دانش‌بنیان‌‌‌ها چه فرقی با شرکت‌های خصوصی دارند؟

به عقیده بسیاری، بخش‌خصوصی به دنبال جمع‌آوری ثروت و سرمایه است و به منافع جمعی کاری ندارد و به عقیده بسیاری دیگر، بخش دولتی به دلیل بهره‌وری کم، منابع را هدر می‌دهد؛ اما دانش‌بنیان‌‌‌ها یک تفاوت بزرگ با هر دوی این‌‌‌ها دارند.به گزارش فارس، بحث‌های پیرامون بخش‌خصوصی و دولتی، همواره از بحث‌های داغ و پر سابقه در اقتصاد بوده است. به عقیده بسیاری، بخش‌خصوصی به دنبال جمع‌آوری ثروت و سرمایه است و به منافع جمعی کاری ندارد و به عقیده بسیاری دیگر، بخش دولتی به دلیل بهره‌وری کم، منابع را هدر می‌دهد؛ اما بین بخش‌خصوصی و کسب‌وکارهای استارت‌آپی و دانش‌بنیان نیز تفاوت‌های عمیقی وجود دارد که عمدتاً ناشی از ماهیت کسب‌وکارهای نوپای نوظهور است.

ارزش‌آفرینی، مهم‌‌‌ترین هدف استارت‌آپ‌های نوپا

زیست‌بوم نوآوری متشکل از تعداد زیادی تیم‌های استارت‌آپی است که دور هم جمع شده‌اند تا محصولی ارزش‌آفرین خلق کنند. از آنجایی که هر نوع نوآوری دارای ریسک بالاست، در ابتدا سهم کوچکی از بازار نصیب هر استارت‌آپ می‌شود و حتی هر سرمایه‌گذاری را قانع نمی‌کند که تأمین مالی این نوآوری‌‌‌ها را انجام دهند. از طرفی اگر ارزشی خلق نشود، اقبالی از سوی مشتریان و متقاضیان نیز وجود نخواهد داشت. این تیم‌های کسب‌وکاری معمولاً تعدادی از افراد تحصیل‌کرده هستند که سعی دارند خروجی تحصیلات و یا ایده‌هایشان را به محصول یا خدمت با ارزش تبدیل کنند. در ابتدا ممکن است ارزش دارایی‌های این تیم‌‌‌ها به حدی نرسد که بانک‌ها را قانع کند که به آن‌‌‌ها وام دهند و کار خود را توسعه دهند. در مقابل، هسته اولیه یک شرکت بزرگ خصوصی را معمولاً یک یا چند فرد سرمایه‌دار یا دارای اعتبار نزد بانک‌ها و مؤسسات مالی تشکیل می‌دهند و محصول آن‌‌‌ها نیز لزوماً با ارزش بالا نیست. مالکان و صاحبان این شرکت‌ها در برخی موارد از رانت‌های مختلف استفاده می‌کنند تا یک واحد خصوصی را راه‌اندازی کنند و ارزش کار آن‌‌‌ها به دلیل ارزش سرمایه آن‌هاست. کالاهای تولیدی این نوع بخش‌خصوصی معمولاً در حول مسائل روز کشور هم نیست. خلق ارزش، به جز در استارت‌آپ‌‌‌ها در شرکت‌های دانش‌بنیان نیز قابل مشاهده است. محصولات دانش‌بنیان‌‌‌ها معمولا از جنس فناوری است و این فناوری‌‌‌ها بایستی در صنعت برای تولید کالاهای مختلف به کار گرفته شوند. این شرکت‌ها نیز تلفیقی از نوآوری و دانش را برای حل مسائل روز استفاده می‌کنند و از طرفی به توسعه زنجیره ارزش در سایر صنایع هم کمک می‌کنند.

حیات استارت‌آپ‌‌‌ها بسته به توسعه محصول است

در دنیای استارت‌آپی، همیشه ایده‌های بهتر وجود دارند. ماهیت محصولات نوآورانه نیز به نوعی است که معمولاً پس از مدتی که به بلوغ خود می‌رسند، فروش آن‌‌‌ها از رونق می‌افتد. مدیران استارت‌آپی در این مرحله مجبورند برای اینکه بازار خود را حفظ کنند، قسمت بزرگی از سود خود را در توسعه محصول و کسب‌وکار خود هزینه کنند. برای مثال یک فروشگاه اینترنتی، پس از مدتی فعالیت، مجبور است تعداد بیشتری از محصولات را به فروشگاه خود اضافه کند تا بتواند به حیات خود ادامه دهد. از سوی دیگر، برخی از صاحبان شرکت‌های رانتی بخش‌خصوصی، سودهای خود را در بانک‌ها یا با خرید ملک، زمین و ساختمان سرمایه‌گذاری می‌کنند. ارزش محصولات آن‌‌‌ها معمولاً به دلیل رانت و سرمایه است و احساس خطری هم از بابت از بین رفتن کسب‌وکارشان ندارند.

رقابت استارت‌آپ‌‌‌ها در بستر دیجیتال

دنیای کسب‌وکاری استارت‌آپی درست همزمان با ظهور اینترنت و فضای دیجیتال شروع به اوج‌گیری کرد. بستر اینترنت فضای مناسب و رقابتی را در اختیار این کسب‌وکار‌‌ها قرار می‎دهد و فضایی بدون محدودیت و خالی از انحصار و اشباع است که در بازار سنتی مواجه با آن مواجه هستیم. در فضای رقابتی و مدرن استارت‌آپی سرعت فعالیت‌‌‌ها بالاست و نوعی از مدیریت را می‌طلبد که با فضای سنتی متفاوت است. یک استارت‌‌آپ تنها درصورتی می‌تواند رشد کند که به تغییرات، سریعاً واکنش نشان دهد و در اصطلاح «چابک» باشد. در بازار سنتی، بیشتر کار‌‌ها با اعتبار جلو می‌رود و تغییرات جدید مزاحم کسب‌وکارهای سنتی می‌شوند.

زیست‌بوم نوآوری پیشران است

در فضای استارت‌آپی و شرکت‌های دانش‌بنیان، تبدیل ایده و دانش به ثروت یا ارزش در تمرکز قرار می‌گیرد. تیم‌های نوآور و فناور همیشه باید در مرز علم قرار گیرند و خود را با تغییرات جدید هم‌سو کنند. این امر باعث می‌شود این کسب‌وکار‌‌ها همیشه درحال پیشرفت و به‌روزرسانی باشند. در مقابل، بخش‌خصوصی غیرنوآور، پس از مدتی از تغییرات باز می‌ماند و بازار را از دست می‌دهد. این شرایط در بسیاری از شرکت‌های صنعتی وجود دارد. بیشتر این شرکت‌ها دارای فناوری قدیمی هستند و توانمندی و قابلیت تولید محصولات باارزش و رقابت‌پذیر را ندارند.

بهره‌وری بالا در زیست‌بوم استارت‌آپی

استارت‌آپ‌های نوپا و دانش‌بنیان‌‌‌ها به دنبال تغییر فرآیندهای معمول به فرآیندهایی هستند که با کم‌‌ترین هزینه، بیش‌‌ترین بازده را دهد. این شرایط و همچنین چابکی سازمان‌ها منجر به افزایش بهره‌وری می‌شود. درصورتی که بخش‌خصوصی که دارای سرمایه و یا رانت‌های مختلف مانند انرژی ارزان باشد، بهره‌ور نخواهد بود و نمی‌تواند به خودی خود فرآیند‌‌ها را ارتقاء دهد. از طرفی بازیگران مختلف زیست‌بوم استارت‌آپی تلاش می‌کنند از فناوری‌های به‌روز استفاده کنند و این نیز خود بر نرخ بهره‌وری آن‌‌‌ها می‌افزاید.