با نزدیک شدن قیمت کارخانه‌ای خودرو‌ها به نرخ بازار رانت از بازار خودرو حذف شده

عضو هیأت علمی دانشگاه علم و صنعت ایران، اظهار داشت: با توجه به ثبات نرخ ارز، سیاست‌گذار باید نسبت به آزادسازی قیمت خودروهای مونتاژی و همچنین محصولاتی که با انصراف از سوی متقاضیان همراه بوده، اقدام کند و سایر محصولات پرفروش که همچنان اختلاف قیمت زیادی با نرخ بازار دارند، در بورس عرضه شوند. به گزارش مناقصه‌مزایده، امیرحسن کاکایی؛ با اشاره به عقب‌نشینی بسیاری از متقاضیان خرید خودرو از سامانه یکپارچه فروش، عنوان کرد: مشکلات صنعت خودرو از زمانی آغاز شد که قیمت‌گذاری دستوری خودرو موجب هجوم مردم برای خرید خودرو و امتحان کردن شانس خود در یک لاتاری ملی شد. وی افزود: به بیان شفاف‌تر ایجاد صف‌های طولانی و بعضاً هشت میلیونی موجب گمراهی مسؤولین شد چراکه تصور می‌کردند تقاضای واقعی دو تا سه میلیونی در بازار خودرو وجود دارد در حالی که برآورد سیاست‌گذار از تقاضای واقعی اشتباه بود زیرا تقاضا به معنای داشتن نیاز واقعی و سرمایه لازم برای خرید هر کالایی است در حالی که همه افرادی که نیاز واقعی به خودرو دارند لزوماً از توانایی مالی برای خرید خودرو برخوردار نیستند. این کارشناس صنعت خودرو، علت ریزش عمیق متقاضیان در سامانه یکپارچه را کاهش اختلاف قیمت برخی خودرو‌ها در کارخانه و بازار عنوان و بیان کرد: با نزدیک شدن قیمت برخی از محصولات خودروسازان به نرخ بازار، رانت از بازار خودرو حذف شده و بسیاری از متقاضیان از تکمیل وجه در سامانه یکپارچه منصرف شده‌اند. این موضوع نشان می‌دهد که حداکثر تقاضا واقعی برای خرید خودرو در کشور یک میلیون تا یک میلیون و ۲۰۰ هزار خودرو است و هرگونه تقاضای بیش از این برای خرید خودرو با هدف سرمایه‌گذاری و سفته‌بازی انجام می‌شود. کاکایی؛ تأکید کرد: اگر قیمت کارخانه‌ای همه خودرو‌ها به‌تدریج به نرخ بازار نزدیک شود به‌زودی شاهد وجود تقاضا یک‌میلیون و ۲۰۰ هزار خودرویی در بازار خودرو خواهیم بود و در این شرایط خودروسازان نیز ناچار به فروش در شرایط رقابتی از جمله طرح‌های فروش اقساطی خواهند شد. وی در ادامه، یادآور شد: از سوی دیگر عرضه خودرو‌ها در سامانه یکپارچه بر مبنای فرآیند نوبت‌دهی در دو سال آینده و عدم وجود سازوکار مشخص برای تعیین نوبت متقاضیان در شرایط فعلی که قیمت برخی خودرو‌ها به نرخ بازار نزدیک شده موجب عقب‌نشینی بسیاری از متقاضیان از خرید خودرو در سامانه یکپارچه شده است. عضو هیأت علمی دانشگاه علم و صنعت ایران، با بیان اینکه سیاست قیمت‌گذاری دستوری طی پنج سال اخیر موجب توزیع بیش از ۲۰۰ میلیارد تومان رانت در بازار خودرو شده در حالی که این مبلغ باید صرف توسعه صنعت خودرو می‌شد، تصریح کرد: سیاست‌گذار می‌بایست از انصراف متقاضیان در سامانه یکپارچه خودرو درس گرفته و سیاست‌ها در صنعت خودرو را اصلاح کند. کاکایی؛ درخصوص این که در صورت حذف سامانه یکپارچه خودرو روش جایگزین برای فروش خودرو چه خواهد بود، گفت: در شرایط فعلی که نرخ دلار ثابت است بهترین فرصت برای آزادسازی قیمت‌هاست، چراکه با فروش خودرو در حاشیه بازار صف خرید خودرو همچون مه‌صبحگاهی محو شده و بار دیگر شاهد طرح‌های فروش لیزینگی خودرو خواهیم بود. در این شرایط خودروساز که به واسطه قیمت‌گذاری دستوری دچار زیان شده با از دست دادن مشتریان خود زیان سنگین‌تری را تجربه خواهد کرد. وی در درباره فروش خودرو از طریق بورس کالا، اظهار داشت: بورس راهکاری میان‌بر برای کاهش اختلاف قیمت خودرو در کارخانه و بازار است که اکنون در این مرحله قرار گرفته‌ایم. بنابراین در شرایط فعلی که نرخ دلار ثابت و واردات خودرو آزاد شده و سهم خودروسازان خصوصی در تأمین نیاز بازار به ۲۰ درصد افزایش پیدا کرده و شرایط رقابتی شده است، سیاست‌گذار باید با صدور مجوز آزادسازی قیمت‌ها به تعادل در بازار خودرو کمک کند چراکه فروش دستوری از طریق سامانه یکپارچه در شرایط رقابتی کارآیی نخواهد داشت. مضاف بر اینکه عرضه یکپارچه انواع خودرو در حالی که بازار و مشتری خودروهایی مانند ساینا و پژو۲۰۶ با تیگو۸ پرومکس متفاوت است، قطعاً سیاستی اشتباه خواهد بود. این کارشناس صنعت خودرو، اذعان داشت: اکنون که نرخ دلار به ثبات رسیده سیاست‌گذار باید نسبت به آزادسازی قیمت خودروهای مونتاژی و همچنین محصولاتی که با انصراف از سوی متقاضیان همراه بوده، اقدام کند و سایر محصولات پرفروش نیز که همچنان اختلاف قیمت زیادی با نرخ بازار دارند، در بورس عرضه شوند. همچنین کاکایی؛ ادامه داد: البته وجود چنین شرایطی در بازار خودرو تنها با ثبات نرخ ارز امکان‌پذیر خواهد بود زیرا با جهش نرخ ارز قیمت همه کالا‌ها از جمله خودرو افزایش یافته و اتخاذ هر سیاستی برای تعیین قیمت خودرو منجر به رشد بهای خودرو خواهد شد.