افزایش رانت و دلالی محصول خروج سیمان و فولاد از بورس  

گروه زمین‌ومعدن – در حالی ایده وزیر راه‌وشهرسازی برای کاهش قیمت مصالح ساختمانی که با خروج سیمان و فولاد از بورس کالا مطرح شده که در این رابطه در جلسه شورای‌عالی مسکن، با دستور رئیس‌جمهوری مقرر شد با هدف کاهش هزینه ساخت واحدهای نهضت ملی مسکن، هیأت‌های کارشناسی متشکل از وزارتخانه‌های راه‌وشهرسازی، صنعت،معدن‌وتجارت و نیرو، […]

گروه زمین‌ومعدن – در حالی ایده وزیر راه‌وشهرسازی برای کاهش قیمت مصالح ساختمانی که با خروج سیمان و فولاد از بورس کالا مطرح شده که در این رابطه در جلسه شورای‌عالی مسکن، با دستور رئیس‌جمهوری مقرر شد با هدف کاهش هزینه ساخت واحدهای نهضت ملی مسکن، هیأت‌های کارشناسی متشکل از وزارتخانه‌های راه‌وشهرسازی، صنعت،معدن‌وتجارت و نیرو، موضوع عرضه سیمان و فولاد از طریق بورس کالا را مورد بررسی قرار دهند. پس از بررسی‌های صورت گرفته در این زمینه، نتیجه به رئیس‌جمهور ارائه و در رابطه با عرضه سیمان و فولاد در بورس تصمیم‌گیری خواهد شد. کارشناس اقتصادی، ضمن انتقاد از موضوع مطرح‌شده درباره خروج سیمان و فولاد از بورس کالا، بیان کرد: این تصمیمات در خدمت دلالی، سفته‌بازی و ایجاد رانت است که به نام رونمایی از راهکارهای جدید، در نهایت آسیب‌های تازه‌ای پدید می‌آورد. مجید عشقی؛ رئیس سازمان بورس، با اشاره به بحث خروج سیمان و فولاد از بورس، گفت: این مباحث فقط در کوتاه‌مدت به این صنایع، سهامداران و کلیت بازار سرمایه ضربه می‌زند. عشقی؛ خاطرنشان کرد: قبل از ورود سیمان به بورس حدود ۷۰ درصد سیمان کشور توسط تقریباً ۲۰ نفر دادوستد می‌شد، حال هر کسی بخواهد به‌راحتی می‌تواند به هر میزان از بورس کالا سیمان بخرد و انحصاری در این زمینه وجود ندارد. وی گفت: سیمان نیم‌درصد هزینه تمام شده ساخت‌وساز را در برمی‌گیرد و خروج سیمان از بورس به بهانه حل مشکلات مسکن آدرس غلط دادن است؛ چراکه این کار سیمان را گران‌تر به دست مصرف‌کننده واقعی می‌رساند. تلاش برای خروج محصولات از بورس، به سرمایه هراسی منجر می‌شود. در این باره، رضا شهرستانی؛ عضو سابق انجمن فولاد، درخصوص مطرح شدن موضوع خروج سیمان و فولاد از بورس کالا به علت گرانی بازار مسکن، گفت: بورس کالا را در دهه ۸۰ راه‌اندازی کردیم تا قیمت محصولات عادلانه و شفاف شده و رانت‌های بزرگ حذف شود اما اکنون گفته می‌شود که این محصولات به علت گرانی باید از بورس خارج شود که اصلاً بحث کارشناسی نیست. وی افزود: این در حالی است که بورس کالا برای شفاف‌سازی و عادلانه کردن قیمت‌ها راه‌اندازی شد تا هم تا خریدار و هم فروشنده منتفع شوند، لذا این اتفاق خیلی خوب آغاز شد ولی متأسفانه همواره دولت‌‌ها قیمت‌های بازار را دستکاری کردند و با سیاست غلط قیمت‌گذاری دستوری و اینکه چه میزان محصول با چه قیمتی فروخته شود، نظم بازار را بهم زدند؛ حالا دولت فعلی نیز می‌گوید باید به سال‌‌ها قبل و دوران قبل از شفافیت برگردیم! شهرستانی؛ با تأکید بر اینکه خروج سیمان و فولاد از بورس کالا یک اشتباه محض است، عنوان کرد: باید به تولیدکننده اجازه دهیم محصول خود را در بازار داخل به شرط عرضه در بورس کالا بفروشد یا اینکه اگر می‌خواهد محصول خود را صادر کند در این صورت وقتی از طریق بورس بفروشد دیگر نمی‌تواند با بازار بازی کند، عطش ایجاد کرده و یا دامپینگ کند. وی افزود: وقتی محصولات وارد بورس شود چون هزینه‌های صادراتی بیشتر است، اختلاف ۱۰ تا ۱۵ درصدی بین نرخ داخل و خارج ایجاد می‌شود و این هم قابل کنترل است و هم قابل نظارت؛ لذا دولت دیگر نباید در حجم عرضه و قیمت‌گذاری دخالت کند، بلکه بگذارد عرضه و تقاضا یکدیگر را پیدا کنند. شهرستانی؛ اضافه کرد: اگر سیمان و فولاد را از بورس کالا خارج کنند شاهد این خواهیم بود که قیمت‌ها صعودی می‌شود مخصوصاً شرکت‌های بزرگ به این سمت و سو خواهند رفت؛ ضمن اینکه موجب برگشت رانت به بازار هر کالایی که در کشور نیاز باشد، می‌شود زیرا دولت به علت سیاست غلطی که در پیش گرفته به این مشکل برخورده است. در این زمینه حسین درودیان؛ استاد دانشگاه، با اشاره به بحث‌های مطرح‌شده پیرامون حذف عرضه سیمان و فولاد از بورس کالا، اظهار داشت: بورس محلی برای پیدا کردن عامل عرضه و تقاضاست و اگر نخواهیم تخصیص را‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ از مسیر بازار و بورس دنبال کنیم، باید شیوه‌ای اداری را‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ برای آن بیابیم. وی افزود: ممکن است خارج کردن سیمان و فولاد از بورس کالا در کوتاه‌مدت به دلیل افزایش تقاضای سفته‌بازی زمینه گران شدن این محصول را‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ فراهم کند و هدف خارج کردن این دو کالای راهبردی در ساخت مسکن از بورس کالا محقق نشود. این اقتصاددان، در تشریح روند افزایش قیمت بازار آزاد در نتیجه خروج سیمان و فولاد از بورس کالا، گفت: در حال‌حاضر هر متقاضی با داشتن شرایط خرید از بورس کالا می‌تواند نسبت به حضور در بازار و ثبت تقاضا اقدام کند، اما زمانی که شما کالا را‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ از بورس خارج می‌کنید، تنها عده‌ای خاص می‌توانند به آن دسترسی پیدا کنند و مسیر رسیدن محصول به دست مصرف‌کننده نهایی، طولانی و در نتیجه قیمت افزایش پیدا می‌کند.