جزئیات پیش‌نویس سند هوش‌مصنوعی اعلام شد

معاون ستاد هوش‌مصنوعی و رباتیک معاونت علمی ریاست جمهوری، با اشاره به جزئیات سند هوش‌مصنوعی، گفت: در این سند معاونت علمی مکلف می‌شود از راه‌اندازی شرکت‌های یونیکورن هوش‌مصنوعی حمایت کند. هادی عاشری؛ در گفت‌وگو با مهر، به تشریح جزئیاتی از پیش‌نویس سند ملی هوش‌مصنوعی که در معاونت علمی تدوین شده پرداخت و اظهار کرد: این سند پیش از این در ستاد اقتصاد دیجیتال معاونت تدوین شده و در حال‌حاضر به ستاد هوش‌مصنوعی ارجاع داده شده است؛ سند چهار هدف کلان، پنج راهبرد اصلی، ۳۰ شاخص کلان، حدود ۱۴۰ اقدام و ۱۵۰ فعالیت یا پروژه و ۱۷۵ شاخص خرد دارد که در حال‌حاضر به شورای‌عالی انقلاب فرهنگی ارائه و میزهای تخصصی برای بررسی ذیل شورا تشکیل شده است.

ستاد هوش‌مصنوعی در کشور ایجاد شود

معاون ستاد هوش‌مصنوعی و رباتیک معاونت علمی ریاست جمهوری، ضمن اشاره به اینکه این سند براساس مطالعه اسناد سایر کشورها، اسناد بالادستی داخلی، مطالعات میدانی و مصاحبه با نخبگان تدوین شده است، گفت: پیشنهاد فعلی سند این است که نهایتاً یک «ستاد هوش‌مصنوعی» در کشور ایجاد شود و وزارت علوم، وزارت ارتباطات، معاونت علمی، فناوری و اقتصاد ریاست جمهوری و… حتماً باید در این ستاد نماینده داشته باشند و دبیر ستاد را معاون علمی منصوب کند که در واقع یک ویژگی فرابخشی دارد. البته این موضوع در دبیرخانه شورا در حال بررسی است و به جمع‌بندی نرسیده است. عاشری؛ در ادامه به بخشی‌هایی از این سند اشاره کرد و گفت: مثلاً در چشم‌انداز سند به چند نکته توجه شده است؛ نخست توجه به فرموده رهبر انقلاب که ایران باید جزء ۱۰ کشور برتر هوش‌مصنوعی و صاحب حرف در این حوزه باشد که این یک هدف کلی است و باید ذیل آن زیر هدف‌هایی تعریف شود؛ مثلاً اینکه در حوزه نوآوری وضعیت‌مان مشخص شود یا اینکه در حوزه سرمایه انسانی و زیرساخت فنی باید به چه جایگاه برسیم تا بتوانیم در جمع کشورهای برتر قرار بگیریم.

فناوری هوش‌مصنوعی باید کاربردی‌سازی شود

وی یکی از اهداف کلان این سند را «برآورده کردن نیازمندی‌‌‌ها و حل شدن ابرچالش‌‌ها با کاربردی‌سازی هوش‌مصنوعی» عنوان کرد و افزود: این هدف یعنی کاربردی کردن هوش‌مصنوعی در کشور باید در اولویت قرار بگیرد، یعنی اگر فقط پز این را بدهیم که در حوزه تولید علم دنیا مثلاً در رتبه یک قرار داریم، فایده نخواهد داشت در صورتی که فناوری هوش‌مصنوعی را کاربردی‌سازی نکرده باشیم.

راه‌اندازی چندین شرکت یونیکورن در حوزه هوش‌مصنوعی

معاون ستاد هوش‌مصنوعی و رباتیک معاونت علمی ریاست جمهوری موضوع «رقابت‌پذیری شرکت ها» را از دیگر موضوعات مهم و مورد تأکید سند مطرح کرد و گفت: براساس این هدف‌گذاری باید بتوانیم یک‌سری شرکت فناور بزرگ در هوش‌مصنوعی راه‌اندازی کنیم، چون مدل توسعه هوش‌مصنوعی در دنیا بر مبنای شرکت‌های فناور است. مثلاً در آمریکا شرکت‌های گوگل، فیس‌بوک و مایکروسافت پیشران حوزه هوش‌مصنوعی بوده‌اند و سایر زیست‌بوم‌ها، هوش‌مصنوعی‌شان بر پایه همین‌‌‌ها شکل گرفته است. در بحث «تجاری‌سازی و رسوخ فناوری» همچنین یک‌سری شاخص‌‌‌ها تعریف شده و مثلاً معاونت علمی مکلف می‌شود که از راه‌اندازی چندین شرکت یونیکورن در حوزه هوش‌مصنوعی حمایت کند تا بتوانند در لبه فناوری حرکت کنند.

با سیستم دولتی هم می‌توان شرکت‌های بزرگ را وارد بازی هوش‌مصنوعی کرد

عاشری؛ خاطرنشان کرد: دولت چین هم علی‌رغم اقتصادِ بسته و سیستم دولتی که دارد ولی یک‌سری شرکت‌های بزرگ را وارد بازی هوش‌مصنوعی کرد و از آن‌‌ها خواست نقش پیشران را ایفا کنند که به خوبی هم این کار را انجام می‌دهند. در واقع نکته اصلی صحبتم اینجاست که این قصه لزوماً به این نیاز ندارد که حتماً سیستمِ اقتصاد آزاد داشته باشیم تا بتوان از آن جواب گرفت. وی بحث «ارتقای سرمایه انسانی» در حوزه هوش‌مصنوعی را از دیگر موضوعات مورد تأکید سند عنوان کرد و افزود: بخش زیادی از فناوری هوش‌مصنوعی به حوزه نرم‌افزاری برمی‌گردد و بسیار مهم است که در این بخش تقسیم کاری بین وزارت آموزش و پرورش، علوم و معاونت علمی انجام و هر کدام مأموریت‌شان در حوزه پرورش نیروی انسانی مشخص شود. چرا که وزارت علوم و آموزش و پرورش نیروهای دانشی را تربیت می‌کنند و در نهایت برای تبدیل شدن نیروی دانشی به نیروی خبره، معاونت علمی می‌تواند وارد عمل شود و برنامه‌ریزی کند. معاون ستاد هوش‌مصنوعی و رباتیک معاونت علمی ریاست جمهوری، ادامه داد: یک بحث دیگر موضوع «حفظ شتاب علمی و تولید علم نافع» است و ذیل این موضوع، تعداد مقالات و پتنت‌های تولید شده حائزاهمیت است. در واقع بسیار مهم است که در این بخش چگونه هدف‌گذاری کنیم، اینکه قرار است به چه تعداد مقاله کیو وان در حوزه هوش‌مصنوعی و حوزه‌های مرتبط با آن برسیم. عاشری؛ در ادامه تصریح کرد: حوزه دیگری که می‌توان به واسطه آن زنجیره ارزشی برای هوش‌مصنوعی ایجاد کنیم، بحث «همکاری‌‌ها با کشورهای منطقه و یا در ابعاد بین‌الملل» است. می‌توان با استفاده از توانمندی شرکت‌های دانش‌بنیان فعال در حوزه هوش‌مصنوعی در سایر کشور‌‌ها بالاخص کشورهای اطراف، خلق ثروت و ارزش را به ارمغان آورد؛ به‌طور مثال در حال‌حاضر در عراق یک سرویسی مشابه اپلیکیشن اسنپ راه اندازه شده که به رفع نیاز آن‌‌ها کمک کرده است.

تهیه یک اطلس ویژه در حوزه هوش‌مصنوعی

وی در ادامه، از تهیه اطلسی در ستاد هوش‌مصنوعی خبر داد که در آن مشخص می‌شود چه تعداد شرکت در این حوزه فعال هستند و گفت: برخی شرکت‌ها صرفاً در این حوزه توسعه دانش انجام می‌دهند و یا ممکن است یک شرکت یک ربات از شرکت خارجی وارد کرده و لوگوی خودش را هک کرده که این شرکت‌ها باید در اطلس خوب شناسایی شوند. بحث شناسایی نخبگان حوزه هوش‌مصنوعی، تعداد دانش آموختگان تحصیلات تکمیلی در این حوزه، وضعیت صادرات هوش‌مصنوعی، جایگاه کشور از نظر تعداد مقالات و تعداد ثبت اختراع نیز از موارد مهمی است که باید در این اطلس به آن توجه شود.

در حوزه تجهیزات توان محاسباتی کمبود داریم

معاون ستاد هوش‌مصنوعی و رباتیک معاونت علمی ریاست جمهوری با بیان اینکه راه‌اندازی زیست‌بوم داده و زیرساخت‌های محاسباتی مربوط به سکو‌‌ها را از جمله مأموریت‌های معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان برشمرد و گفت: «میزان توان محاسباتی» یکی دیگر از موضوعات مهم در سند هوش‌مصنوعی بوده که بر آن تأکید ویژه‌ای شده است؛ چرا که کشور در زمینه پتافلابس (ظرفیت محاسباتی) کمبود دارد.