیشرفت فیزیکی بودند اما به دلیل این‌که توجیهی برای ادامه نداشتند را متوقف کردیم که از مصادیق آن در حوضه دریاچه ارومیه وجود دارد. ما در مواقعی سدی را که تا ۳۰ درصد نیز پیشرفت فیزیکی داشت را متوقف کردیم که ما با ۴ معیار سدسازی‌ها را بررسی می‌کنیم.
وی تصریح کرد: یکی از معیار‌ها اقتصادی، زیست‌محیطی، فنی و اجتماعی است که به عنوان شاخص‌های اصلی در بازنگری سدسازی‌ها مورد توجه بودند. البته با توجه به بازنگری‌هایی که داشتیم اما در غرب کشور هنوز هم نیاز به سدسازی داریم و برای آبرسانی به سیستان و بلوچستان نیز باید برنامه‌هایی از این دست داشته باشیم.
معاون وزیر نیرو ادامه داد: در این منطقه از کشور رودخانه‌هایی را داریم که ممکن است چند سال هیچ آبی از آن عبور نکند ولی به صورت ناگهانی آبی در آن منطقه جاری می‌شود که می‌تواند نیاز یک سال آب منطقه را تأمین کند. آن‌هایی که در کشور با سدسازی‌ها مخالف می‌کنند، ای کاش کمی با طبیعت کشور آشنایی بیش‌تری داشته باشند.
این مقام مسؤول در وزارت نیرو اظهار داشت: ۷۲ درصد از بارش‌های کشور در پاییز و زمستان اتفاق می‌افتد که به صورت باران و برف خواهد بود که البته در حال حاضر که دچار تغییر اقلیم شده‌ایم، یکی از نشانه‌های آن تغییر بارش‌ها از حالت جامد به مایع است. در تابستان ما ۴٫۴ درصد بارندگی داریم که اگر ما نتوانیم آن ۷۲ درصد پاییز و زمستان را جمع‌آوری کنیم آب مورد نیاز کشور را از کجا باید تأمین کنیم.
میدانی تأکید کرد: بالاخره یک نفر باید به این سؤال اساسی پاسخ بدهد. ممکن است برخی بگویند هیچ دستی به طبیعت نخورد و هر چه آب در رودخانه جاری است به مصرف برسد که باید گفت آیا با این وضعیت منابع آبی به هنگام می‌توان جمعیتی را در پایتخت اسکان داد؟ قطعاً نخواهید توانست.
معاون وزیر نیرو اظهار داشت: ممکن است کسی بگوید برای تأمین آب شرب مورد نیاز جنوب کشور و بندرعباس آب شیرین کن ایجاد شود ولی باید گفت هزینه شیرین‌سازی هر متر مکعب آب دریا ۵ هزار و ۴۰۰ تومان است؛ البته آب شیرین کن علاوه بر قیمت بالای تمام شده، دارای آسیب‌های زیست‌محیطی است.
میدانی افزود: رقم ۵ هزار و ۴۰۰ تومان برای هر متر مکعب شیرین‌سازی آب دریا با برق کیلوواتی ۵۰ تومان است که البته این قیمت واقعی برق نیست و قیمت آن ۲۶۰ تومان است. البته در سال آینده قیمت تمام شده خرید آب شیرین افزوده خواهد شد.
وی گفت: آیا منطقی است که ما بگذاریم منابع آبی بدون وجود سد‌ها به دریا بریزند و آن گاه برای شیرین‌سازی هر متر مکعب آب هزینه بشود و برق مصرف شود. علاوه بر این که این کار آلایندگی‌های مختلفی برای محیط زیست خواهد داشت.
هزینه هر مترمکعب شیرین‌سازی آب دریا
این مقام مسؤول در وزارت نیرو اظهار داشت: شما اگر بخواهید یک واحد آب دریا را شیرین کنید باید ۴ واحد آب از دریا‌بردارید و آن ۳ واحد شورتر شده را دوباره به دریا برگردانید که این‌ها از عوارض شیرین‌سازی آب دریا است؛ بنابراین وجود سدسازی‌ها در کشور را با رعایت اصول باید بپذیریم و دچار افراط و تفریط هم نشویم.
میدانی تصریح کرد: امروز مردم ساکن در تهران از وزارت نیرو آب می‌خواهند و صنایع نیز نیاز به آب دارند. برای توسعه صنایع خراسان رضوی می‌گویند آب دریا در جنوب کشور را شیرین کنید و برای مصرف صنایع این منطقه بیاورید که نمی‌توان در این زمینه‌ها با احساسات حرف زد.
وی با اشاره به تغییر رویکرد‌ها در مدیریت آب بیان داشت: یکی از عناوین مهم در بودجه آب کشور بهبود بهره‌برداری از ذخایر موجود است و ما تا سال ۹۵ ردیف این بودجه را به ۶ برابر افزایش دادیم و رقم ۱۲۵ میلیارد تومان به ۷۵۰ میلیارد تومان رسیده است و ۵۰۰ درصد افزایش در این بخش اتفاق افتاد.
این مقام مسؤول در وزارت نیرو با اشاره به این‌که آیا برای افزایش ۷ برابری بودجه آب در این بخش مافیایی وجود داشته است، تصریح کرد: ما استدلال کردیم و سازمان مدیریت نیز آن را پذیرفت و ما به جای این‌که به دنبال مافیا باشیم، باید مدیریت منابع آب را خوب بفهمیم و به موارد کارشناسان توجه کنیم.
معاون وزیر نیرو گفت: بالاخره در کشور یک عده در کار سدسازی هستند و سایرین نیز در کارهای دیگر مشغولند، حال اگر من به عنوان مدیر در پروژه‌های سدسازی اشتباه کرده‌ام نباید از مافیای سدسازی حرف بزنم. شما اگر مدیر کارآمدی باشید دیگر مافیایی وجود نخواهد داشت و ما باید راه درست را انتخاب کنیم، چون کشور نیاز به سدسازی دارد ولی خیلی ظرفیت دیگر باقی نمانده است.
میدانی تصریح کرد: در برخی نقاط خاص مانند سیستان و بلوچستان، بندرعباس و بوشهر به دنبال گزینه‌هایی هستیم و در این مناطق سیلاب‌هایی را داریم که شاید بتوان با استفاده از روش‌هایی از آن‌ها بهره‌برداری کنیم، چون خیلی سریع این سیلاب‌‌ها به دریا می‌ریزند ولی در حوزه کرخه دیگر ظرفیتی برای شروع پروژه جدید نداریم.
این مطلب بدون برچسب می باشد.
دیدگاه بسته شده است.