رقابتی شدن بازار خودرو با خروج از حالت سرمایه‌ای

مهدی قره‌داغلی- خودرو از آن دسته از کالاهایی است که در اکثر کشور‌های جهان به‌عنوان یک کالای مصرفی تلقی می‌شود و کسی برای سرمایه‌گذاری، خودرو خریداری نمی‌کند. اما در کشور ما به دلیل تورمی که طی سال‌های گذشته ایجاد شده و کسی نتوانسته افسار آن را بکشد، خودرو از کالای مصرفی به کالای سرمایه‌ای تبدیل […]

مهدی قره‌داغلی- خودرو از آن دسته از کالاهایی است که در اکثر کشور‌های جهان به‌عنوان یک کالای مصرفی تلقی می‌شود و کسی برای سرمایه‌گذاری، خودرو خریداری نمی‌کند. اما در کشور ما به دلیل تورمی که طی سال‌های گذشته ایجاد شده و کسی نتوانسته افسار آن را بکشد، خودرو از کالای مصرفی به کالای سرمایه‌ای تبدیل شده است. به‌طوری که بعضاً برخی کل سرمایه زندگی‌شان را غمار در خودرو کرده‌اند و خواب یک‌شبه ثروتمند شدن را در خیال خود می‌پرورانند. در این شرایط دولت سیزدهم مصوبه واردات خودروی صفر کیلومتر را در سال گذشته و واردات خودروی کارکرده با عمر کمتر از پنج سال را در چند ماه گذشته به تصویب رساند. اما همچنان مشخص نیست که شرایط و قوانین به چه شکلی خواهد بود. اما باید دولت سرعت را در این امور افزایش دهد تا شاهد سامان‌بخشی در بازار خودرو و خروج خودرو از کالای سرمایه‌ای باشیم. به گزارش مناقصه‌مزایده، در همین رابطه، جلال رشیدی‌کوچی؛ عضو کمیسیون امور داخلی کشور و شورا‌های مجلس شورای اسلامی، درخصوص واردات خودروهای کارکرده، گفت: حتماً اگر دولت واردات خودروهای نو و کارکرده را درست انجام دهد، قطعاً باعث کاهش قیمت می‌شود، البته دولت تاکنون در زمینه واردات خودروهای نو موفق نبوده است. رشیدی‌کوچی؛ در ادامه بیان کرد: بعد از مصوبه مجلس برای واردات خودروهای خارجی، قیمت لندکروز که دو ماه پیش چهار میلیارد بود، به دو میلیارد کاهش یافته است. اگر واردات درست انجام شود و مردم خودرو‌ها را در کف خیابان‌ها و جامعه ببینند باز هم شاهد کاهش قیمت خواهیم بود. رشیدی‌کوچی؛ در ادامه، بیان کرد: در آیین‌نامه جدید واردات خودروهای کارکرده خارجی، سه تغییر اساسی اعمال شده، شرط یک میلیارد دلار حذف شده، حجم موتور و سقف دلاری هم حذف شده و اشخاص حقیقی هم می‌توانند اقدام به واردات خودرو کنند. وی ادامه داد: در این آیین‌نامه هیچ اشاره‌ای به حجم موتور نشده، وقتی هیچ اشاره‌ای نشده یعنی می‌توان با هر حجم موتوری اقدام به واردات کرد و سقف قیمت هم تعیین نشده است. این آیین‌نامه که توسط وزارت نوشته شده کامل است و می‌تواند به راحتی بازار را از انحصار خارج کند. وی ادامه داد: هر فرد حقیقی با استفاده از کدملی‌‌اش می‌تواند با ثبت سفارش از محل سپرده ارزی خود و بعد از تأیید بانک‌مرکزی اقدام به واردات خودروی خارجی کند. از همان ابتدا در بحث ارز برای خودروهای نو هم روی آن بحث داشتیم اما وقتی یک میلیارد دلار ارز را برای واردات خودرو گذاشته‌ایم عملاً خواسته‌ایم افسار واردات را در دست خود اشخاص تأثیر‌گذار در واردات نگه داریم. رشیدی‌کوچی؛ در ادامه بیان کرد: اگر می‌بینید در حال‌حاضر ۹ ماه از قانون تسهیل واردات خودروهای نو گذشته و قطره‌چکانی خودرو‌ها وارد می‌شود، دلیلش همین مسأله است. ما در مسأله ارز ابتدا باید ارز خانگی را فعال کنیم و براساس آمار غیررسمی گفته شده در خانه‌های ایرانی‌ها بین ۸۰ تا ۱۰۰ میلیارد دلار پول وجود دارد. وی ادامه داد: این دلار‌ها به بازار نمی‌آید چون مردم آن‌ها را به‌عنوان پس‌اندازه در نظر گرفته‌اند و علاوه بر این اعلام کرده‌ایم که هر شخصی بیش از دو هزار تا دو هزار و ۵۰۰ دلار ارز داشته باشد، به‌عنوان قاچاق محسوب می‌شود و با این افراد به‌عنوان مجرم برخورد می‌شود، این موضوع باید حل شود زیرا بسیاری از مردم پس‌انداز ارزی خود را که اصطلاحاً به آن ارز توبالشتی گفته می‌شود را به بانک‌ها نمی‌برند. این نماینده مجلس یازدهم، توضیح داد: مردم حاضرند برای خودروی خوب ارزشان را هزینه کنند ولی به شرطی که برای آن‌ها پیگرد نداشته باشد. شرکت‌های که هم‌اکنون خودرو مونتاژ می‌کنند ارز می‌گیرند، قطعات وارد می‌کنند و اینجا سرهم می‌کنند و بعد ماشین را به ریال به مردم می‌فروشند، آن‌ها چطور این ریال را دوباره به ارز تبدیل می‌کنند و اقدام به واردات می‌کنند؟ آن‌ها این ارز را در رینگ صادراتی تبدیل می‌کنند. وی ادامه داد: بانک‌مرکزی یا دولت باید فراخوان بگذارد و شرکت‌های خصوصی که در خارج از کشور حضور دارند و طبعاً ارزشان هم در خارج از کشور وجود دارد، ارزشان را تبدیل به خودرو کنند و ما فقط نظارت بر واردات داشته باشیم. یعنی بحث ارز را از بانک‌مرکزی به مردم و شرکت‌ها منتقل کنیم. رشیدی‌کوچی؛ ادامه داد: در این آیین‌نامه تقریباً تمام استاندارد‌ها توسط شرکت ملی استاندارد پذیرفته شده است. وی در ادامه، با بیان اینکه خودروی ۲۰ هزار دلاری خارجی گران نیست، ادامه داد: منظور من در سطح جهانی است، خودروی ۲۰ هزار دلاری در سطح جهان، خودروی اقتصادی محسوب می‌شود ولی ارزش پول ما پایین است. عموم مردم ما هم خودروی ۲۰ هزار دلاری می‌خرند زیرا ۷۰۰ تا ۸۰۰ میلیون معادل همین ۲۰ هزار دلار است. وی ادامه داد: ما باید تعریفی از خودروی لوکس داشته باشیم. ضمن اینکه دولت تعرفه واردات برای واردات تعیین کرده و هر چه قیمت خودرو پایین‌تر باشد، تعرفه واردات کمتری می‌پردازد، تعرفه می‌تواند واردات را کنترل کند و دولت هم از ۷۰ تا ۸۰ درصد تا ۱۷۰ درصد تعرفه تعیین کرده است. این عضو کمیسیون امور داخلی کشور و شورا‌ها، ادامه داد: بهترین روش کنترل تعیین تعرفه واردات است. در حال‌حاضر با ۱۵ تا ۱۷ هزار دلار می‌توان خودروهای بسیار خوب خارجی را وارد کشور کرد که این خودرو نهایتاً یک‌ونیم میلیارد برای فرد تمام می‌شود، اگر دولت تعرفه را کاهش دهد می‌توان با قیمت پایین‌تر هم خودرو وارد کرد. این نماینده مجلس یازدهم، توضیح داد: هدف ما این است که افراد هدفشان ار خرید ماشین اقدام سرمایه‌ای نباشد، به‌عنوان مثال فوتبالیست‌ها لندروور سه میلیاردی را وارد کردند و قیمت آن را ۱۰۰ میلیارد تعیین کرده‌اند. اگر واردات خودروهای خارجی به اندازه باشد هیچ وقت خودروی سه میلیاردی، ۱۰۰ میلیارد نمی‌شود. وقتی بازار رقابتی شود خودرو از حالت سرمایه‌ای خارج می‌شود. این نماینده مجلس، ادامه داد: وقتی بازار اشباع شود، قیمت خودرو بالا نمی‌رود. وقتی واردات انجام شود، خواه‌ناخواه به صورت پلکانی روی تمام قیمت‌ها تأثیر می‌گذارد.

وقتی با ۸۰۰ میلیون بتوان تویوتا کرولا ۲۰۲۰ خرید آیا بر قیمت خودروی داخلی تأثیر می‌گذارد یا خیر؟

وی ادامه داد: وقتی واردات درست انجام شود و عرضه و تقاضا متناسب شود، افراد برای مصرف خود خودرو وارد می‌کنند. همچنین رضا تقی‌پور؛ عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی نیز، درخصوص موضوع واردات خودروهای کارکرده، گفت: معتقدیم با واردات خودروهای کارکرده شرایط بازار خودرو تا حدودی آرام خواهد گرفت. بحث خودرو از همان روزهای ابتدایی شکل‌گیری مجلس یازدهم به موضوع ساماندهی بازار خودرو ورود کرد. وی در ادامه، بیان کرد: قطعاً امروز واردات خودروی نو و کارکرده به کاهش التهاب بازار کمک خواهد کرد. براساس برآورد‌ها در سال حدود یک‌میلیون و ۶۰۰ هزار خودرو نیاز واقعی کشود است که در پنج الی شش سال اخیر ۵۰۰ تا ۶۰۰ هزار کسری عرضه خودرو داشته‌ایم و این اختلاف باعث بروز این شرایط شده است. وی ادامه داد: تولید داخل باید افزایش پیدا کند که طی این سال‌ها این امر به دلایلی محقق نشده و راهکار فوری واردات خودرو است. مجلس بحث واردات خودروهای نو و کارکرده را مصوب کرده و امیدواریم با قول وزیر صمت که گفته‌اند اقدامات لازم برای واردات خودرو نهایی شده، واردات به‌زودی آغاز شود. وی در ادامه بیان کرد: آیین‌نامه واردات خودروهای کارکرده هنوز در هیأت دولت مصوب نشده است. ما سه سال است که در کمیسیون صنایع بر سر این آیین‌نامه در حال رایزنی با بانک‌مرکزی هستیم و برای بانک‌مرکزی نباید مشکل باشد که به ارز موجود در خارج از کشور را شناسنامه بدهد، اگر با این ارز کالایی مثل خودرو خریداری شود می‌تواند به کشود وارد شود و این اتفاق باید بیفتد. تقی‌پور؛ ادامه داد: ارز با منشأ خارجی و حساب سپرده ارزی دو منبع برای خرید این خودرو‌ها شناسایی شده است. این ارز به اصطلاح از بازار کشیده نمی‌شود. عضو کمیسیون صنایع مجلس، افزود: وزیر صمت اعلام کردند که ثبت سفارش برای ۱۰۰ هزار خودرو انجام شده است. قبلاً سختگیری‌هایی برای سطح استاندارد خودرو بود که در داخل دولت حل شد، قاعده این است که خودرویی که در خیابان‌های کشورهای اروپایی تردد می‌کند و استاندارد لازم را هم دارد آنقدر سختگیری کنیم و برای ورود به کشورمان آن را استاندارد ندانیم، خوشبختانه این مشکلات حل شده است. این نماینده مجلس یازدهم، توضیح داد: بخشی از این خودرو‌ها هم به کشور وارد شده ولی به دلیل همین سختگیری‌ها در گمرگات باقی مانده که امیدواریم هر چه زودتر ترخیص شوند. مهم‌ترین مشکل ما برای واردات خودرو منشأ ارز است و اگر حل شود این واردات عملیاتی می‌شود. تقی‌پور؛ با بیان اینکه در این آیین‌نامه بر واردات خودروهای اقتصادی تأکید شده است، افزود: ما به دنبال حل مشکل مردم هستیم و به همین دلیل بر واردات خودروهایی تأکید شده که عموم مردم توان خرید آن را دارند. با این آیین‌نامه هدف ما این است که نگاه به خودرو سرمایه‌ای نباشد.