صادرات برق تولیدی بخش‌خصوصی از طریق بورس انرژی

وزیر نیرو، گفت: دستورالعملی در حال تدوین است که به موجب آن، بخش‌خصوصی می‌تواند برای صادرات برق در بخش تجدیدپذیر اقدام کند. به‌گزارش مناقصه‌مزایده، علی‌اکبر محرابیان؛ با بیان اینکه در این دستورالعمل صادراتی پیش‌بینی شده که هشت ماه در سال صادرات برق وجود داشته باشد و چهار ماه برق از طریق تابلوی سبز به خریداران داخلی فروخته شود، اظهار کرد: ارزان بودن بهای انرژی در کشور متوجه مصرف‌کننده است، مردم دوست دارند از آب مناسب و برق پایدار بهره ببرند و این زمانی امکان‌پذیر است که صنعت آب و برق اقتصادی شده و سرمایه‌گذاران به آن توجه کنند. وی درباره راهکار وزارت نیرو برای مدیریت مصرف برق در فصل تابستان سال‌جاری، گفت: یکی از مهم‌‌ترین اقدامات وزارت نیرو پس از شروع به کار دولت سیزدهم ایجاد برنامه جامع برای توسعه، جوان‌سازی و هوشمند‌سازی صنعت برق بود که هم اکنون این برنامه تهیه و تصویب شده است. وزیر نیرو، با بیان اینکه در این برنامه چند محور مهم وجود دارد که شامل توسعه صنعت نیروگاهی و تنوع بخشی به سبد نیروگاهی است، گفت: از طریق توسعه صنعت نیروگاهی می‌توانیم سال به سال ناترازی و تنگناهای تأمین برق را کاهش دهیم و در تنوع بخشی به سبد نیروگاهی می‌توانیم بار تولید برق را از نیروگاه‌های حرارتی کم کرده و نیروگاه‌های جدید با توجه به شرایط اقلیمی احداث کنیم و این نیروگاه‌ها را نیز توسعه دهیم.محرابیان؛ با بیان اینکه مهم‌‌ترین اقدامی که وزارت نیرو در این راستا انجام داده است توجه ویژه به نیروگاه‌های تجدیدپذیر است که شامل نیروگاه‌های خورشیدی، بادی برق آبی می‌شود، گفت: محور توسعه نیروگاه‌ها بخش‌خصوصی است و دولت کم‌ترین سرمایه‌گذاری و حضور را در این بخش دارد، حضور دولت در توسعه نیروگاه‌ها در حد ضرورت‌‌هاست و زمانی که بخش‌خصوصی تمایلی به مشارکت ندارد دولت وارد توسعه نیروگاهی می‌شود. وی افزود: به‌عنوان مثال در بخش تأمین برق صنایع طبق توافقی که با صنایع شد که البته این موضوع به قانون نیز تبدیل شده است، توسعه نیروگاه‌ها توسط صنایع و بخش‌خصوصی انجام می‌شود. یعنی دولت هیچ دخالتی در این موضوع ندارد و سرمایه‌گذار به صورت ۱۰۰درصد بخش‌خصوصی است. ضمن آنکه حضور ما در نیروگاه‌های تجدیدپذیر صفر است و هیچ نیروگاه دولتی تجدیدپذیر وجود ندارد. وزیر نیرو، با بیان اینکه حتی نیروگاه‌هایی که زیر نظر وزارت نیرو در حال توسعه هستند نیز باید توسعه خود را توسط بخش‌خصوصی انجام دهند، اظهار کرد: وزارت نیرو قطعاً مقرراتی را وضع می‌کند که در ادامه توسعه نیروگاهی حضور بخش‌خصوصی پر رنگ‌تر و با انگیزه بیشتری باشد. به‌عنوان مثال نزدیک به ۲۰ سال است که بخش‌خصوصی فعال در کشور تقاضای صادرات برق دارد که هیچگاه اجابت نشده است، اما به‌زودی دستورالعملی از سوی وزارت نیرو صادر می‌شود که براساس آن بخش‌خصوصی می‌تواند برای صادرات برق در بخش تجدیدپذیر اقدام کند. محرابیان؛ ادامه داد: به عبارتی نیروگاه‌هایی که تولید برق تجدیدپذیر دارند یا از بستر موجود که در اختیار وزارت نیرو و دولت است، استفاده کرده و صادرات برق داشته باشند و یا حتی الگوهای اختصاصی صادراتی ایجاد کنند می‌توانند بدون هیچ محدودیتی برق خود را صادر کرده و ۴ ماه برق تولیدی خود را به صورت رقابتی در داخل بفروشند. وی با بیان اینکه لازم به ذکر است ایجاد تابلوی برق سبز در بورس انرژی نیز خبر خوب برای نیروگاه‌های تجدیدپذیر در ماه‌های اخیر بود که فضای رقابتی ایجاد کرد و تولیدکنندگان برق تجدیدپذیر می‌توانند برق خود را به صورت نقد به مصرف‌کننده بفروشند که خوشبختانه استقبال بسیار مناسبی نیز از آن صورت گرفته است، گفت: در این دستورالعمل صادراتی پیش‌بینی شده که هشت ماه در سال صادرات برق وجود داشته باشد و چهار ماه برق را از طریق تابلوی سبز به خریداران داخلی می‌فروشند. چنین امری باعث می‌شود که ناترازی برق در چهار ماه کاهش پیدا کند و هم در هشت ماه دیگر سال برق را با نرخ‌های خوب به فروش برسانند. وزیر نیرو، در مورد تفاوت نرخ رقابتی با نرخ معمول نیز اعلام کرد: نرخ رقابتی در بورس تعیین می‌شود و براساس عرضه و تقاضاست و در زمان به تعادل رسیدن عرضه و تقاضا تعیین می‌شود، به‌عنوان مثال در نیروگاه‌های تجدیدپذیر قانون دانش‌بنیان‌‌ها در صنعت برق وجود دارد که براساس این قانون پیش‌بینی شده است از سال ۱۴۰۲ یک درصد برق صنایع از محل برق تجدیدپذیر تأمین شود. در این قانون آمده است دو روش برای تأمین برق صنایع وجود دارد، یکی احداث نیروگاه‌های تجدیدپذیر توسط صنایع و تأمین یک درصدی برق مورد نیاز کشور توسط آن‌‌ها که هر سال یک‌درصد به آن افزوده می‌شود تا به پنج درصد برسد. این کار به این دلیل است تا بخش صنعت برق بیشتری را از محل نیروگاه‌های تجدیدپذیر تأمین کند. محرابیان؛ با اشاره به تفاوت اهمیت صادرات برق و صادرات گاز، گفت: بازار گاز و برق متفاوت از یکدیگر است و به عوامل متعددی مانند بازار مقصد و معامله‌ای که انجام می‌شود بستگی دارد. ممکن است یک بازار به گاز نیاز داشته باشد و بازار دیگر به برق، تقاضا تعیین‌کننده قیمت است. اگر تقاضا کم باشد نرخ پایین می‌آید که اقتصادی نیست به همین دلیل نمی‌توان یک حکم واحد داد. به‌عنوان مثال، فرش در تمامی بازار‌ها سودآور است؟ طبیعتاً خیر در یک بازار بسیار سودآور است و در بازار دیگر ممکن است فروش معمولی داشته باشد و حتی در بازاری هم صرفه اقتصادی نداشته باشد، انرژی هم به همین منوال است. وی در مورد اهمیت تبادلات برقی با کشورهای همسایه نیز، بیان کرد: این کار موجب توسعه شبکه برق خواهد شد و این شبکه به کل کشورهای منطقه متصل می‌شود که از یک‌سو باعث پایداری شبکه خواهد شد و از دیگرسو برق کشور به شدت اقتصادی می‌شود. زیرا مواقعی که برق مشتری داخلی دارد آن را با نرخ بهتری می‌فروشیم زمانی‌که برق مازاد داریم آن را با قیمت مناسب صادر خواهیم کرد. محرابیان؛ گفت: زمانی که ما در پیک تابستان بیش‌ترین میزان مصرف را داریم کشوری نظیر روسیه مازاد تولید دارد. زیرا پیک مصرف آن کشور در زمستان است. به عبارتی با اتصال شبکه برق ما به روسیه تابستان به‌راحتی برق مازاد آن‌‌ها را با قیمت ارزان خریداری می‌کنیم و زمستان که برق مازاد داریم و کشور روسیه نیاز بیشتری به برق دارد، برق مازاد ما را دریافت می‌کند. وی در مورد تفاوت تعرفه صادراتی و وارداتی برق، توضیح داد: نرخ ترانزیت زمانی که برق را از نقطه‌ای به نقطه دیگری منتقل می‌کند، سرمایه‌گذاری برای زیر ساخت‌های آن باید انجام شده باشد، اما نرخ‌هایی برای عبور این جریان وجود دارد که آنها، نرخ‌هایی نیست که صادرات را تحت‌تأثیر قرارداده و توجیه‌ناپذیر کند. نوع تعامل دو کشور، فاصله دو کشور و مواردی از این دست موجب تغییر نرخ خواهد شد. وزیر نیرو، پیرامون قراردادهای برقی ایران با دیگر کشور‌ها، گفت: برق مانند گاز نیاز به سرمایه‌گذاری‌های کلان و بهره بری طولانی مدت ندارد به همین دلیل قراردادهای که اکنون در حوزه برق وجود دارد، قراردادهای پنج ساله و پارت به پارت است. پارت به پارت به این معناست که حجم صادرات و یا واردات برق مشخص است و بازه‌زمانی مشخص یک ماهه یا سه ماهه دارد. محرابیان؛ ادامه داد: برخی از کشورهای منطقه برق را از طریق بورس خرید و فروش می‌کنند و نرخ برق در ماه‌ها و روزهای مختلف و در ساعت‌های مختلف متفاوت است. در مدتی از شبانه‌روز که اوج مصرف است، قیمت برق ممکن است به ۱۸ سنت برسد و در ساعاتی که اوج مصرف نیست ممکن است قیمت به یک سنت برسد. به همین دلیل قراردادهای پارت به پارت و با قیمت‌های متفاوت منعقد می‌شود و بخش‌خصوصی به‌راحتی می‌تواند به این بخش ورود پیدا کند. وی افزود: با اغلب کشورهای همسایه ارتباط الکتریکی داریم. کشورهایی نظیر ارمنستان، ترکیه، عراق، افغانستان، آذربایجان، ترکمنستان و روسیه همچنین با کشور قطر در مرحله مطالعات اجرای پروژه قرار داریم. برای مدت کوتاهی با روسیه سنکرون داشتیم و اکنون در حال مذاکره هستیم که این ارتباط از دو مسیر برقرار شود. همچنین باید در نظر داشت که روسیه برای ما بازار مهمی است، زیرا پیک مصرف‌های متفاوتی با یکدیگر داریم.