آیا ایران به جمع معدنکاری دریایی می‌پیوندد؟

در حالی که معدنکاری در زمین به‌عنوان یکی از فعالیت‌های اقتصادی اصلی در بسیاری از مناطق جهان شناخته شده؛ معدنکاری دریایی و مزایا و معایب آن همچنان محل بحث است. دریا‌ها به دلیل تنوع‌زیستی بسیار بالا، منابع فراوانی از قبیل کانسارهای فلزی، نفت، گاز طبیعی، سنگ‌های قیمتی و… را در خود جای داده‌اند. معدنکاری در […]

در حالی که معدنکاری در زمین به‌عنوان یکی از فعالیت‌های اقتصادی اصلی در بسیاری از مناطق جهان شناخته شده؛ معدنکاری دریایی و مزایا و معایب آن همچنان محل بحث است. دریا‌ها به دلیل تنوع‌زیستی بسیار بالا، منابع فراوانی از قبیل کانسارهای فلزی، نفت، گاز طبیعی، سنگ‌های قیمتی و… را در خود جای داده‌اند. معدنکاری در دریا می‌تواند به‌عنوان یکی از منابع اصلی فلزات و سایر مواد معدنی برای صنایع مختلف استفاده شوند. علاوه بر این معدنکاری در دریا می‌تواند به‌عنوان یکی از عوامل اصلی ایجاد اشتغال و رشد اقتصادی در مناطق ساحلی و کشورهایی که به دریا دسترسی دارند محسوب شود. این فعالیت می‌تواند به توسعه صنایع مرتبط با فعالیت‌های دریایی، افزایش درآمد و کاهش بیکاری کمک کند. در مقابل اما این نوع از معدنکاری می‌تواند تأثیرات زیست‌محیطی جدی را بر منابع زنده دریایی داشته باشد. استفاده از مواد شیمیایی، صوت‌های بلند، ایجاد پسماندهای معدنی و… می‌تواند به تخریب زیستگاه‌های دریایی، کاهش تعداد جانوران موجود در دریا و کاهش میزان تولید دریایی منجر شود. نروژ، کانادا، استرالیا، برخی کشورهای حاشیه خلیج‌فارس از جمله کشورهایی هستند که معدنکاری دریایی را آغاز کرده‌اند، علیرضا شهیدی؛ رئیس سازمان زمین‌شناسی با تأکید بر لزوم توجه به طرح زمین‌شناسی دریایی، خبر از آغاز طرح مطالعات زمین‌شناسی پنج هزار کیلومتر از سواحل استان گیلان در خشکی و دریا را شامل می‌شود. در این طرح منابع معدنی موجود در آب‌ها را مورد اکتشاف قرار می‌دهیم. به‌رغم آنکه هنوز آمار و اطلاعات دقیقی توسط سازمان زمین‌شناسی پیرامون منابع موجود در دریای ارائه نشده، اما گفته می‌شود منابع معدنی شامل نفت و گاز، طلا، سنگ‌های قیمتی مانند الماس، زمرد و یاقوت، مس، سنگ‌های ساختمانی و… در دریای خزر یافت می‌شود. محمد درویش؛ فعال محیط‌زیست، اظهار داشت: در فعالیت‌های معدنی دریایی بسیار مهم است که بدانیم فرآیند معدنی تا چه اندازه بر محیط دریایی و تولید پساب‌های آلاینده تأثیر می‌گذارد و این اثر تا چه اندازه ماندگاری بالایی دارد. برای مثال اگر استخراج مس یا طلا از دریا سبب تولید سیانور باشد، این موضوع سبب از بین رفتن میلیون‌‌ها ماهی و اثرات جبران‌ناپذیر حتی بر تغذیه انسان‌‌ها خواهد شد. وی افزود: اما می‌توان در مناطقی که ارزش اکولوژیکی بسیاری از منظر محیط دریایی ندارند یا دارای موادی هستند که در نتیجه استخراج معدنی خسارت زیادی به محیط دریایی آن وارد نمی‌شود؛ دست به معدنکاری دریایی زد. برای مثال در دبی برای ایجاد چند جزیره، از املاح و خاک‌ دریای خلیج فارس برداشت شده و با این مواد جزیره ساخته شد. البته باید توجه داشت که این پروژه توسط چند شرکت معتبر اروپایی و ضمن حساسیت‌های زیست‌محیطی جدی به نتیجه رسید که در نهایت اثرات سوء جدی نیز بر خلیج‌فارس بر جای نگذاشت.