ناکامی سیاست کاهش فاصله نرخ رسمی و آزاد «دلار»

ناکامی سیاست کاهش فاصله نرخ رسمی و آزاد «دلار» در کنار بستر‌سازی‌هایی که برای یکسان‌سازی نرخ ارز انجام شده، روش بانک مرکزی برای تحقق این هدف کاهش تدریجی نرخ رسمی و بازار است، اما این سیاست در سال ۹۵ نتوانسته است فاصله این دو نرخ را کاهش دهد. به گزارش فارس، یکی از مهم‌ترین برنامه‌های […]

ناکامی سیاست کاهش فاصله نرخ رسمی و آزاد «دلار»

در کنار بستر‌سازی‌هایی که برای یکسان‌سازی نرخ ارز انجام شده، روش بانک مرکزی برای تحقق این هدف کاهش تدریجی نرخ رسمی و بازار است، اما این سیاست در سال ۹۵ نتوانسته است فاصله این دو نرخ را کاهش دهد.

به گزارش فارس، یکی از مهم‌ترین برنامه‌های بانک مرکزی در سال ۹۵ یکسان‌سازی نرخ ارز و نحوه اجرای آن «نزدیک کردن تدریجی نرخ رسمی به نرخ بازار» عنوان شده است.

به همین منظور برای بررسی روند عملیاتی کردن سیاست یکسان‌سازی نرخ ارز تغییرات قیمت نرخ ارز رسمی و بازار قابل‌بررسی است.

نرخ رسمی دلار در ۱۱ تیر ماه سال ۹۲ از ۱۲۲۶ تومان به ۲۴۷۹ تومان تغییر کرد. طبق محاسبات بانک مرکزی در تیر ماه سال ۹۲ متوسط فروش دلار در بازار ۳۲۷۱٫۳ تومان بوده است، بنابراین فاصله این دو در آن ماه ۷۹۲ تومان بوده است.

همچنین در آبان ماه همان سال بهای دلار در بازار تهران به‌طور متوسط ۳۰۱۲٫۶ تومان و نرخ رسمی در ۲۴ آبان ماه ۲۴۸۸٫۱ تومان بوده است که تفاوت این دو عدد به ۵۲۴٫۵ تومان رسیده است.

۲۸ اسفند ۹۲ نرخ رسمی دلار ۲۵۱۰٫۲ تومان بود و در مقابل متوسط فروش هر دلار دراسفند ماه آن سال ۳۰۲۶٫۶ تومان بوده است. بنابراین پایان سال ۹۲ پرونده مابه‌التفاوت نرخ رسمی و آزاد دلار با عدد ۵۱۶٫۴ تومان بسته شد.

بانک مرکزی نرخ رسمی دلار در ۲۸ اسفند ۹۳ را ۲۷۹۹٫۴ تومان تعیین کرد و با توجه به این‌که در اسفند سال ۹۲ متوسط بهای دلار در بازار ۳۳۹۳٫۸ تومان بوده، فاصله ۵۹۴٫۴ به ثبت رسید.

در پایان سال گذشته همچنین نرخ رسمی دلار ۳۰۲۴ تومان و بهای بازاری هم ۳۴۶۶٫۴ تومان اعلام شد، بنابراین سال ۹۴ تفاوت این دو نرخ به ۴۴۲٫۴ تومان کاهش یافت.

اما در ماه‌های مختلف سال جاری کاهش قابل‌توجهی در فاصله نرخ رسمی و آزاد دیده نمی‌شود به‌طوری که در فروردین ماه امسال فقط ۶ تومان به نرخ رسمی افزوده شد ولی متوسط فروش دلار در بازار به ۳۴۹۳٫۴ تومان رسید.

با گذشت ۷ ماه و ۲۴ روز از سال ۹۵ نرخ رسمی دلار ۳۱۹۹٫۹ تومان و نرخ آزاد آن (در این لحظه) ۳۶۶۲ تومان است که فاصله ۴۶۲ تومانی را نشان می‌دهد.

دوره

بهای نرخ رسمی

بهای نرخ بازار 

مابه‌التفاوت

۲۴ آبان ۹۵

۳۱۹۹٫۹

۳۶۶۲

۴۶۲

اسفند ۹۴

۳۰۲۴

۳۴۶۶

۴۴۲

۲۴ آبان ۹۴

۲۹۹۶٫۳

۳۵۳۳٫۱

۵۳۶

۲۸ اسفند ۹۳

۲۷۹۹٫۴

۳۳۹۳٫۸

۵۹۴

۲۴ آبان ۹۳

۲۶۷۵٫۷

۳۲۴۹٫۲

۵۷۳٫۵

۲۸ اسفند ۹۲

۲۵۱۰٫۲

۳۰۲۶٫۶

۵۱۶٫۴

۲۴ آبان ۹۲

۲۴۸۸٫۱

۳۰۱۲٫۶

۵۲۴٫۵

۱۱ تیر ۹۲

۲۴۷۹

۳۲۷۱٫۳

۷۹۱٫۴

بررسی این اعداد و ارقام گویای این مسأله است که سیاست کاهش فاصله نرخ ارز رسمی و بازار تا سال ۹۴ تقریباً موفق بوده اما از سال ۹۵ به بعد، فاصله بهای رسمی و بازار حفظ شده است.

به عبارت دیگر در سال جاری هر مقدار نرخ رسمی افزایش یافته، نرخ آزاد دلار هم افزایش یافته است و به‌نوعی بیانگر عدم موفقیت بانک مرکزی در روش اتخاذ کرده برای تک نرخی کردن ارز است.

با توجه به این‌که تا پایان سال فقط ۴ ماه و ۶ روز باقی مانده است، به نظر می‌رسد سیاست‌گذار ارزی باید در نحوه یکسان‌سازی نرخ ارز تجدید‌نظر کند چراکه بازار در این مدت فاصله خود را با نرخ رسمی همواره حفظ کرده است.

 

به نظر می‌رسد مهم‌ترین دلیل حفظ فاصله نرخ بازار با نرخ رسمی، عدم‌گشایش‌های ارزی و برقراری روابط کارگزاری با بانک‌های بزرگ خارجی بوده است، نکته‌ای که معاون اسبق ارزی بانک مرکزی به فارس گفت. سیدکمال‌سید‌علی معتقد است: اگر روابط کارگزاری با بانک‌های بزرگ خارجی برقرار شود، بانک مرکزی می‌تواند نرخ ارز را تا پایان سال تک‌رقمی کند.