قفل بازار مسکن با خروج فولاد و سیمان از بورس باز می‌شود!  

محمد قره‌داغلی – اخیراً مهرداد بذرپاش؛ وزیر راه‌وشهرسازی، با بیان اینکه تمرکز دولت کنترل تورم مسکن است، گفت: یکی از عوامل افزایش قیمت مسکن، گرانی مصالح ساختمانی است. کنترل بازار و مصالح و خروج مصالح سیمان و فولاد از بورس کالا در کنترل و کاهش قیمت مسکن، امری مهم و ضروری است. وی با اشاره […]

محمد قره‌داغلی – اخیراً مهرداد بذرپاش؛ وزیر راه‌وشهرسازی، با بیان اینکه تمرکز دولت کنترل تورم مسکن است، گفت: یکی از عوامل افزایش قیمت مسکن، گرانی مصالح ساختمانی است. کنترل بازار و مصالح و خروج مصالح سیمان و فولاد از بورس کالا در کنترل و کاهش قیمت مسکن، امری مهم و ضروری است. وی با اشاره به اینکه طی چهار ماه گذشته رشد قیمت مسکن در بسیاری از شهر‌ها منفی شده است، افزود: درباره گرانی مصالح ساختمانی به‌زودی در جلسه شورای‌عالی مسکن بررسی و تصمیم‌گیری می‌شود. در این باره، حسین راغفر؛ اقتصاددان و استاد دانشگاه در این خصوص، گفت: وقتی محصولات وارد بورس کالا می‌شود، قیمت آن افزایش پیدا می‌کند. اظهارات وزیر راه‌وشهرسازی نیز عملاً تأییدی بر این مسأله است، به عبارت دیگر این موضوع اعتراف به فسادی است که در بورس کالا رخ می‌دهد. این موارد تنها فرصت رانت و سوء‌استفاده بوده است که به اسم بورس کالا منافع عده خاصی را تأمین کرده است. وی افزود: ضمن اینکه برای خانه‌دار شدن طبقه متوسط و متوسط به پایین جامعه جز اعطای زمین از سوی دولت با قیمت نازل و همین‌طور ارائه مصالح ارزان‌قیمت یارانه‌ای راه دیگری وجود ندارد. راغفر؛ گفت: البته تنها این مسأله راهگشا نخواهد بود چرا که وقتی مصالح یارانه‌ای وارد بازار شود، به سبب اینکه ساختار توزیعی در اختیار دلالان قرار دارد، اجازه دسترسی مردم بدون مسکن به مصالح ارزان را نمی‌دهند. در نتیجه یک اراده سیاسی قدرتمندی لازم است تا این چرخه را بشکند و فرصت خانه‌دار شدن اقشار کم‌درآمدتر را فراهم کند. در این زمینه، جعفر قادری؛ نماینده مردم شیراز، با اشاره به تأکید وزیر مسکن درخصوص لزوم خروج سیمان و فولاد از بورس کالا، گفت: برخی از کالا‌ها همچون فولاد و سیمان که ماده اولیه آن‌‌ها داخلی است و به‌وفور در کشور ما یافت می‌شوند و ارتباطی با خارج ندارند، نباید اجازه قیمت‌سازی و غیرشفاف شدن با سوءاستفاده از پلتفرم‌هایی مثل بورس کالا داشته باشند. عضو کمیسیون برنامه و بودجه، با اشاره به اینکه عملاً نهضت ملی مسکن؛ گروگان قیمت‌سازی سیمان و فولاد شده است، گفت: این انتظار می‌رود که دولت به این قیمت‌سازی‌های کاذب که توسط تولیدکنندگان عمده صورت می‌گیرد ورود کند و مقابل این قیمت‌سازی‌‌ها در بورس کالا بایستد و اجازه افزایش قیمت‌ها را ندهد. از طرفی اگر مقاومتی توسط برخی از عرضه‌کنندگان و تولیدکنندگان صورت گرفت، دولت باید همچون محصولات کشاورزی که در ایام عید مستقیماً دخالت می‌کند در بازار این محصولات نیز دخالت کند. در این باره، رضا غلامی؛ کارشناس اقتصادی، درخصوص اظهارات وزیر راه‌وشهرسازی مبنی بر ضرورت خروج فولاد و سیمان از بورس کالا برای کاهش قیمت مسکن، گفت: خروج سیمان و فولاد از بورس کالا متغیر مهمی است و باید انجام شود اما مهم این است که صادرات محدود شود. وقتی شما محصولات مهمی مانند محصولات فولاد، مس و آلومینیوم را صادر می‌کنید یا به قیمت صادراتی به داخل می‌فروشید، عملاً قیمت مسکن را بالا بردید. وی افزود: به این ترتیب عملاً مسکن را به قیمت صادراتی حساب می‌کنیم. لذا اگر قرار است که این محصولات از بورس کالا خارج شود، نباید مبنای قیمت ارز آن‌ها صادراتی باشد. در غیر این صورت مسکن براساس نرخ صادراتی قیمت‌گذاری می‌شود. در حقیقت به مردمی که ریالی حقوق می‌گیرند، مسکن ارزی می‌فروشیم. وزیر راه‌وشهرسازی دیر متوجه این موضوع شده است اما همین که امروز این موضوع را درک کرده‌اند، نشانه خوبی است. این کارشناس اقتصادی، در پاسخ به سؤالی در مورد تغییرات در عرضه محصولات مهمی مانند فولاد و سیمان در بورس کالا و تأثیر آن بر قیمت به نحوی که گا‌هی قیمت فولاد داخلی از صادراتی بیشتر می‌شود، گفت: وقتی شما قیمت‌گذاری را به بورس کالا می‌سپارید و از سوی دیگر صادرات را آزاد می‌گذارید (محدودیتی برای آن قرار نمی‌دهید) صادرکننده نرخ ارز را همان‌طور که می‌خواهد قیمت‌گذاری می‌کند. وی با تأکید بر اینکه در بورس کالا به نحوی قیمت‌گذاری می‌کنند که بتواند حداکثر کالای ممکن را صادر کند، گفت: تجربه زیادی درخصوص چنین رویه‌ای داریم و در صنایع مختلف از جمله پتروشیمی، فولاد، آلومینیوم و مس مثال‌هایی از این رویه وجود دارد. در حقیقت از بورس استفاده کردند تا قیمت‌ها را افزایش دهند و برای این منظور دلایلی می‌آورند. همچنین حسینعلی حاجی‌دلیگانی؛ عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس، با اشاره به حمایت از ایده وزیر راه‌وشهرسازی در خروج فولاد و سیمان از بورس کالا جهت پیشبرد ابرپروژه نهضت ملی مسکن، گفت: بورس محلی است که برای برخی کالا‌ها موجبات افزایش قیمت و یا حتی انحصار در خرید را فراهم می‌کند و این در شرایطی است که انتظار می‌رفت تا بورس شرایطی را فراهم کند که شفافیت در عرضه و تقاضا به وجود آورد. اما متأسفانه در برخی از کالا‌ها شاهد هستیم که این چنین نیست و خود بورس باعث افزایش قیمت‌ها می‌شود. وی افزود: اگر در واقع می‌خواهیم فولاد و سیمان را از بورس کالا خارج کنیم، باید حتماً حواشی و تدابیر لازم در این خصوص بررسی و انجام شود تا این ایده موجب ایجاد رانت و یا تشکیل ستاد توزیع نشود.