مدیریت بحران در شهر تهران مغفول مانده است

مدیریت بحران در شهر تهران مغفول مانده است شهروندان تهرانی هنگام وقوع بلایای طبیعی و اتفاقات ناشی از فعالیت‌های انسانی درفضای زیرزمینی مانند مترو، خیابان‌‌‌‌ها و حتی منازل تا چه اندازه ایمن هستند؟ بعد از وقوع حادثه، این شهر تا چه اندازه بستر لازم برای شروع عملیات امدادی را داراست؟ به گزارش سیناپرس، این‌‌‌‌ها و […]

مدیریت بحران در شهر تهران مغفول مانده است

شهروندان تهرانی هنگام وقوع بلایای طبیعی و اتفاقات ناشی از فعالیت‌های انسانی درفضای زیرزمینی مانند مترو، خیابان‌‌‌‌ها و حتی منازل تا چه اندازه ایمن هستند؟ بعد از وقوع حادثه، این شهر تا چه اندازه بستر لازم برای شروع عملیات امدادی را داراست؟

به گزارش سیناپرس، این‌‌‌‌ها و صد‌‌‌‌ها سؤال دیگر، همواره پرسیده می‌شوند اما هیچ‌گاه پاسخ مناسبی برای آن‌‌‌‌ها داده نمی‌شود. از بین ۱۰ کشور پر خطر از نظر مخاطرات طبیعی، ایران در رتبه سوم قرار که باید این مسأله مورد توجه جدی مسؤولان قرار گیرد.

تهران آبستن برخی مخاطرات طبیعی است و ساخت‌وسازهای غیراصولی مخاطرات شهر تهران را صدچندان کرده است. تهران با ۱۲ میلیون نفر جمعیت روی خط گسل زلزله قرار دارد، با وجود جمعیت انبوه در این کلان شهر، باز خبر مخاطرات احتمالی در تهران را باید مثل دیگر مسایل مهم همچون آلودگی‌های زیست‌محیطی، آلودگی هوا، ترافیک و… تکرار مکررات دانست. چون علی‌رغم صحبت‌های پی در پی در این باره تاکنون فعالیت مؤثری از سوی سازمان‌های مسؤول برای ایمن‌سازی پایتخت به انجام نرسیده است.

تهران شهری نا ایمن

وجود ۱۴ هزار هکتار بافت‌های فرسوده از یکسو و گسل‌های متعدد در شهر از سوی دیگر سبب شده که پایتخت کشورمان به شهری ناایمن در برابر زلزله تبدیل شود. نوسازی بافت‌های فرسوده و مقاوم‌سازی ساختمان‌ها و سازه‌های شهری از ابتدایی‌‌‌‌‌ترین اقداماتی است که می‌توان در شهر تهران برای جلوگیری از خسارات و تلفات سنگین هنگام وقوع زلزله انجام داد اما روند نوسازی این بافت‌ها آن طور که انتظار می‌رود از سرعت مناسب برخوردار نبوده و حتی بسیاری از ساختمان‌های جدید نیز از استقامت و استانداردهای پایداری در برابر زلزله برخوردار نیستند.

به گفته مدیرعامل سازمان نوسازی شهر تهران، تنها ۳۰ درصد از بافت‌های فرسوده شهر طی حدود ۱۰ سال اخیر نوسازی شده است، این درحالیست که ۳ هزار و ۲۶۸ هکتار بافت فرسوده با ۳ شاخص نفوذناپذیری، ناپایداری و ریزدانه بودن در شهر وجود دارد و چنان‌چه تنها شاخص ناپایداری را برای بافت‌های فرسوده مد نظر قرار دهیم حدود ۱۴ هزار هکتار از بافت‌های شهر تهران فرسوده محسوب می‌شوند.

وضعیت ایمنی و مدیریت بحران در تهران

معصومه‌آباد، رییس کمیته ایمنی و مدیریت بحران شورای شهر تهران در این باره گفت: امنیت شهر تهران در مقوله‌های مختلف از جمله ایمنی ترافیک، مشاغل خانگی، آتش و حوادث، وضعیت متفاوتی دارد. به‌طور مثال در بحث ایمنی و آتش‌نشانی، با توجه به این‌که بافت فرسوده داریم و حوادثی که عموماً برایمان رخ می‌دهد، به خصوص در برخی مناطق مثل ۱۲، به دلیل فرسودگی‌‌‌‌‌ها و قدیمی بودن ساخت و ساز‌‌‌‌‌ها و کابل‌کشی‌ها، بیش‌ترین حوادث در این منطقه رخ می‌دهد، اما خوشبختانه در زمان طلایی که ۴:۲۵ است، بسیار رعایت می‌شود و با توجه به نرم جهانی در وضعیت خوبی قرار داریم.

وی ادامه داد: درباره تصادفات می‌توان با تدوین و اجرای یک برنامه ۴-۵ ساله آمار را به نصف و حتی یک سوم میزان فعلی رساند. در بحث ایمنی عمران هر چند وقت یک بار می‌بینیم که به دلیل گودبرداری‌های غیرایمن، حادثه‌ای رخ می‌دهد. این در حالیست که اگر شرایط غیرعادی مثل توفان رخ دهد، بی‌شک داربست‌های ناایمن، گودبرداری‌های غیرمطمئن و تمامی پروژه‌هایی که شاخص‌های ایمنی را رعایت نمی‌کنند، خود سانحه‌ساز خواهند شد و مخاطرات زیادی را متوجه شهروندان خواهد کرد.

آباد تصریح کرد: در هرحال، در صورتیکه قوانین، اصول و استانداردهای ایمنی در شهرسازی و عمران اعمال شود در متن شهر با حوادث کم‌تری مواجه خواهیم شد. به همین دلیل لازم است مسؤولین در حوزه‌های مختلف نسبت به اجرا، نظارت بر اجرا و احصای قوانین برای پوشش خلا‌‌‌‌ها اقدام کنند.

وی ادامه داد: اما در هر صورت واضح است که شهر تهران در حوزه‌های مختلف خدمات شهری با چالش‌های ایمنی بسیاری دست و پنجه نرم می‌کند؛ ساخت‌وساز در حریم مسیل‌ها، فرسوده بودن برخی از شریان‌های حیاتی و نیز قرار گرفتن تهران در بستری لرزه‌خیز وضعیت ایمنی این شهر را در شرایطی خاص قرارداده است. از سوی دیگر مشکلات ناشی از جمعیت نظیر ترافیک، مسایل زیست‌محیطی نیز از مواردی است که می‌تواند اوضاع تهران را حتی به شرایط بحرانی برساند.

آباد تصریح کرد: بنابراین وضع ایمنی شهر تهران وضعیت مطلوبی ندارد. از آنجا که ضریب ایمنی در شهر ما هنوز با وضع مطلوب جهانی فاصله زیادی دارد و نیاز به توجه بیش‌تر نیست، ما نیازمند تدوین شاخص ترکیبی با نگاه سلامت محور از عوامل مؤثر در حوادث هستیم تا بتواند عملکرد ایمنی در حوزه‌ای مختلف شهری و در مقایسه با سایر کشور‌‌‌‌ها را مورد ارزیابی قرار دهد. در این راستا بهبود ایمنی شهرسازی، عمران، حمل و نقل، محیط‌زیست و… مستلزم انجام فعالیت‌های مستمر، یکپارچه و منظم است که باید در زمینه‌های مختلف مدیریتی، طراحی و ساخت، ایمنی و بهبود شرایط و رفع نقاط حادثه‌خیز، همراه با تبلیغات و آموزش‌های مؤثر ایمنی به شهروندان و توانمند‌سازی عمومی صورت پذیرد.

اوضاع تهران در زیرزمین هم مطلوب نیست

متأسفانه چالش‌های شهر تهران فقط به روی زمین محدود نمی‌شود، چراکه اوضاع شهر در زیرزمین هم چندان مطلوب نیست.

متأسفانه چالش‌های شهر تهران فقط به روی زمین محدود نمی‌شود، چراکه اوضاع شهر در زیرزمین هم چندان مطلوب نیست. بر اساس نظر کارشناسان، به واسطه عبور لوله‌های آب و گاز رسان در زیر زمین، مشکلات عدیده‌ای وجود دارد که هر لحظه همچون پارامتری خطرساز تهران و ساکنانش را تهدید می‌کند. این در حالی است که نه نقشه مشخص و دقیقی از وضعیت زیر زمین تهران و لوله‌کشی‌های خیابان‌‌‌‌ها وجود دارد و نه می‌دانیم تمامی تأسیسات به‌طور دقیق از کجا عبور می‌کنند. عدم وجود نقشه دقیق و مشخصی از پایتخت‌نشینی، تهران را هر لحظه در معرض خطرات بی‌شماری قرار می‌دهند.

فرسودگی‌های موجود در شهر قابل‌توجه است اما اقداماتی که صورت گرفته بیش‌تر شکل و شمایل محلی دارند. یعنی هر فردی که توانایی استفاده از تسهیلات احیای بافت فرسوده را داشته، نوسازی در خانه‌‌اش صورت گرفته است. دلیل این مشکل نیز تحقق نیافتن مدیریت یکپارچه شهری است. بنابراین همه سازمان‌ها باید به صورت مشترک اقدام به حل مشکلات کنند و به قول معروف دست به دست هم بدهند تا تهران از معضلات کنونی‌‌اش در زمینه فرسودگی بافت‌های مسکونی، ر‌‌‌‌ها شود.

 

ضمن این‌که بافت‌های فرسوده یکی از آسیب پذیر‌‌‌‌ترین مناطق در حین بروز حوادث هستند، به این معنا که بعد از وقوع حادثه نیز به دلیل غیراستاندارد بودن و قدیمی بودن بافت خانه‌ها و کوچه‌ها امکان تردد وسایل نقلیه و نیروهای امدادی در بسیاری از مناطق تهران به ویژه در جنوب شهر تقریباً غیرممکن است و همین مسأله مقابله با بحران را سخت‌تر از آنچه است، می‌کند