افت ارتفاع دشت‌های کرمان

افت ارتفاع دشت‌های کرمان خشکسالی در کرمان ادامه دارد و در کنار تخریب گسترده محیط‌زیست، کشاورزی و اقتصاد استان کرمان، موجب بروز تنش‌های جدی اجتماعی در استانی می‌شود که لقب بزرگ‌ترین استان کشور را یدک می‌کشد. به گزارش مهر، کرمان ۱۸ سال است با خشکسالی دست و پنجه نرم می‌کند و بی‌آبی شدید در این […]

افت ارتفاع دشت‌های کرمان

خشکسالی در کرمان ادامه دارد و در کنار تخریب گسترده محیط‌زیست، کشاورزی و اقتصاد استان کرمان، موجب بروز تنش‌های جدی اجتماعی در استانی می‌شود که لقب بزرگ‌ترین استان کشور را یدک می‌کشد.

به گزارش مهر، کرمان ۱۸ سال است با خشکسالی دست و پنجه نرم می‌کند و بی‌آبی شدید در این استان خسارت‌های قابل توجهی به عرصه‌های مختلف محیط‌زیست، اقتصاد و حتی امنیت به خصوص در جنوب کرمان وارد کرده است.

خشکسالی و از بین رفتن بسیاری از مزارع و زمینه‌های کشاورزی در جنوب کرمان ارتباط مستقیمی با بروز جرم و مشکلات امنیتی دارد خشکسالی در کرمان حالا تبعات اجتماعی گسترده خود را هم رو کرده است و موجب بروز آسیب‌های اجتماعی شده است که مهار هر یک از آن‌ها به برنامه‌ریزی و سرمایه‌گذاری گسترده نیاز دارد.

مهاجرت از روستا به شهر افزایش یافته است

حالا هر سال بر آمار روستاهایی که خالی از سکنه می‌شوند، افزوده می‌شود و تنها در شهرستان ریگان در شرق استان کرمان طی سال‌های اخیر ۱۶ روستا به کلی تخلیه شده‌اند.

این در حالی است که وجود این روستا‌ها و جمعیت‌های پراکنده عشایری در عرصه‌های کویری و دور افتاده، خود تضمین بسیار محکمی در راستای امنیت این مناطق است.

بارندگی‌ها در استان کرمان به صورت میانگین در طول سال ۱۲۹ میلی‌متر است که این آمار از متوسط ۲۵۰ میلی‌متری کشور به شدت پایین تر است

بارندگی‌ها در استان کرمان به صورت میانگین در طول سال ۱۲۹ میلی‌متر است که این آمار از متوسط ۲۵۰ میلی‌متری کشور به شدت پایین تر است اما مشکل اینجاست که همین میزان بارندگی هم در اکثر سال‌های دهه گذشته انجام نشده است.

هر سال ۲۴ میلیارد مترمکعب بارندگی در استان کرمان روی می‌دهد که به دلیل شدت گرمای هوا ۷۷ درصد از این آب‌ها تبخیر می‌شود که معادل ۱۸ میلیارد مترمکعب است و  ۳٫۲ میلیارد مترمکعب نیز به زمین نفوذ می‌کند و تنها ۳۷۱ میلیون مترمکعب در سد‌ها ذخیره می‌شود و مابقی آب‌ها نیز به روش‌های مختلف هدر می‌رود.

اما نکته این‌که با وجود تمام اقدامات انجام شده ۱٫۱ میلیارد مترمکعب آب به صورت منفی از آب‌های منابع طبیعی ستان کرمان هدر می‌رود.

محقق منابع آب استان کرمان در گفت‌و‌گویی در خصوص وضعیت منابع آب گفت: در حال حاضر شاهد افت شدید منابع آبی در استان کرمان هستیم و در سال جاری نیز وضعیت استان کرمان نامناسب است.

محمد کسمایی افزود: در سال جاری نیز مانند سال گذشته نرم عادی بارندگی محقق نشده است و این در حالی است که میزان مصرف آب هم کاهش نیافته است از سوی دیگر دمای هوا نیز به صورت نسبی در کرمان در حال افزایش است و تبخیر آب نیز افزایش می‌یابد.

میزان بارندگی در برخی شهرهای کرمان باورکردنی نیست

وی ادامه داد: متوسط بارندگی در برخی از مناطق کرمان آنقدر پایین است که از نظر بسیاری باور نکردنی است اما حقیقت این است که میزان بارندگی در برخی شهرهای کرمان به ۵۰ میلی‌متر در سال هم نمی‌رسد و در شرق کرمان حتی به ۱۰۰ میلی‌متر هم نمی‌رسد.

در کرمان تقریباً می‌توان گفت کار سازمان یافته برای استحصال آب انجام نشده است و تعداد سدهای بزرگ به تعداد انگشتان دست هم نمی‌رسد. کسمایی ادامه داد: در کرمان تقریباً می‌توان گفت کار سازمان یافته برای استحصال آب انجام نشده است و تعداد سدهای بزرگ به تعداد انگشتان دست هم نمی‌رسد و یا اعتبار مورد نیاز هم برای ساخت فوری سدهای نیمه کاره هم اختصاص نمی‌یابد و سال‌ها طول می‌کشد که یک سد ساخته شود و دلیل آن هم کمبود اعتبار است.

وی گفت: اکثر آب‌های سطحی در کرمان جذب زمین و در نهایت در قالب آب‌های زیر زمینی برداشت می‌شود اما ورودی آب به حدی نیست که ما برداشت می‌کنیم و همین امر موجب شده ذخیره گاه‌های طبیعی آب تخریب شود و دشت‌ها فرو بروند در برخی از دشت‌های استان کرمان شاهد هستیم دشت به سرعت قابل توجه در خود فرو می‌روند.

وی ادامه داد: کرمان وارد مرحله بحران است اما متأسفانه با وجود تمام اقدامات صورت گرفته هنوز هم درک صحیحی از مشکلی که روی داده است وجود ندارد.

وی بیان کرد: در حال حاضر به دلیل برداشت‌های غیراصولی، سطح آب‌ها به شدت کاهش یافته به صورتی‌که حتی جنگل‌ها هم در حال خشک شدن هستند.

این محقق منابع آب می‌گوید: جالب این که بدانید در یکی از دشت‌های کرمان هر سال سطح آب ۲٫۱۵ متر کاهش می‌یابد و عملاً مردم برای جبران این افت هر سال چاه‌ها را کف شکنی می‌کنند و عمق چاه‌ها به ۲۵۰ تا ۳۰۰ متر می‌رسد که شگفت آور است.

خطر خشکسالی از زلزله بیش‌تر است

وی ادامه داد: افت سالانه در شهرستان کرمان ۸۹ سانتی‌متر، زرند ۱۳۷ سانتی‌متر، رفسنجان ۶۴ سانتی‌متر و سیرجان ۶۸ سانتی‌متر محاسبه شده است و متعاقب همین افت خاک هم نشست می‌کند و اگر فنداسیون اطراف چاه‌ها را ببینید به سادگی نشست زمین قابل مشاهده خواهد بود.

محسن صالحی، مدیر ستاد بحران استانداری کرمان نیز در این رابطه گفت: مردم کرمان باید بدانند خسارتی که خشکسالی و کمبود آب در کرمان وارد کرده است همچون سونامی است که امکانات استان را با خود می‌برد و بسیار مخرب‌تر از زمین لرزه است.

وی افزود: میلیارد‌ها تومان در دهه گذشته به زیرساخت‌های کرمان خسارات وارد شده است اما مردم درک مناسبی از آن ندارند و دلیل هم این است که بسیاری از تبعات آن را درک نکرده‌اند.

تنش‌های وسیع جمعیتی یکی از این مشکلات است در واقع اگر مثل امروز آب مصرف کنیم تا ۱۰ سال آینده دیگر آبی برای کشاورزی در استان وجود ندارد و بسیاری از روستا‌ها تخلیه می‌شوند

صالحی ادامه داد: تنش‌های وسیع جمیعتی یکی از این مشکلات است در واقع اگر مثل امروز آب مصرف کنیم تا ۱۰ سال آینده دیگر آبی برای کشاورزی در استان وجود ندارد و بسیاری از روستا‌ها تخلیه می‌شوند.

وی گفت: مردم باید مخاطرات خشکسالی را جدی بگیرند زیرا همین خشکسالی موجب بروز پدیده‌هایی مانند نشست زمین و دشت‌ها هم می‌شود که مانند زمین لرزه مخرب است.

وی ادامه داد: پس از صرفه‌جویی‌های ناشی از برنامه‌ریزی‌های اخیر در استان کرمان وضعیت کمی بهبود یافته است اما خشکسالی پدیده‌ای است که همه مردم در کنار مسؤولان باید تلاش کنند که تبعاتش را کم کنند.

وی به وجود نزدیک به ۱۱ هزار چاه غیرمجاز در کرمان اشاره کرد و افزود: این آمار بسیار زیاد است و دلیل این است که مردم نمی‌دانند اگر این برداشت‌ها را ادامه دهند تا ۱۰ سال دیگر فرزندان آن‌ها دیگر حتی آب خوردن هم ندارند چه برسد به تداوم کشاورزی و این مهم باید در جامعه تبیین شود.

 

خشکسالی و تبعات ناشی از آن در حالی در کرمان ادامه دارد که متأسفانه بسیاری از طرح‌های مهم استان انتقال آب به استان کرمان به دلیل مسایل سیاسی مسکوت مانده‌اند که می‌توان به طرح بهشت آباد در این خصوص اشاره کرد.