واردات ماشین‌آلات معدنی در دست دلالان و رانت‌خواران

یکی از مهم‌ترین و بزرگ‌ترین مشکلاتی که چند سالی است، بخش معدن با آن روبه‌رو شده است، مسئله ورود ماشین‌آلات و تجهیزات معدنی است که با چالش‌های گوناگونی مواجه شده است. از جمله اینکه ماشین‌آلات دست‌دومی که تا چند سال پیش با یک‌سوم قیمت داخلی امکان وارد کردنشان وجود داشت، در حال‌حاضر به خاطر وجود […]

یکی از مهم‌ترین و بزرگ‌ترین مشکلاتی که چند سالی است، بخش معدن با آن روبه‌رو شده است، مسئله ورود ماشین‌آلات و تجهیزات معدنی است که با چالش‌های گوناگونی مواجه شده است. از جمله اینکه ماشین‌آلات دست‌دومی که تا چند سال پیش با یک‌سوم قیمت داخلی امکان وارد کردنشان وجود داشت، در حال‌حاضر به خاطر وجود دلالان و رانت‌خواران تجهیزات معدنی با قیمت‌های چند برابری و به قیمت بسیار گزافی به دست مصرف‌کنندگان می‌رسد. به گزارش مناقصه‌مزایده، حمید هراتی؛ عضو هیأت علمی دانشگاه، گفت: وقتی سازمان صمت هیچ نوع کمکی به معادن نمی‌کند، نباید توقع داشته باشیم که معادن ایران با وجود پتانسیل‌های فراوان رشد خوبی کنند. زیرا این سازمان برای ورود ماشین‌آلات جدید هیچ کمکی نمی‌کند و موانع گوناگونی برای ورود ماشین‌آلات نشان می‌دهد که این مسئله به‌تنهایی مشکلات فراونی را برای بخش معدن ایجاد کرده است. وی درخصوص تجهیزات بخش معدن، بیان کرد: در حوزه تجهیزات هم بحث‌های بسیار زیادی وجود دارد. به‌عنوان مثال در بخش اکتشافات معدنی فعالیتی صورت می‌گیرد، ولی دستگاه حفاری که می‌خواهیم از کشور ترکیه وارد کنیم با مشکلات زیادی مواجه می‌شود. از جمله این که فردی می‌گوید من می‌توانم این ماشین‌آلات را بسازم و تهیه کنم درحالی که قادر به چنین کاری نیستند. عضو شرکت صنعتی و معدنی و اکتشافی زراندیشان یزد، تأکید کرد: از دو سال قبل تاکنون قرار است این ماشین‌آلات توسط این شخص و شرکتش ساخته شود، ولی حتی سوله ساخت این ماشین‌آلات هم وجود ندارد. چه برسد که بخواهند این تجهیزات را بسازد و در اختیار ما قرار دهند! وی اظهار داشت: متأسفانه چنین اشخاص از طریق زد و بندهایی که دارند، نامه‌ای را در بخش ماشین‌آلات وزارت صمت قرار می‌دهند و عملا راه ورود ماشین‌آلات به ایران بسته می‌شود. یعنی به خاطر تولید ملی امکان ورود ماشین‌آلات اصلاً وجود ندارد. درحالی که هنوز هیچ تولیدی در کشور صورت نگرفته است، فقط یک نامه مانع ورود ماشین‌آلات مورد نیاز به بخش معادن شده است. هراتی؛ با تأکید بر اینکه ماشین‌آلات باید برای معدن‌دار وارد شود، تصریح کرد: یعنی معدن داری وقتی احساس نیاز می‌کند که دستگاه جدیدی لازم دارد، باید بتواند در کوتاه‌‌ترین زمان ممکن تجهیزات مورد نیازش را وارد کند. علاوه براین وقتی می‌خواهند از برخی کشور‌ها ماشین‌های دست‌دوم وارد کنند به‌راحتی امکان چنین کاری را داشته باشند. این استاد دانشگاه گفت: چند سال پیش هم این‌گونه بود که به یک‌سوم قیمت داخلی می‌توانستیم ماشین‌آلات را از سایر کشور‌ها وارد کنیم، ولی آیا با وارد کردن این ماشین به کشور آن‌ها مستقیماً به دست معدن‌دار می‌رسد؟ نه اصلاً در حال‌حاضر شرایط این گونه نیست.وی تأکید کرد: متأسفانه دلالان از این بخش نهایت استفاده را می‌کنند و با پروانه‌های بهره‌برداری جعلی، ماشین‌آلات با قیمت مناسب وارد کشور می‌کند و با دلال بازی قیمت این تجهیزات بالا می‌رود. باید راه‌حلی اساسی برای این قضیه در نظر گرفته شود تا ماشین‌آلات واقعاً به‌درستی به دست مصرف‌کننده واقعی برسد و دولت هم بر روی این قضیه نظارت کافی داشته باشد. این استاد دانشگاه، ادامه داد: مصرف‌کنندگان واقعی و معدن‌داران نمی‌توانند این ماشین‌آلات را وارد کشور کنند، ولی دلالال به‌راحتی و به تعداد بسیار زیاد می‌توانند، ماشین‌های معدنی را وارد کشور کنند. بنابراین این‌گونه ورودهای غیراصولی و دلالی چه کمکی می‌تواند به بخش معادن کشور داشته باشد؟ به گفته وی، معدن‌داران با ماشین‌آلاتی که نیاز دارند باید با نظارت، کارهای کارشناسی واصولی ماشین‌ها مستقیم به دست خودشان برسد و با قیمت مناسب بتواند تجهیزات مورد نیاز خود را تأمین کند. نه اینکه واسطه‌های گوناگون با قیمت‌های چند برابری دستگاه‌ها را به دست مصرف‌کننده اصلی برسانند. مشاوره بخش اکتشاف، گفت: دلالال‌ها با یک‌سوم قیمت و با رانت‌های مختلف دستگاه‌ها را وارد کشور می‌کنند و معدن دار باید تجهیزات ضروری خود را با قیمت بسیار بالا از دلال بخرد. وی تأکید کرد: تمامی این مشکلات برمی‌گردد به این مسئله که در وزارتخانه افراد متخصص و آگاه معدنی وجود ندارد تا دلسوزانه به مشکلات رسیدگی کنند و موانع را از بین‌بردارند. بلکه افراد غیرمتخصص در این بخش‌ها فعالیت می‌کنند که فقط به صورت تئوری همه چیز را یاد گرفته‌اند و به صورت حرفه‌ای چیزی بلد نیستند تا بتوانند به چالش‌ها آگاهی داشته باشند و بتوانند آگاهانه مشکلات را برطرف کنند. این فعال معدنی، عنوان کرد: وقتی معاون وزارت صمت که باید پشتیبان تولیدکننده باشد، نمی‌تواند چنین حمایتی از این بخش‌ها داشته باشد، ما همچنان شاهد چنین اتفاقاتی در سطح فعالیت‌های معدنی خواهیم بود. این مسئله معضل بسیار بزرگی است، زیرا اگر ماشین‌آلات به دست مصرف‌کننده واقعی و معدن دار نرسد، این بخش با مشکلات گوناگونی مواجه خواهد شد. وی ادامه داد: در هر حوزه تا می‌آیند امتیازی به معدن‌دار بدهند، رانت‌خواران زودتر به آن امتیازات می‌رسند، یعنی دسترسی رانت‌خواران به بسیاری از تسهیلات معدنی بیش از خود معدن‌داران است.