ناصر بهزادفر- در پایان زمستان و با نزدیک شدن فصل بهار، شوری دوباره در دل زمین می‌افتد. جوانه اعلان حضور برگ و شکوفه، میوه را نوید می‌دهد. این زیبایی‌ها بر چهره درختان می‌روید، موجوداتی زیبا که برای حیات بشر لازم و بر سینه کره خاکی، نقش زندگی را دلپذیر می‌کنند. حال موسم آن‌ها است. […]
ناصر بهزادفر- در پایان زمستان و با نزدیک شدن فصل بهار، شوری دوباره در دل زمین می‌افتد. جوانه اعلان حضور برگ و شکوفه، میوه را نوید می‌دهد. این زیبایی‌ها بر چهره درختان می‌روید، موجوداتی زیبا که برای حیات بشر لازم و بر سینه کره خاکی، نقش زندگی را دلپذیر می‌کنند. حال موسم آن‌ها است.
به گزارش مناقصه مزایده، در ایران روز ۱۵ اسفند روز درختکاری است و هر ساله شمار زیادی درخت در این روز در کشور کاشته می‌شود. اما در واقع با گرم شدن دوباره هوا، زمان درختکاری شروع می‌شود.
درخت چه موجودی است؟
درخت یا دار ،گیاهان بزرگ چوبی دیرپا را گویند. در گیاه‌شناسی درخت یکی از بادوام‌‌ترین گیاهان است که با رشد کردن ساقه یا تنه از برگ‌ها نگهداری می‌کند. در برخی از تعریف‌‌ها از کاربردهای درخت از جمله این است که تنها گیاه چوبی است. تنها گیاهی است که از آن چوب به دست می‌آورند. نمی‌شود بلندای درختان را دقیق مشخص کرد، ولی روی‌‌هم‌رفته درختان بزرگسال دست‌کم به ۶ متر می‌رسند. در ساختار درخت معمولاً شاخه‌هایی هست که به تنه‌ای بزرگ پیوسته است. در مقایسه با دیگر گونه‌های گیاهی و جانوری، درختان زندگی دیرپایی دارند. گونه‌هایی از درختان بیش از ۱۰۰ متر قد می‌کشند و برخی چند هزار سال عمر می‌کنند. درختان از عناصر مهم چشم‌انداز طبیعی و باغ‌سازی و محوطه‌سازی هستند.
به محل کاشته شدن زیادی درخت و درختچه برای نمایش و پژوهش درختستان گویند. اگر محیط مناسب رشد درختان فراهم شود شاید عمر و رشد درخت سال‌های سال ادامه یابد.
درخت هرچه ستبرتر و درازتر باشد، سن بیش‌تری دارد.
با افزایش سن درختان، لایه‌های دیگری در زیر پوستش درست می‌شود. رنگ لایه‌ای که در زمستان به وجود می‌آید با لایه‌ای که در تابستان به وجود می‌آید متفاوت است. این اختلاف رنگ لایه‌ها به ما کمک می‌کند تا سن درخت کپل را تعیین کنیم، هنگامی که درختی را می‌بریم در سطح بریدگی حلقه‌هایی می‌بینیم که درون همدیگر قرار دارند. اگر درختی ۲۰ حلقه در مقطع خود داشته باشد، می‌شود بگوییم که تقریباً ۲۰ساله است و درختی که ۶۰ حلقه دارد تقریباً ۶۰ساله است. این روش ساده‌‌ترین روش تعیین سال درختان است، اما در این روش برای شمارش حلقه‌ها باید درخت را قطع کنیم.
روش‌هایی پیشرفته‌تر نیز برای تعیین عمر درخت است که عبارتند از:
روش کربن ۱۴
روش پتاسیم– آرگن
روش روبیدیم استرانسیوم
روش اورانیم، سرب و توریم، سرب
روش استفاده از ایزوتوپ‌های ۲۳۰Th و ۲۳۱Pa
روش فلوئور
روش آمینو اسیدها
رده‌بندی درختان
ساده‌‌ترین رده‌بندی درختان دو دسته خزان‌کننده و همیشه‌سبز است، یا تقسیم پهن‌برگان (نهان‌دانگان) و سوزنی‌برگان (بازدانگان).
فواید درختان
یکی از فواید مهم درختان و فضای سبز در شهر‌ها و دیگر مناطق، نمای زیبا و ایجاد سایه است، به غیر از این موارد، منافعی دیگر اعم از فواید اجتماعی، استفاده همگانی، زیست‌محیطی و اقتصادی را نیز به همراه دارد.
فواید اجتماعی
انسان‌ها از وجود طبیعت و درختان همواره لذت می‌برند، ما با نگاه به درختان، به آرامش، سبکبالی و حس زندگی می‌رسیم. تحقیقات نشان داده است که حتی بیش‌تر بیماران بعد از عمل جراحی و یا بیماران قلبی، اگر در بیمارستان در اتاقی با منظره‌ای رو به طبیعت و درختان بستری شوند، بهبود آن‌ها سریع‌تر می‌شود. وجود درختانی که در خیابان‌های شهری نیز کاشته می‌شوند نشان پیوند قدیمی بین انسان و طبیعت است، به همین دلیل است که به منظور استحکام این رابطه، همگی سعی می‌کنیم تا از درختان کهنسال قدیمی محافظت بیش‌تری به عمل آوریم.
تفاوت در قد و ضخامت و استحکام این درختان زیبایی آن‌ها را رقم می‌زند، گویی که همیشه زنده هستند و ما انسان‌ها گاهی اوقات با کاشت درختانی که دوست داریم خود به خود آن‌ها را بخشی از زندگی خود می‌دانیم.
فواید همگانی
البته در مورد کاشت درختان در محوطه خصوصی منزل باید همواره توجه داشت که نوع و اندازه آن طوری باشد که به حریم خصوصی همسایه‌ها وارد نشود مگر این‌که همسایه شما نیز با توافق با شما علاقه‌مند به استفاده از نما و فواید آن‌ها باشد. بنابراین در انتخاب دقیق و مناسب محل کاشت درختان می‌توانید فضا و نمای ساختمان‌های مجاور را اشغال نکنید.
کاشت درختان در محوطه شهر طبق نقشه و نماسازی پیش می‌رود، بیش‌تر سیاست شهرداری‌ها آن است که با ایجاد فضای سبز و کاشت درختان در شهر‌ها و پیاده‌رو‌ها، نمای مصنوعی و شهری را پشت این صحنه‌های زیبا و دلنشین مخفی کنند، تا شهروندان بتوانند با نگاه و استفاده از زیبایی‌های آن، در ترافیک‌های شهری و… لذت ببرند.
منافع زیست‌محیطی
درختان همواره با احاطه کوه‌ها و ایجاد نمایی زیبا، پاکیزگی هوا، حفظ منابع آبی، پناهگاه حیات وحش در حفظ محیط‌زیست تأثیر به‌سزایی را دارند. چگونگی آب و هوا تحت تأثیر مقدار تابش نور خورشید، باد و میزان بارندگی است. در تابستان اشعه آفتاب به وسیله برگ‌های درختان تابستانی جذب می‌شود و در زمستان به‌صورت فیلتر شده به طبیعت برگردانده می‌شوند، در گرمای داغ تابستان با وجود درختان و پناه گرفتن زیر سایه آن از نسیم خنک آن لذت می‌بریم. به همین دلیل اکثر ما در حیاط یا اطراف خانه، درختانی تابستانی، می‌کاریم.
همچنین درختان با وجود شاخ و برگشان حکم بادشکن را هم ایفا می‌کنند، در موقع بارندگی‌های شدید با مقاومت در برابر باران و آبهای جاری مانع ایجاد سیل می‌شوند.
در علف‌ها و بوته‌های زیر درختان بلند، قطرات شبنم کم‌تری دیده می‌شود، چرا که در شب انرژی رادیات کم‌تری از سطح خاک آزاد می‌شود.
به دلیل خنکی و درجه دمای کم‌تر ناشی از درختان، کاشت آن‌ها در سطح شهر باعث تعادل دمای بیش‌تری با وجود موانعی چون ساختمان‌ها و… می‌شود.
ایجاد فضای سبز، درخت، درختچه و شمشاد‌ها به نوعی نقش فیلتر کننده هوا را به عهده دارند. آن‌ها با مکانیزم خود، با جابه‌جایی گرد و غبار، جذب دی‌اکسیدکربن و در مقابل آزاد‌سازی اکسیژن، جذب ذرات آلوده‌کننده‌ای چون منواکسید کربن، دی‌اکسید گوگرد، هوای تصفیه شده و سالم تری را در اختیار ما قرار می‌دهند.
با وجود درختان در سطح شهر، طبیعت زنده دوباره جریان پیدا می‌کند. پرندگان به سوی آن‌ها برای سکونت و لانه‌سازی و… می‌آیند، چرخه زندگی و سیر تکاملی آن‌ها ادامه می‌یابد و به این صورت، تعامل بین طبیعت و زندگی شهرنشینی شکل می‌گیرد.
منافع اقتصادی
درست است که تمامی درخت‌ها و درختچه‌ها مفید هستند اما بسته به نوع، اندازه و وضعیت آب و هوایی برای رشد و کاربرد آن‌ها دارای ارزش‌بندی متفاوتی هستند. بهره‌بری از درختان می‌تواند به‌صورت مستقیم یا غیرمستقیم باشد. نقش آن‌ها در کاهش مصرف سوخت انرژی به‌صورت بهره‌بری مستقیم است، مثل، استفاده از خنکی هوا و تمیزی آن، بهره از سایه درختان به روی منازل و اطراف، بادشکن بودن درختان که همگی آن‌ها منجر به استفاده کم‌تر از سوخت در مصرف از کولر و… می‌شود. هرچه عمر درختان طویل بیش‌تر باشد ارزش آن نیز بالا تر است. با نگاهی دقیق‌تر، می‌بینیم که داشتن فضای سبز چه مزایایی نسبت به فضاهای امروز شهری که به تدریج عاری از این مزیت طبیعی می‌شوند، دارد.
منافع غیرمستقیم درختان از وسعت بیش‌تری برخوردارند که بیش‌تر آن‌ها جنبه همگانی دارد تا فردی. با ایجاد فضای سبز بیش‌تر، میزان ساختمان‌سازی‌ها و متعاقباً تراکم جمعیت کم‌تر شده و تقاضا برای مصرف برق و آب کاهش می‌یابد، کماکان شاهدیم که چطور با از بین بردن این فضاها، برج‌سازی‌ها، هزینه‌های قبوض هر روز افزایش می‌یابد. درختان با ایجاد هوای سالم، هزینه‌های ساخت و نصب تصفیه‌کننده‌های هوا را کم‌تر می‌کنند. شاید با نگاه اول خیلی این مبالغ به چشم نیاید ولی با احتساب همه آن‌ها می‌بینیم که چه مبالغ هنگفتی را شامل می‌شود.
سرمایه‌گذاری و گسترش فضای سبز
جدای از تمام منافع فوق، درختان برای نگهداری و حفاظت مخارجی را هم در بر دارند. میزان بهره‌برداری از درختان با نحوه نگهداری و حفاظت از آن‌ها رابطه مستقیم دارد. بیش‌ترین هزینه برای کاشت آن‌ها، همان ابتدا است، یعنی خرید نهال‌ها، خاک و کود، که بسته به نوع نیاز و استفاده شما از درخت باید در خرید آن دقت کنید، مخارج بعدی شامل آبرسانی، هرس کردن شاخ و برگ‌های زائد است و در بعضی مواقع جابه‌جایی درختان و دوباره کاشتن آن‌ها نیز هزینه‌های گزافی را به دنبال دارد.
برای عملکرد بهتر درختان و فضای سبز، رسیدگی علمی و ترمیم آن‌ها ضروری است. تقویت و سم پاشی خاک، هرس به موقع (تا حدی که خاصیت سایه دهی خود را از دست ندهد)، همواره سرعت رشد درخت را افزایش می‌دهد. با گذراندن دوره مراقبت‌های خانگی و علمی از گیاهان می‌تواند با نکات بیش‌تری در این مورد برای کیفیت بهتر فضای سبز خود استفاده کنید.
برخی از مبانی فقهی درخت در اسلام
دین اسلام با توجه به ارزش‌های والای این مخلوق خداوند دستورات خاصی برای آن در نظر گرفته است. در این زمینه حتی در یک حدیث از پیامبر نقل شده است که شکستن شاخه درختان در نزد ایشان همچون شکستن بال فرشتگان است.
برخی از احکام فقهی درختان به دین شرح هستند:
حکم کاشتن درخت: کاشتن درخت، به‌ویژه درخت میوه و به‌خصوص درخت خرما مستحب، و در روایات بر آن تأکید شده است.
حکم قطع درخت: قطع کردن درختان میوه، به‌ویژه خرما مکروه است.
احکام درخت در باب جهاد: از جمله موارد مکروه در جهاد، قطع کردن و سوزاندن درختان دشمن، جز هنگام ضرورت است.
احکام درخت در باب حج: کندن و قطع کردن درختان حرم مکه و نیز بنابر قول منسوب به مشهور، درختان حرم مدینه جز درخت میوه، از جمله خرما و گیاه اذخر و نیز درختى که در ملک انسان روییده‌ـ حرام است و در درختان مکه کفاره نیز بنابر قول مشهور ثابت مى‌شود.
حریم درخت: حریم درخت کاشته شده در زمین موات، در صورت موات بودن اطراف آن، مقدارى است که ریشه و شاخه درخت آن را پوشش داده یا زمینه سرایت و پوشش دارد؛ بنابر این، دیگرى حق احیاى این محدوده را با کاشتن درخت ندارد.
سرایت درخت به ملک دیگرى: در صورت سرایت ریشه یا شاخه درخت به ملک همسایه، وى مى‌تواند آن را به سمت ملک صاحب درخت برگرداند و در صورت عدم امکان، شاخه‌ها را ببرد. در این‌که بریدن باید با اذن مالک، و با خوددارى وى، با اذن حاکم شرع باشد یا نه، و نیز در این‌که بریدن آن‌ها بر مالک درخت واجب است یا نه، اختلاف است.
مراقبت از درخت: در وجوب آبیاری و جلوگیری از نابود شدن درخت، اختلاف است. برخى، ترک آبیاری را مکروه دانسته‌اند. برخى دیگر گفته‌اند: در صورتى که ترک آبیارى و تضییع درخت مصداق اسراف باشد، ترک آبیارى حرام است.
احکام درخت در باب اجاره: اجاره دادن درخت جهت استفاده از میوه یا سایه آن صحیح است.
احکام درخت در باب طهارت: زمین و آن‌چه متصل به آن است، مانند درخت، در صورت نجس شدن، با تابیدن خورشید به آن با شرایطى پاک مى‌شود
این مطلب بدون برچسب می باشد.
دیدگاه بسته شده است.