ضرورت تغییر رویه اعطای یارانه انرژی به پتروشیمی‌ها  

گروه انرژی -مدیریت اقتصاد ایران بر پایه نظام یارانه‌ای، باعث شده تا پرداخت یارانه انرژی به پتروشیمی‌‌ها همواره چالشی جدی برای صنایع باشد. این نوع مدیریت کشور باعث شده تا تکمیل زنجیره پتروشیمی‌ها، به‌ویژه در حوزه متانول از اولویت خارج شود و پتروشیمی‌‌ها بیشتر تمرکز خود را روی خام‌فروشی بگذارند. با این حال، اکنون با […]

گروه انرژی -مدیریت اقتصاد ایران بر پایه نظام یارانه‌ای، باعث شده تا پرداخت یارانه انرژی به پتروشیمی‌‌ها همواره چالشی جدی برای صنایع باشد. این نوع مدیریت کشور باعث شده تا تکمیل زنجیره پتروشیمی‌ها، به‌ویژه در حوزه متانول از اولویت خارج شود و پتروشیمی‌‌ها بیشتر تمرکز خود را روی خام‌فروشی بگذارند. با این حال، اکنون با سقوط ارزش پول ملی و چالش‌های پیش‌روی دولت برای جبران کسری بودجه، به نظر می‌رسد بازنگری در تخصیص یارانه انرژی باید در اولویت قرار بگیرد. موضوعی که گویا مورد توجه وزارت نفت هم قرار گرفته و این وزارتخانه پرداخت این یارانه را به تکمیل زنجیره تولید مشروط کرده است. به گزارش مناقصه‌مزایده، علی‌اکبر علیزاده‌برمی؛ عضو کمیسیون کشاورزی آب منابع طبیعی و محیط‌زیست مجلس، با بیان اینکه اعطای یارانه انرژی به پتروشیمی‌های متانولی ‌ام‌الفساد یا ‌ام‌الخبائث کسری بودجه که اصلی‌‌ترین مشکل کشور هم هست و موجب بروز تورم در کشور می‌شود، است، گفت: قیمت خوراک پتروشیمی‌ها از جمله پتروشیمی‌های متانولی باید اصلاح شود. این عضو کمیسیون کشاورزی مجلس، خاطرنشان کرد: اگر اعطای یارانه انرژی به پتروشیمی‌های متانولی منوط به توسعه زنجیره ارزش آن‌ها می‌شد، قطعاً تاکنون آن‌ها تمام زنجیره را توسعه داده بودند و نیازی به اعطای این یارانه انرژی نبود. ولی به دلیل این حمایت بی‌قید و شرط آن‌ها گامی در راستای توسعه خود برنداشته‌اند. علیزاده‌برمی؛ گفت: اما در حال‌حاضر یارانه انرژی را بسیاربسیار ارزان دریافت می‌کنند و درآمدی سر به فلک کشیده دارند و در این شرایط هیچگاه به فکر توسعه زنجیره ارزش خود نمی‌افتند چون سود لازم را دارند و نیازی نمی‌بینند که هزینه گزاف سرمایه‌گذاری برای توسعه زنجیره را به خود تحمیل کنند. این عضو کمیسیون کشاورزی مجلس، تصریح کرد: باید روند اعطای یارانه به متانولی‌ها تغییر کند، در مجلس هم در تلاش هستیم که قیمت خوراک پتروشیمی‌ها از جمله پتروشیمی‌های متانولی اصلاح شود، اما مقاومت دولت در این مسیر شکسته شد و به نطر می‌رسد دولت از مواضع خود عقب‌نشینی کرده است. علی شمس‌اردکانی؛ عضو سابق کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی ایران، با تأکید بر ضرورت تغییر رویه در اعطای یارانه انرژی به پتروشیمی‌های متانولی، گفت: مسأله شکل‌گیری پتروشیمی‌های متانولی محصول کار عده‌ای است که اطلاعات و سواد کافی نسبت به اقتصاد انرژی ندارند. مسائل اقتصاد انرژی در تمام دنیا مرتبط با تجارت بین‌الملل است؛ یعنی هر سرمایه‌گذاری در بخش انرژی که محصول آن به سادگی قابل کاربری و صادرات نباشد اشتباه است. وی ادامه داد: پتروشیمی‌های متانولی زمانی شکل گرفتند که عده‌ای تصور کردند آینده آن درخشان است و هر چه ما گفتیم که مصرف متاتول وابسته به‌ ام.تی.بی‌.ای است، حرف ما مورد پذیرش قرار نگرفت. بعداً هم مشخص شد سوزاندن ام.تی.بی‌.ای سرطان‌زاست و اصلاً تولید آن صرفه ندارد. این کارشناس ارشد انرژی، افزود: باید ابتدا محل مصرف متانول در داخل کشور تعیین می‌شد و سپس به سمت تولید آن می‌رفتیم. وقتی که مشخص شد بازار‌ام تی‌بی‌ای یک سراب بوده است باز هم آقایان به متانول‌سازی خود ادامه دادند. به اعتقاد او، اگر پتروشیمی‌های متانولی می‌خواستند در این زمینه سرمایه‌گذاری کنند باید سرمایه‌گذاری را تا انتهای چرخه تبدیل متانول به محصولات دیگر مثلاً پروپیلن یا پلوپروپیلین می‌دیدند یا به جای اینکه سالی ۶۰ میلیون تا ۷۰ میلیون دلار برای سوپر (ابزوربنت) بدهیم باید (بای سوپر ابزوربنت) تولید می‌کردیم. سوپر ابزوربنت ماده‌ای است که با آن پوشک تولید می‌کنند و یا این ماده را با خاک باغات میوه مخلوط می‌کنند تا آب را به تدریج در ریشه درختان آزاد کند. شمس‌اردکانی؛ با اشاره به مدیریت نادرست پتروشیمی‌های متانولی، تأکید کرد: متأسفانه مدیران عامل این پتروشیمی‌‌ها یک واحد اقتصاد انرژی نخوانده‌اند و یا افرادی هستند که تحت عنوان خصوصی‌سازی این پتروشیمی‌‌ها را بالا کشیده‌اند و فقط به دنبال این هستند که گاز ارزان بگیرند و محصولی تولید کنند که در داخل قابلیت تبدیل آن وجود نداشته باشد و بعد بگویند مجبوریم آن را خام صادر کنیم. وی افزود: در این شرایط که بر انرژی کشور حاکم است در چند موضوع باید تجدیدنظر صورت گیرد که یکی از آن‌‌ها تولید متانول است و اگر هم می‌خواهیم متانول تولید کنیم باید زنجیره ارزش آن را به‌طور کامل توسعه دهیم ولی متأسفانه چون نرخ سرمایه‌گذاری ما به نسبت انباشت سرمایه ملی پایین است، این کار را نمی‌توانیم انجام دهیم. شمس‌اردکانی؛ خاطرنشان کرد: گاز ایران به‌رغم اینکه گران است، باید آن را در نیروگاه‌های حرارتی سوزاند ولی پولی وجود ندارد که گاز فلر را تبدیل به محصولی دیگر کنیم. روزانه ۴۰ میلیون لیتر مکعب گاز در نیروگاه‌های ما فلر می‌شود که این به معنی تضییع اموال بین‌نسلی است. همچنین علی‌اکبر کریمی؛ عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی، با اشاره به لزوم اصلاح رویه اعطای یارانه انرژی به پتروشیمی‌های متانولی، گفت: باید اعطای این یارانه منوط به توسعه زنجیره ارزش شود تا درآمدی برای دولت هم ایجاد شود. وی افزود: اما ما باید به سمت واقعی‌سازی قیمت گاز در همه مصارف چه مصارف صنعتی و چه مصارف خانگی برویم. مسأله‌ای که برای اقتصاد کشور خیلی ضروری است، این است که باید به سرمایه‌گذاری‌هایی که در گذشته به ویژه در حوزه پتروشیمی انجام شده توجه کرد. وی در ادامه، بیان کرد: البته نباید خوراک را به قیمت پایین به متانولی‌ها بدهیم، بلکه باید یک رویه ثابت و یک فرمولی وجود داشته باشد تا آن‌ها بتوانند با آن فرمول خودشان را انطباق دهند. به‌عنوان مثال اگر ما بخواهیم نرخ ثابتی را برای نرخ خوراک اعلام کنیم می‌توانیم این نرخ را فرموله کنیم که تناسبی بین قیمت گاز و قیمت جهانی نفت یا قیمت جهانی گاز وجود داشته باشد و با تعیین ضریبی نرخ خوراک را برای آن‌ها تعیین کنیم.