آنچه دستگاه‌های دولتی باید رعایت کنند انتخاب بهترین و تواناترین پیمانکار در مناقصات برای اتمام پروژه‌ها با کیفیت بالا و هزینه کمتر رضا عباس‌نيا چكيده انتخاب پيمانكار يكي از مسايل مهمی است كه نقش به سزايي در موفقيت و يا عدم موفقيت يك پروژه ساخت دارد. انتخاب پيمانكاران شايسته مي‌تواند تاحد‌‌زيادي احتمال عدم موفقيت […]
آنچه دستگاه‌های دولتی باید رعایت کنند
انتخاب بهترین و تواناترین پیمانکار در مناقصات برای اتمام پروژه‌ها با کیفیت بالا و هزینه کمتر
رضا عباس‌نيا
چكيده
انتخاب پيمانكار يكي از مسايل مهمی است كه نقش به سزايي در موفقيت و يا عدم موفقيت يك پروژه ساخت دارد. انتخاب پيمانكاران شايسته مي‌تواند تاحد‌‌زيادي احتمال عدم موفقيت را كاهش دهد. انتخاب پيمانكاران معمولاً شامل دو بخش پيش‌صلاحيت پيمانكار و برگزاري مناقصه و انتخاب پيمانكار است. در پيش‌صلاحيت، يكسري معيارها كه مي‌توانند در سطوح بعدي خود شامل زيرمعيارهايي باشند، تعريف مي‌شوند. اين معيارها بيانگر توانمندي و كفايت پيمانكاران براي اجراي پروژه هستند. روند پيش‌صلاحيت باتوجه به اين معيارها و ميزان اهميتشان، به دو روش حذفي و يا امتيازي صورت مي‌پذيرد. در اين مقاله ابتدا معيارهاي تعيين صلاحيت جمع‌آوري شده و سپس به بررسي توأم اين دو روش پرداخته شده به‌طوري‌كه، با تعريف دو حد وآستانه‌اي يك هم‌پوشاني بر روي دو روش حذفي و امتيازي صورت گرفته است. بنابراين استفاده از اين روش جديد مي‌تواند تاحدي ضعف‌هاي موجود در هركدام از روش‌هاي حذفي و امتيازي را برطرف سازد. در ادامه، باتوجه به روش‌هاي تصميم‌گيري چند معياره، مدلي براي پيش صلاحيت پيشنهاد شده است، كه به صورت يك برنامه رايانه‌اي قابل اجرا است. با استفاده از اين روند قانونمند، كارفرما مي‌تواند تا حدود زيادي مطمئن از انتخاب پيمانكار اصلح باشد.
۱- مقدمه
طرح‌هاي عمراني همواره داراي ۴ زمينه اصلي هستند كه شامل مطالعه اوليه، طراحي، اجرا و بهره‌برداري و نگهداري است. عدم مديريت صحيح در هركدام از اين مراحل باعث به هدر رفتن سرمايه‌هاي عظيم ملي مي‌شود، ولي آنچه كه بيش‌تر اتفاق مي‌افتد و با خسارات سنگين همراه است، عدم توجه به مرحله اول و سوم تعريف است. بسياري از پروژه‌ها باتوجه به مطالعات اوليه غلط و تعريف ناصحيح از مسأله قادر به برآورده کردن اهداف طرح نبوده و از بهره‌وري مطلوب برخوردار نمي‌شوند كه به سهم خود سبب اتلاف هزينه و زمان بسياري مي‌شوند. از سوي ديگر مي‌توان از پروژه‌هاي بزرگي نام برد كه در مرحله اجرا به علت عدم دقت، مديريت كارآمد و ديگر مسايل، باعث اتلاف هزينه و زمان مي‌شوند.
در اين مقاله قصد بر آن است تا به قسمتي از مشكلات پروژه‌هايي پرداخته شود كه عدم انتخاب پيمانكار مناسب سبب بروز چنين معضلاتي مي‌شود.
در يك طرح عمراني بيش‌ترين مقدار سرمايه‌گذاري در مرحله اجراي طرح انجام مي‌گيرد و همان‌طور كه ذكر شد، اشتباه در اين مرحله،با اتلاف سهم عمده‌اي از اين سرمايه‌گذاري همراه است، لذا شايد يكي از مهم‌ترين مسايل در اجراي طرح‌هاي عمراني، انتخاب پيمانكار اصلح باشد، به‌طوري كه اين تضمين به وجود آيد كه با انتخاب اصلح، ريسك اتلاف منابع چه از لحاظ هزينه و چه از لحاظ زمان به حداقل برسد و همچنين پروژه‌ها، داراي بالاترين كيفيت اجرا و يا بعد از اجرا باشند.
براي نيل به اين منظور، دو راهكار جديد براي حل مشكل ارايه شده است. تغيير روند برگزاري مناقصه‌ها و تعيين صلاحيت پيمانكاران قبل از برگزاري مناقصه، دو رويكرد مذكور است.
تجربه‌هاي سال‌هاي اخير در اين مورد اثبات كننده اين مدعا است و از طرف ديگر مقالات بسياری كه در اين مورد از ابتداي مطرح شدن چنين روندي ارايه شده است، بيانگر احساس نياز افراد به اين راهكار جديد مي‌باشد.
اصلي‌ترين و عمده‌ترين نظرات و راهكارهاي مورد نظر درباره پيش صلاحيت در اواخر دهه ۸۰ و اوايل دهه ۹۰ ميلادي ارايه شد. انواع مدل‌ها و روش‌هاي تبيين شده در اين زمان عموماً بر پايه يكسري تصميم‌گيري‌هاي ساده استوار بوده است كه با تكيه بر تعريف پاره‌اي از قوانين و معيارها به امر پيش صلاحيت مي‌پرداختند. تحقيقات و مقاله‌هاي آقاي راسل با عنوان پيش صلاحيت يك و پيش صلاحيت دو متشكل از تعريف يكسري معيارها در سطوح مختلف و تعدادي شرط براي اين معيارها بودند. اين معيارها و شروط الگوريتمي را تشكيل مي‌دادند كه پايه طرح يك برنامه رايانه‌اي براي پيش صلاحيت مي‌شد. با مرور زمان و ارايه مدل‌هاي تصميم‌گيري رياضي، محققان به آن سو پيش رفتند كه به جاي استفاده از مدل‌هاي معمولي، از مدل‌هاي رياضي مانند saw، topsıs و AHP استفاده فراواني صورت پذيرفته است. آقاي لاي و همكارانش (۲۰۰۳) براي پيش‌صلاحيت از مدل رياضي saw بهره‌گرفته‌اند. در اين روند، به هريك از معيارها ارزش تعلق گرفته و به معيارهاي پيمانكاران امتيازي تخصيص داده شده است كه با استفاده از روش saw پيمانكاران تعيين صلاحيت شده مشخص مي‌شوند. آقاي الصبحي و همكارانش (۲۰۰۱) در امر تعيين صلاحيت پيمانكاران از AHP استفاده كرده‌اند. براي اين منظور توانمندي پيمانكاران باتوجه به معيارهاي تعيين صلاحيت توسط مدل رياضي AHP كه بر اصل مقايسات زوجي استوار است با يكديگر سنجيده مي‌شود و افراد تعيين صلاحيت شده مشخص مي‌شوند. همچنين تجربه‌هاي جديد نهادها و سازمان‌هاي كشورهاي مختلف، هر روزه بر تعداد معيارهايي كه در امر پيش‌صلاحيت دخيل هستند، مي‌افزايد. توماس انجي (۲۰۰۰) براي امر پيش‌صلاحيت به معرفي نزديك به ۵۰ معيار پرداخته كه به صورت سوالاتي در ۸ بخش مطرح شده است. آقاي اسكيتمور و همكارانش به بررسي ۳۶ معيار در امر پيش‌صلاحيت پرداخته‌اند. ميزان اهميت اين معيارها و معيارهاي مرتبط به ۶ زمينه كاري مختلف توسط ارسال ۵۰۰ پرسش‌نامه مورد ارزيابي قرار گرفته است. آقاي هاتوش و همكارانش، ۲۴ معيار را براي پيش‌صلاحيت و انتخاب پيمانكاران مورد بررسي قرارداده‌اند. چون هركدام از روش‌هاي ارايه شده مذكور داراي ضعف‌هايي هستند، در اين مقاله روش جديدي ارايه شده تا بتواند اين ضعف‌ها را برطرف سازد. همچنين معيارهاي مهم تعيين صلاحيت باتوجه به اين مقالات و ساير تحقيقات دالي و بين‌المللي جمع‌آوري شده است.
۲- انواع روش‌هاي پيش‌صلاحيت
روش‌هاي متداول پيش‌صلاحيت را مي‌توان به دو روش كلي حذفي و رتبه‌اي يا امتيازي تقسيم‌بندي كرد. در روش حذفي، پارامترهايي كه ملاك تصميم‌گيري در مورد صلاحيت پيمانكار مي‌باشند، فهرست مي‌شوند. اين پارامترها مي‌توانند خود داراي زيرپارامترهايي باشند كه در سطوح مختلف تعريف مي‌گردند. براي هركدام از اين پارامترها يا زيرپارامترها قواعد يا قوانيني ذكر مي‌شود و معمولاً اين پارامترها و قواعد طبق روندي به صورت يك الگوريتم بيان مي‌شوند. سپس باتوجه به اطلاعات موجود، مشخصات پيمانكاران با هركدام از پارامترها و قواعدشان طبق روند الگوريتم قياس مي‌شوند. اگر پيمانكاران توانست اولين پارامتر را باتوجه به قواعد بيان شده براي آن ارضا كند، پارامتر بعدي مطرح مي‌شود، در غير اين صورت پيمانكار رد صلاحيت شده و روند، خاتمه مي‌يابد. پيمانكاراني كه بتوانند تمام شاخص‌ها را ارضا كنند در خاتمه تأييد صلاحيت مي‌شوند و وارد ليست كوتاه قبل از برگزاري مناقصه مي‌شوند.
در روش دوم نيز، يكسري پارامترها كه مي‌توانند خود داراي يكسري زيرپارامتر باشند معرفي مي‌شوند. به هركدام از اين پارامترها باتوجه به مشخصات پيمانكار نمره‌اي داده مي‌شود. باتوجه به وزن‌ها و ميزان اهميت اين پارامترها نسبت به يكديگر، يك نمره نهايي به پيمانكار داده مي‌شود. مناقصه‌گزار باتوجه به اين پارامترها نسبت به يكديگر، يك نمره نهايي به پيمانكار داده مي‌شود. مناقصه‌گزار باتوجه به اين پارامترها حدي را براي پذيرش قرارداده است، پيمانكاراني كه نمره‌اي پايين‌تر از اين حد را كسب كنند رد صلاحيت مي‌شوند. لذا كساني تأييد صلاحيت مي‌شوند كه نمره‌اي بيش‌تر از حد را به دست آورند.
شكل ۱ خلاصه‌اي از مدل ارايه شده توسط پالانسوران و همكارانش را نشان مي‌دهد. اين مدل از سري مدل‌هاي حذفي است كه پس از يكسري بررسي مدل‌هاي پيش‌صلاحيت در برخي نهادهاي كشورهاي هنگ‌كنگ، استراليا و آمريكا ارايه شده است. در اين مدل ۳ فيلتر پيشنهاد مي‌شود كه عبارت از (PSB)، (RRc) و كارهاي جاري هستند، اگر پيمانكار در هركدام از اين فيلترها رد صلاحيت شود روند خاتمه مي‌يابد، پيمانكاراني مي‌توانند وارد ليست كوتاه قبل از مناقصه شوند كه با موفقيت از تمامي اين فيلترها عبور كرده باشند.
فيلتر RRc كه معرف پاسخگويي، مسؤوليت‌پذيري و شايستگي است، فيلتر اصلي است كه در ابتدا قرار گرفته و توانايي‌هاي كلي پيمانكار فارغ از يك پروژه خاص تعرف مي‌كند. البته تأييد و يا رد شدن صلاحيت او، منوط به اهداف و ايده‌هايي است كه كارفرما در پروژه به دنبال آن‌ها است. اين فيلتر از ۳بخش پاسخگويي، مسؤوليت پذيري و شايستگي تشكيل شده است.
فيلتر PSB معرف مشخصات خاص پروژه است. لذا پيمانكار اگر تأييد صلاحيت كلي شد بايد بتواند نيازهاي خاص پروژه را نيز برآورده كند. براي مثال استفاده از وسايل و تجهيزات خاص، روش‌هاي خاص اجرايي، تبعيت از استانداردهاي خاص و كليه اموري از اين قبيل در اين فيلتر ديده مي‌شود.
در فيلتر كارهاي جاري، كارهايي كه پيمانكار هم‌زمان با اين پروژه دارد، كنترل مي‌شود، به‌نحوي كه حجم و ميزان كارهاي جاري پيمانكار به حدي نباشد كه كنترل پيمانكار بر پروژه كم شود. به بيان ديگر هدف، اين است كه پيمانكاراني كه خطر ايجاد خطا و اشتباه در كارهايشان به دليل ازدياد كارهاي جاري آن‌ها وجود دارد، حذف شوند.
نمونه‌اي از مدل‌هاي پيش‌صلاحيت امتيازي، روندي است كه در اتحاديه حمل و نقل ريلي هنگ‌كنگ حاكم است. به اين ترتيب كه در ابتدا هيأت تصميم‌گيرنده تمركز خاصي بر روي موافقت با پيمانكار بر سر نيازمندي‌هاي كلي دارد. اگر هيأت براساس پرسش‌نامه‌هاي تكميل شده توسط پيمانكار به اين نتيجه رسيد كه پيمانكار كليه شرايط كلي را پذيرفته است وارد مرحله اصلي پيش‌صلاحيت مي‌شود. در اين مرحله يكسري معيارهاي تعريفي از طرف اتحاديه وجود دارد. هيأت ارزيابي باتوجه به اطلاعات موجود از هر پيمانكار نمره‌اي را به هر معيار تخصيص مي‌دهد و باتوجه به وزن‌هايي كه هر معيار دارد، نمره نهايي پيمانكار معلوم مي‌شود و وزن‌هاي معيارها نيز در هر پروژه توسط هيأت ارزيابي مشخص مي‌شود. درنهايت پيمانكاراني كه نمره‌اي بالاتر از نمره تعريف شده توسط هيأت را كسب كرده‌اند، تأييد صلاحيت مي‌شوند. پارامترهاي پيش‌صلاحيت كه توسط اين اتحاديه به‌كار گرفته مي‌شود در زير مي‌آيد.
معيارهاي پيش‌صلاحيت MTRC
– اقدامات حمايتي، شامل ايمني و مديريت كيفيت
– كارهاي جاري شامل جاري و آينده
– منابع، شامل: افراد فني، كارگران، ماشين‌آلات ساخت، برنامه‌ريزي، طراحي، توليد و ساخت و پيمانكاران جزء
– تجربه، شامل: تجربيات در MTRC، كارهاي ساختماني، كارهاي پيماني، پروژه‌هاي مشابه و كارهايي در هنگ‌كنگ
– عوامل داخلي شركت، شامل: «ساختار» و «روابط مديريت و شركت».
۳- توسعه مدل پيشنهادي پيش‌صلاحيت
هركدام از مدل‌هاي حذفي و نمره‌اي پيش‌صلاحيت داراي مزايا و معايبي هستند. مشكل مدل‌هاي امتيازي را اين گونه مي‌توان بيان كرد كه ضعف يك معيار را توان ساير معيارها مي‌توانند جبران كنند. به عبارتي اگر پيمانكاري در يكي از معيارها داراي ضعف زيادي باشد ولي ساير معيارهاي او در حد بالايي باشند، امتيازهايي كه پيمانكار از ساير معيارها به دست مي‌آورد، كمبود امتيازي آن معيار ضعيف را مي‌پوشاند و بدين ترتيب او تأييد صلاحيت مي‌شود. براي مثال امكان دارد براي انجام پروژه‌اي داشتن يك تجربه مشابه الزامي باشد اما شركتي با نداشتن چنين تجربه مشابهي و تنها با تكيه بر سوابق كاري، وضعيت مالي و توانمندي‌هايش در ساير پارامترها نمره تأييد صلاحيت را به دست آورد.
مدل‌هاي حذفي ضعف مدل‌هاي نمره‌اي را ندارند ولي اين مدل‌ها نيز بدون ضعف نيستند. در مدل‌هاي حذفي همواره يك حد مينيمم براي كليه معيارهاي تعيين صلاحيت پيمانكار ديده مي‌شود ولي به اثرات اين معيارها بر يكديگر توجهي نمي‌شود. به عبارت ديگر معيارها تنها به صورت مستقل ديده مي‌شوند و دقتي بر شاخص تجمعي اين معيارها نمي‌شود به‌طوري كه در بعضي موارد ضعف معياري را ديگر معيارها مي‌توانند جبران كنند. به‌عنوان مثال دو شركت، ۳پروژه در دست اجرا دارند، اگر محدوديت تعداد كارهاي جاري دو قرارداده شود هر دو شركت در فيلتر كارهاي جاري حذف مي‌شوند. اما امكان دارد يكي از اين دو شركت به دليل داشتن تجربه زياد، امكانات بالاي مالي، نيروي انساني كارآمد و تجهيزات كافي، توان اداره‌كردن پروژه چهارم را هم داشته باشد ولي با اين ديد حذف شود و دقيقاً مانند شركت ضعيف محسوب شود. باتوجه به نكات اشاره شده مدلي پيشنهاد شده است كه تلفيقي از دو مدل فوق باشد تا بتوانند ضعف‌ها و معايب هردو مدل حذفي و نمره‌اي را جبران كند. به اين ترتيب كه با تعريف دو حد آستانه «اي» و «وتويي» كه در ادامه به توضيح آن پرداخته شده است، هردو گونه مدل با يكديگر در نظر گرفته مي‌شوند تا مشكلات مذكور بروز نكنند. همچنين باتوجه به تحقيقات، مطالعه‌ها و بررسي‌هاي انجام شده معيارهاي مهم پيش‌صلاحيت فهرست شده است. لذا پيمانكاران باتوجه به اين معيارها و حدود وتويي و آستانهاي، تعيين صلاحيت مي‌شوند. البته انتخاب روش تصميم‌گيري براي تعيين صلاحيت بسيار مهم است. در اين مورد از مدل‌هاي رياضي تصميم‌گيري چند معياره كمك گرفته شده كه مي‌توانند مناسب‌ترين گزينه را باتوجه به معيارهاي مختلف انتخاب كنند. فلوديوگرام توسعه مدل پيشنهادي ارزيابي پيش‌صلاحيت در شكل ۲ ارايه شده است.
۱-۳- معيارهاي پيش‌صلاحيت
باتوجه به بررسي انواع روش‌ها و مدل‌هاي پيش‌صلاحيت و استناد به تجربيات ملي و بين‌المللي معيارهاي پيش‌صلاحيت به ۸ معيار و ۳۲ زيرمعيار تقسيم‌بندي شده است. اين معيارها عبارتند از:
۱) تجربه: شامل زيرمعيارهاي زير است:
– تعداد سال‌هاي كاري
– تعداد پروژه‌ها
– تجربه‌هاي مشابه
– ارزش بزرگ‌ترين كار
– تعداد مناقصه‌ها
– كارهاي قبلي را كارفرما
۲) پايداري مالي: شامل زيرمعيارهاي زير است:
– وضعيت مالي
– رابطه با بانك
– ارزش‌هاي اعتباري
۳) سوابق شركت: شامل زيرمجموعه‌هاي زير است:
– خطاهاي قبلي
– تغيير هزينه‌ها
– تغيير زمان‌ها
– كارهاي خلع يد شده
– موفقيت ۳ سال اخير
– گواهي‌ها
– فيلم
– كليد‌ها
۴) كيفيت: شامل زيرمعيارهاي زير است:
– تضمين كيفيت
– استاندارد كيفيت
– كيفيت‌هاي پيشين
– ايمني
۵) كارهاي جاري: شامل زيرمعيارهاي زير است:
– تعداد كارها
– حجم مالي كارها
۶) منابع: شامل زيرمعيارهاي زير است:
– تعداد افراد متخصص
– تعداد كارگران
– ماشين‌آلات
– پيمانكاران جزء
۷) ساختار شركت: شامل زيرمعيارهاي زير است:
– قابليت مديريت
– رابطه مديريت با شركت
– سطح صلاحيت مديران
– رابطه با مشاور
۸) تكنولوژي شركت: شامل زيرمعيارهاي زير است:
– مهارت تشكيلات
– ظرفيت فني
۳-۳- الگوريتم رياضي مدل پيشنهادي
ماهيت كار ارزيابي صلاحيت پيمانكاران و انتخاب پيمانكاران داراي صلاحيت از نوع تصميم‌گيري‌هاي چند معياره است. مدل تصميم‌گيري‌هاي چند معياره از مدل‌هاي انتخاب‌گر بوده و به منظور انتخاب مناسب‌ترين گزينه از بين m گزينه موجود به‌كار مي‌رود. تصميم‌گيري چند شاخصه معمولا توسط يك ماتريس n×m تعريف مي‌شود (ماتريس تصميم) كه بيانگر تصميم‌گيري بين mگزينه است كه با n معيار مورد سنجش واقع مي‌شود.
در روش‌هاي اين مدل ترجيح معيارها به صورت كمي و مقداري از طرف تصميم گيرنده بيان مي‌شود. سپس با استفاده از ترجيحات و منطقي كه روش مورد نظر بيان مي‌كند بهترين گزينه انتخاب خواهد شد.
۲-۳- حدود وتويي و آستانهاي
همان‌طور كه بيان شد عموم مدل‌هاي پيش‌صلاحيت بر دو گونه مدل‌هاي حذفي و مدل‌هاي امتيازي مي‌باشند. براي اين‌كه در تبيين اين مدل بتوان از دو نوع مدل مذكور استفاده كرد به تعريف دو حد آستانهاي و وتويي پرداخته شد.
– حد وتويي
حد وتويي مشابه همان مدل حذفي است، بدين معنا كه برخي از معيارها داراي رو يا وتو هستند به‌طوري كه چنان‌چه پيمانكار نتواند در يكي از اين معيارها حدود وتويي را ارضا كند، هرچند كه بقيه فاكتورهايش در حد ايده‌آل، باشد رد صلاحيت مي‌شود و وارد مرحله برگزاري مناقصه نمي‌شود. لازم به ذكر است كه نيازي نيست تمامي معيارها داراي حد وتويي باشند.
– حد آستانهاي
حد آستانهاي مشابه به همان مدل امتيازي است، بدين معنا كه تمامي معيارها داراي يك حدي هستند كه شاخص تجمعي اين حدود نشان دهنده حداقل شرايط توانمندي يك پيمانكار براي انجام پروژه مي‌باشد. اين حدود به نام حدود آستانهاي نامگذاري شده است. البته برعكس حدود وتويي براي تمامي معيارها بايد حد آستانهاي تعريف شود. بنابراين هركدام از حدود آستانهاي به تنهايي نمي‌توانند حذف كننده و يا تعيين‌كننده وضعيت پيمانكار باشند، ولي مجموع اين حدود وضعيت توانمندي پيمانكار را مشخص مي‌كند.
باتوجه به تعريف دو حد فوق‌الذكر پيمانكاري تأييد صلاحيت مي‌شود كه اولاً بتواند حدود وتويي آن دسته از معيارها را كه داراي چنين حدودي هستند ارضا كند و ثانياً مجموع امتيازهاي هركدام از معيارهاي او باتوجه به ميزان اهمیتشان از مجموع حدود آستانهاي بيش‌تر باشد.
تعريف اين حدود به عهده كميسيون تشخيص صلاحيت پيمانكاران است، كه از طرف كارفرما عهده‌دار اين مسؤوليت شده‌اند. به اين دليل كه ارزش برخي از اين معيارها عددي است (تعداد سال‌هاي تجربه‌كاري ۳ سال) و ارزش برخي كمي است (كيفيت‌هاي كارهاي قبلي درحد متوسط)، براي تعيين اين حدود بدين صورت عمل مي‌شود كه آن دسته از معيارها كه داراي ارزش عددي هستند حد وتويي يا آستانهاي آن‌ها عدد ذكر مي‌شود. در مورد معيارهايي كه داراي ارزش كمي هستند براي تعريف حد آستانهاي يا وتويي آن معيارها، عددي از ۱تا ۲۰ اتيار داده شده است كه دامنه (۴-۱) نشان‌دهنده ارزش بسيار بد، (۸-۵) بد، (۱۲-۹) متوسط، (۱۶-۱۳) خوب و دامنه (۲۰-۱۷) نشانگر ارزش بسيار خوب است.
نتيجه‌گيري
باتوجه به مسايل مطرح شده در كليه بخش‌هاي قبلي، روند انتخاب پيمانكار به دو بخش پيش‌صلاحيت و تعيين برنده مناقصه تقسيم بندي شد. اهميت هركدام از بخش‌هاي مذكور نياز به وجود يك روند علمي و قانونمند تصميم‌گيري را تبيين مي‌كند كه توجه به معيارهاي تصميم‌گيري در هركدام از اين دو مرحله بسيار حايز اهميت است، بنابراين يك مدل رياضي براي تعيين صلاحيت ارايه شده است كه با گرفتن معيارها و زيرمعيارهاي تصميم‌گيري و همچنين وزن اين معيارها از نظر هيأت برگزار كننده مناقصه و ارزش‌گذاري هركدام از اين معيارها براي مناقصه‌گران به تعيين صلاحيت مي‌پردازد.
آنچه كه در درجه اول اهميت قرار دارد تبيين و جمع‌آوري اين معيارها و ميزان اهميت آن‌ها است. معيارها با اقتباس از تحقيقات و مقالات به دست آمد. در مرحله بعد باتوجه به دو روش عمومي پيش‌صلاحيت پيمانكاران كه به نام روش‌هاي حذفي و امتيازي نامگذاري شد، دو حد وتويي و آستانهاي براي هركدام از معيارها بيان شد. معيارها، وزن معيارها و حدود وتويي و آستانهاي روند پيش‌صلاحيت پيمانكاران را تشكيل مي‌دهند. مدل ارايه شده پيمانكاراني را كه تأييد يا رد صلاحيت مي‌شوند، مشخص مي‌كند. پس از پيش‌صلاحيت با چنين روندي كارفرما مي‌تواند تاحدود زيادي مطمئن از انتخاب اصلح باشد، زيرا وجود يك روند قانونمند احتمال بروز خطاهاي انساني و اعمال نظرات و سلايق را تاحد بسياري كاهش خواهد داد. همچنين به اين دليل كه تا آخرين مرحله كه وضعيت تعيين صلاحيت پيمانكاران توسط برنامه ارايه نشده است، ليست پيمانكاران تأييد يا رد صلاحيت شده مشخص نمي‌باشد، از بروز برخي از كارشكني‌ها جلوگيري خواهد شد.
توضيح: اين مقاله در اين‌جا به صورت خلاصه چاپ شده است و تمام مراحل رياضي آن كه در متن كامل وجود دارد، در اين‌جا حذف شده و تنها به ذكر نتيجه اكتفا شده است.
منبع: مجله بين‌المللي علوم مهندسي
این مطلب بدون برچسب می باشد.
دیدگاه بسته شده است.