اقتصاد دانش‌بنیان؛ فرهنگ نوین خلق ثروت از ایده

  گروه دانش- استارت‌آپ مفهومی است که در سال‌های اخیر در اخبار دنیای فناوری به کرات شاهد استفاده از آن در توصیف کمپانی‌های نوپایی هستیم که راهکارهای جدیدی را برای حل مشکلات و مسایل موجود در دنیای فناوری مطرح می‌کنند. به‌طور قطع منشأ این واژه در سن‌فرانسیسکو و سیلیکون‌ولی(حجم فراوانی از شرکت‌های مطرح انفورماتیک جهان […]

 

گروه دانش- استارت‌آپ مفهومی است که در سال‌های اخیر در اخبار دنیای فناوری به کرات شاهد استفاده از آن در توصیف کمپانی‌های نوپایی هستیم که راهکارهای جدیدی را برای حل مشکلات و مسایل موجود در دنیای فناوری مطرح می‌کنند. به‌طور قطع منشأ این واژه در سن‌فرانسیسکو و سیلیکون‌ولی(حجم فراوانی از شرکت‌های مطرح انفورماتیک جهان در این منطقه از ایالت کالیفرنیا است. نام این منطقه ابتدا برگرفته از تعداد زیاد شرکت‌های تولیدکننده تراشه‌های سیلیسیمی در این منطقه بود که بعد‌ها به نمادی از وجود کمپانی‌های زیاد فعال در زمینه فناوری‌های پیشرفته در این منطقه تبدیل شد.) نهفته است. اما استارت‌آپ چیست و به چه کمپانی‌هایی استارت‌آپ اطلاق می‌شود؟

به زبان ساده استارت‌آپ یعنی حمایت سرمایه‌گذاران از ایده‌ها (عمدتاً جوانان) به منظور تجاری‌سازی آنهاست. نیل‌بلومنتال، مؤسس و مدیرعامل کمپانی واربی پارکر (Warby Parker) استارت‌آپ را این چنین تعریف می‌کند: استارت‌آپ یک کمپانی نوپا است که راه‌حلی نوین را برای یک مسأله ارایه می‌کند؛ در حالی که تضمینی برای موفقیت کمپانی از طریق راه‌حل ارایه شده وجود ندارد.

بسیاری استارت‌آپ را فرهنگ نوینی برای اندیشه‌های نو و خلافیت برفراز ایده‌های موجود می‌دانند که هدف از آن برطرف کردن مشکلات موجود در نقاط کلیدی است که به عنوان پاشنه‌ آشیل راه‌حل‌های موجود شناخته می‌شوند.

آدورا چئونگ، مؤسس و مدیرعامل کمپانی هوم‌جوی (Homejoy) که یکی از استارت‌آپ‌های مطرح ایالات‌متحده در سال ۲۰۱۳ بوده، در تعریف استارت‌آپ این مفهوم را با عنوان پنجره ذهن رو به آینده خوانده است. وی در این خصوص چنین اظهار نظر کرده است:

تأسیس یا پیوستن به یک استارت‌آپ به معنای یک تصمیم جدی برای جدا شدن از شرایط ایده‌آل و پایدار به منظور دستیابی به رشد برق‌آسا و تلاش برای ایجاد موجی از تغییرات در مدت زمان کوتاه است.

براساس تعریف Merriam-Webster استارت‌آپ به این معنی است: عمل یا مجموعه‌ای از کار‌ها به منظور یک حرکت جدید و یک شرکت یا کسب و کار نوپا

فرهنگ واژگان انگلیسی آمریکن‌هریتیج نیز استارت‌آپ را تعریف کرده: یک کسب و کار یا تعهدی که به تازگی آغاز به فعالیت کرده است.

ویکیپدیا نیز استارت‌آپ را یک تجارت نوپا در قالب یک کمپانی، شراکت یا سازمان موقت تعریف می‌کند که در پی ایجاد و راه‌اندازی یک مدل تجاری جدید در زمینه‌ خاصی است. ویکیپدیا نیز نوآوری را به عنوان شاخصه‌ اصلی استارت‌آپ عنوان کرده و به این نکته اشاره کرده که در باور عمومی، استارت‌آپ‌‌ها معمولاً ماهیتی مرتبط با فناوری دارند؛ اما این موضوع همیشه صحت ندارد. این دایره‌المعارف اینترنتی درونمایه‌ استارت‌آپ را در جاه طلبی، نوآوری و تلاش برای رشد در سطح جهانی تعریف کرده است.

با توجه به تعاریف ارایه شده می‌توان به روشنی دید که تأسیس استارت‌آپ نیاز به برقراری قوانین خاصی ندارد؛ حال آن‌که درآمد، سود و تعداد کارکنان همواره در کمپانی‌های بزرگ تغییر کرده و دغدغه‌ این مسایل را نیز دارند. استارت‌آپ فارغ از مسایلی که کمپانی‌های بزرگ با آن دست به گریبان هستند، فقط در زمینه‌ کاری خود مشغول به‌کار است.

از نظر پل‌گراهام، مدیرعامل کمپانی Y Combinator که یک سرمایه‌گذار در زمینه‌ شتاب بخشیدن به رشد استارت‌آپ‌‌ها است، یک کمپانی با قدمت ۵ ساله را نیز می‌توان یک استارت خواند؛ اما یک کمپانی ۱۰ ساله تقریباً در حال دگردیسی و گسترش است.

در واقع فاکتور اصلی یک استارت‌آپ را باید توانایی آن برای رشد بدانیم. گراهام، استارت‌آپ را یک کمپانی تعریف می‌کند که ساختار آن برای رشد سریع معماری شده است. در واقع تمرکز برای رشد، فارغ از فاکتورهایی نظیر جغرافیایی است که اعضای استارت‌آپ آن را تأسیس کرده‌اند؛ از این‌رو استارت آپ‌‌ها را باید از کسب و کارهای کوچک جدا کرد. یک رستوران جدید در یک شهر را نباید به عنوان یک استارت‌آپ بشناسیم.

در سال‌های اخیر، در فرهنگ عامیانه، مفهوم استارت‌آپ با صنعت فناوری در هم تنیده شده و ریشه‌های استارت‌آپ با فناوری در هم گره خورده است. برای مثال می‌توان به اوبر (Uber) اشاره کرد که در زمینه‌ پیوند صنعت فناوری با حمل و نقل فعالیت می‌کند.

البته خود مؤسسان استارت‌آپ‌ها، فاکتور خاصی را برای تعریف یک کمپانی به عنوان استارت‌آپ رد می‌کنند.

راسل دسوزا، مؤسس استارت‌آپ سیت‌گیک (SeatGeek) که در زمینه‌ جستجوی بلیط به‌صورت اینترنتی فعالیت می‌کند، در این خصوص این چنین اظهار نظر می‌کند: زمانی که مؤسسان و افراد در حال کار در یک استارت‌آپ احساس انجام یک کار خلاقانه و تأثیرگذار روی جامعه را از دست دادند، نمی‌توان از عنوان استارت‌آپ برای تعریف یک کمپانی استفاده کرد. القای احساس نوآوری و فرهنگ پویای توسعه و پیشرفت در کمپانی با اضافه شدن نفرات جدید و همچنین گذشت چند سال از زمان تأسیس کمپانی بسیار سخت به نظر می‌رسد.

در کشورمان نیز این روز‌ها شاهد ظهور استارت آپ‌های متعددی هستیم. حتی کمپانی‌هایی نیز وجود دارند که در صورت مقبول بودن طرح و آنچه که استارت‌آپ در پی رسیدن به آن است، درصدد حمایت از این کسب و کار برمی‌‌آیند. با یک گشت‌و‌گذار ساده در اینترنت می‌توان نمونه‌های موفق استارت‌آپ‌های داخلی را نیز مشاهده کرد. توسعه‌ یک ایده و راه‌اندازی یک استارت‌آپ پیش از داشتن ایده و ابزار، نیازمند خودباوری است. در صورتی که شما نیز ایده‌ای دارید، می‌توانید با سنجش تمام جوانب، استارت‌آپ خود را راه‌اندازی کرده و به عنوان یک کارآفرین شناخته شوید. کشورمان ایران در بسیاری از زمینه‌ها مکان بکری برای راه‌اندازی و ارایه‌ سرویس‌های مختلف است.

ایده ایرانی، بهره‌وری ایرانی؟

اما در پس این تعریف سازنده و خوب که برخی شرکت‌های داخلی ایرانی نیز روی این محور مشغول حمایت از استارت‌آپ‌‌ها هستند، مفهوم پنهان دیگر و جدیدی که از آن می‌توان به عنوان «دلالی فکر و ایده» نیز نام برد، وجود دارد.

همه ما در جریان واسطه‌هایی که محصولات کشاورزی را از سر زمین‌ها به شهرهای بزرگ می‌رسانند، قرار داریم. این واسطه‌ها اصول و تسلطی به بازار دارند که هیچ‌گاه به یک کشاورز دست‌تنها اجازه رشد و رقابت نمی‌دهد. برخی از این واسطه‌ها محصولات را از قبل پیش‌خرید می‌کنند و از آنجا که کشاورزان قادر به پذیرش ریسک احتمال آفات و سرمازدگی به محصولات خود نیستند، قراردادهای ترکمانچای با برخی واسطه‌ها را می‌پذیرند.

در این میان برخی حامیان استارت‌آپ‌‌ها نیز نقش مشابهی ایفا می‌کنند. آن‌ها راه و روش دسترسی به سرمایه‌داران را بلد بوده و نیک می‌دانند ارزش یک کسب و کار یا ایده نوپا در یک کشور چقدر است.

البته ارایه دهندگان مفهوم استارت‌آپ این باور را نیز همواره القا می‌کنند که همواره درصد بسیار ناچیزی از این ایده‌ها به ثمر رسیده و تجاری می‌شوند. موضوعی که البته کسی نمی‌تواند لزوماً صحت و سقم آن را تأیید کند و معلوم نیست ایده‌هایی که مثلاً شکست می‌خورند، فردا روزی از جای دیگر به تجارت نزدیک نشوند.

منابع

 

Zoomit.AsreErtebat.Wikipedia