گروه دانش – باوجود مشکلات عدیده مالی که دولت یازدهم با آن دست‌وپنجه نرم می‌کند، پیگیری تأمین اعتبار طرح‌های کلان ملی با هدف تأمین رشد پویا و بهبود شاخص‌های مقاومت اقتصادی و دستیابی به اهداف سند چشم‌انداز ۲۰ ساله و همچنین به بار نشستن سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی باید مورد پیگیری و توجه بخش‌های […]
گروه دانش – باوجود مشکلات عدیده مالی که دولت یازدهم با آن دست‌وپنجه نرم می‌کند، پیگیری تأمین اعتبار طرح‌های کلان ملی با هدف تأمین رشد پویا و بهبود شاخص‌های مقاومت اقتصادی و دستیابی به اهداف سند چشم‌انداز ۲۰ ساله و همچنین به بار نشستن سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی باید مورد پیگیری و توجه بخش‌های مختلف دولت از جمله وزارت علوم، تحقیقات و فن‌آوری باشد.
به گزارش مناقصه‌مزایده، اجرای طرح‌های کلان ملی از سوی دانشگاه‌های کشور تاکنون و با گذشت حدود ۵ سال، به دلیل کمبود بودجه فرازوفرودهایی داشته است، اما وزارت علوم همچنان امیدوار به جذب اعتبار این طرح‌ها در نیمه دوم امسال است.
پاییز سال ۱۳۹۰ بود که براساس ضرورت اجرای طرح‌های بزرگ و تأثیرگذار از سوی دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی کشور، تعداد ۴۷ طرح کلان ملی با اعتباری حدود ۲۵ هزار میلیارد ریال در شورای عالی علوم، تحقیقات و فن‌آوری (عتف) تعریف و تصویب شد.
اواخر شهریور سال گذشته (۱۳۹۴) نیز دبیرخانه شورای عالی عتف در گزارشی آخرین وضعیت ساختاری و اجرایی طرح‌های کلان ملی در پایان دولت دهم و همچنین اقدامات انجام شده در دولت یازدهم را ارایه کرد. براساس آن گزارش، در پایان کار دولت دهم و آغاز به‌کار دولت یازدهم و با گذشت بیش از دو سال از تصویب طرح‌ها، از کل اعتبار مورد نیاز برای آن‌‌ها تنها حدود ۶۵۸٫۶ میلیارد ریال (حدود ۲٫۶ درصد) تخصیص یافته بود.
از سویی، همچنین علی‌رغم تأکید مصوبه شورای عالی عتف مبنی بر حمایت اولیه از طرح‌های اولویت دار، اعتبار یکسانی به تمامی طرح‌های کلان ملی پرداخت شده بود و نیز به‌رغم مصوبات شورای عالی عتف و تأکید کلیات آیین‌نامه اجرایی مدیریت طرح‌های کلان ابلاغی ۱۳۹۱، هیچ‌کدام از طرح‌ها دارای حامی مالی رسمی نبودند.
علاوه بر این، از نظر پیشرفت فیزیکی در طی دوره بیش از دو سال، طرح‌های کلان ملی فقط ۳٫۸۵ درصد پیشرفت داشته‌اند و با وجود ماهیت متفاوت این طرح‌ها، ساختار اجرایی مشابهی برای تمامی آن‌‌ها در نظر گرفته شده بود و نظام مدونی برای توزیع اعتبارات بین مجریان طرح‌های کلان ملی در دبیرخانه طراحی نشده بود.
همچنین دبیرخانه منسجم و سیستم مستندسازی و مدیریت دانش برای طرح‌های کلان ملی در نظر گرفته نشده بود و با وجود گذشت بیش از دو سال و واریز اعتبار اولیه طرح‌ها به حساب دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی، با توجه به عدم معرفی مدیر طرح، هشت طرح کلان ملی غیرفعال بودند.
تشکیل کارگروه برای تدوین ساختار اجرایی و نحوه تأمین مالی طرح‌های کلان ملی
از سوی دیگر، با توجه به این که یکی از چالش‌های فراروی اجرای طرح‌های کلان ملی نبود ساختار اجرایی مناسب برای این طرح‌ها و همچنین مشخص نبودن چگونگی تأمین منابع مالی آن‌‌ها بود، در شانزدهمین جلسه شورای عالی عتف مقرر شد کارگروهی با حضور وزرا و رؤسا دانشگاه‌های اصلی فعال در اجرای طرح‌ها به منظور تدوین ساختار اجرایی و نحوه تأمین مالی طرح‌های کلان ملی تشکیل شود.
کارگروه مذکور پس از بررسی ابعاد اجرایی چگونگی تأمین منابع مالی طرح‌های کلان ملی، دستورالعمل مدیریت و راهبری طرح‌ها را تدوین کرد و در هجدهمین جلسه شورای عالی به تصویب رسانید.
مهم‌ترین نکات دستورالعمل مذکور شامل «دسته‌بندی طرح‌های کلان با توجه به ماهیت طرح»، «طراحی ارکان اجرایی طرح‌های کلان ملی با توجه به دسته‌بندی فوق»، «تعیین سهم مشارکت مالی شورای عالی عتف و دستگاه‌های سفارش دهنده هر یک از طرح‌های کلان ملی با توجه به دسته‌بندی فوق» و «طراحی نظام تخصیص اعتبار به مجریان طرح‌های کلان با بهره‌گیری از ظرفیت عامل‌های مالی» است.
وضعیت طرح‌های کلان ملی در دولت یازدهم
براساس گزارش دبیرخانه شورای عالی عتف، تاکنون هیچ یک از طرح‌های کلان ملی حذف نشده‌اند و با توجه به مصوبات شورای عالی عتف در دولت دهم و یازدهم مبنی بر ضرورت تقاضا محور بودن طرح‌ها، در حال حاضر تعداد ۳۴ طرح کلان ملی فعال و دارای حامی رسمی بوده و در صورت اعلام حمایت رسمی دستگاه‌های اجرایی از سایر طرح‌های کلان، اقدامات لازم جهت پیگیری آن‌‌ها توسط دبیرخانه شورای عالی عتف انجام خواهد شد.
همچنین براساس این گزارش، طی دوره دو ساله دولت یازدهم ۳۸۱٫۲ میلیارد ریال (حدود ۱٫۵ درصد) به طرح‌های کلان ملی تخصیص یافته است و نظام مدونی برای توزیع اعتبارات بین مجریان طرح‌ها طراحی شده است.
طی دوره دو ساله نیز طرح‌های کلان ملی ۸٫۳۹ درصد پیشرفت فیزیکی داشته‌اند و برای تقسیم‌بندی طرح‌ها با توجه به ماهیت و ارکان اجرایی آن‌‌ها اقداماتی صورت گرفته است که طراحی دبیرخانه منسجم و سیستم مستندسازی و مدیریت دانش برای طرح‌ها و طراحی نظام مدیریت و کنترل پروژه طرح‌های کلان ملی از آن جمله است.
دانشگاه‌های کشور در انتظار تأمین بودجه طرح‌های کلان ملی
اما رییس دانشگاه علم و صنعت معتقد است که همه دانشگاه‌های کشور در جهت تحقق اعتبارات این طرح‌ها در حال تلاش هستند، چرا که اجرای این طرح‌ها تولید دانش فنی را برای کشور به همراه خواهد داشت.
محمدعلی برخورداری، اجرای طرح‌های کلان ملی را از برنامه‌های این دانشگاه نام برد و اظهار کرد: دانشگاه علم و صنعت در طرح کلان ملی طراحی و ساخت هواپیمای ۱۰۰ تا ۱۵۰ نفره مشارکت دارد و بخش موتور این هواپیما به این دانشگاه واگذار شده است.
وی واگذاری طرح کلان ملی پلتفرم خودروی ملی را از دیگر اقدامات این دانشگاه نام برد و خاطرنشان کرد: دانشگاه علم و صنعت همچنین در اجرای طرح‌های کلان ملی قطار پرسرعت و امنیت شبکه نیز همکاری دارد.
رییس دانشگاه علم و صنعت ایران اجرای طرح پروتزهای عصبی و ماهواره را از دیگر پروژه‌های بزرگ این دانشگاه ذکر کرد و یادآور شد: اساتید این دانشگاه در اجرای طرح‌های کلان ملی تلاش بسیاری دارند؛ ولی پیشرفت این طرح‌ها منوط به اختصاص اعتبارات آن است.
طرحی کلان که با رشد فزاینده‌ای به ثمر نشسته است
اما در این بین یکی از طرح‌های کلان ملی تحت عنوان طرح جویشگر بومی که با هدف بومی‌سازی فن‌آوری‌های ارتباطی مورد تأکید قرار گرفته، از پیشرفت فیزیکی مناسب و رشد فزاینده‌ای برخوردار بوده است، این طرح یکی از ۶ طرح ملی کلان وزارت ارتباطات و فن‌آوری اطلاعات محسوب می‌شود.
طبق اعلام رییس پژوهشگاه ارتباطات و فن‌آوری اطلاعات طرح‌های اینترنت اشیا، شبکه‌های ارتباطی نسل پنجم و بیگ‌دیتا از دیگر طرح‌های کلان ملی در این حوزه است و این پژوهشگاه در حال رصد فن‌آوری و تهیه نقشه راه توسعه در این حوزه است.
محمدخوانساری خاطرنشان کرد: طرح رادیوهای پرظرفیت به عنوان یکی از عناصر مهم خدمت‌رسانی به مردم و انتقال اطلاعات از این طریق از دیگر برنامه‌های طرح کلان ملی در حوزه ارتباطات است که برنامه آن تا ۳ ماه آینده تدوین خواهد شد.
تلاش وزارت علوم برای جذب بودجه طرح‌های کلان در نیمه دوم امسال
وحید‌احمدی، دبیرکل شورای عالی علوم، تحقیقات و فن‌آوری با بیان این‌که متأسفانه سال گذشته به لحاظ مشکلات مالی دولت بودجه‌ای برای اجرای طرح‌های کلان ملی اختصاص داده نشد، افزود: امسال نیز تاکنون اتفاقی نیفتاده است.
وی در حاشیه یکصدوچهل‌وهفتمین جلسه کمیسیون دائمی شورای عالی عتف اضافه کرد: البته قرار است این اعتبار در قالب جدول ۱۴ لایحه بودجه در نیمه دوم امسال در اختیار وزارت علوم، تحقیقات و فن‌آوری قرار گیرد و این وزارتخانه مرتب پیگیر جذب این بودجه است.
دبیرکل شورای عالی علوم، تحقیقات و فن‌آوری افزود: با رایزنی انجام شده با دولت، اعتبار طرح‌هایی که در راستای اقتصاد مقاومتی تعریف شده باشد در قالب جدول ۱۴ از سوی دولت تأمین اعتبار و سرمایه‌گذاری خواهد شد.
به گفته وی تأمین اعتبار طرح‌های کلان با ویژگی اقتصاد مقاومتی که از سوی رهبر معظم انقلاب نیز همواره مورد تأکید قرار گرفته است، با هدف مقاوم‌سازی اقتصادی و کاهش وابستگی‌ها، بحران‌زدایی و تأکید بر روی مزیت‌های تولید داخل و تلاش برای خوداتکایی صورت خواهد گرفت.
احمدی همچنین با اشاره به یکی از این طرح‌های کلان ملی تحت عنوان «طراحی و دستیابی به فن‌آوری‌های کلیدی و طراحی و ساخت هواپیمای ۱۰۰ تا ۱۵۰ نفره» که براساس سند جامع توسعه هوافضای کشور مصوب شورای عالی انقلاب فرهنگی در دستور کار قرار دارد، گفت: این طرح متوقف نشده است، بلکه به دلیل کمبود اعتبارات با کندی پیگیری می‌شود.
منابع:
خبرگزاری ایرنا
وزارت علوم، تحقیقات و فن‌آوری
سایت دبیرخانه شورای عالی عتف
این مطلب بدون برچسب می باشد.
دیدگاه بسته شده است.